Ingezonden persbericht


PERSBERICHT ACADEMISCH ZIEKENHUIS MAASTRICHT

Nieuwe celtherapie voor hartpatiënten in Maastricht

MAASTRICHT - In het academisch ziekenhuis Maastricht (azM) is onlangs voor het eerst een nieuw soort celtherapie toegepast bij een hartpatiënt. Het vernieuwende van de toegepaste celtherapie in Maastricht is dat cellen buiten het lichaam worden gekweekt (om meer van de cellen te kregen) en dat de cellen restreeks in de hartspier ingespoten worden en niet in een bloedvat. Prof.dr. J. Waltenberger, hoofd van de afdeling Invasieve Cardiologie van het azM, die de ingreep uitvoerde, wenst de stamcel-discussie helder te houden en spreekt daarom liever van celtherapie in plaats van stamceltherapie. Want wat een stamcel is, hangt volgens hem af van de gehanteerde definitie van het begrip stamcel.

Voor de ingreep zijn een beperkt aantal cellen uit een spierbiopt van de patiënt genomen om daar de regeneratieve cellen uit te halen. Die zijn vervolgens door het Maastrichtse bedrijf Pharmacell opgekweekt tot circa 800 miljoen cellen. De idee is deze cellen rechtstreeks in te spuiten in het gedeelte van het hart waar een infarct heeft plaatsgevonden. Daar zouden deze cellen zich moeten ontwikkelen tot spiercellen of vaatwandcellen om de doorbloeding te verbeteren. Dierproeven hebben inmiddels aangetoond dat dit mogelijk is. De patiënt die in Maastricht celtherapie kreeg, was een 65-jarige man uit Zuid-Limburg die lijdt aan ischemisch (ontbreken van doorbloeding) hartfalen.

Celtherapie in het kader van een behandeling na een myocardinfarct gebeurde al in Maastricht en gebeurt in meerdere hartcentra in Nederland, maar daarbij worden cellen na een isolatie rechtstreeks in een coronair vat teruggespoten. De nieuwe soort celtherapie met spiercellen vindt ook plaats in het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam en gebeurt in het kader van de experimentele fase van een Europese studie waaraan behalve de twee Nederlandse hartcentra ook de centra in Hamburg, Freiburg, Poznan, Aalst, Leicester, Madrid, Rostok, Genk en Luik meedoen.

Toepasbaarheid
Het doel van het onderzoek en de ingreep in Maastricht, is de toepasbaarheid van de behandeling onderzoeken en of er sprake is van veel of van weinig bijwerkingen. Het onderzoek bevindt zich nog in een experimenteel, fase 1 en 2 stadium. Als de resultaten naar tevredenheid zijn volgt er nog een fase 3, een effectiviteitstudie. Vervolgens zal er pas sprake zijn van een behandeling en een vergoeding door de ziektekostenverzekeraar. "Dan zijn we drie tot vier jaar verder, schat ik", aldus prof.dr. Waltenberger. De uitgevoerde ingreep noemt de Maastrichtse cardioloog geslaagd: "Over een half jaar kunnen we zeggen of de therapie aanslaat."

Stamcellen
Onder de brede noemer van 'stamcellen' worden vandaag vele typen geveegd. Cellen die alles kunnen worden in het menselijke lichaam, de zogeheten omnipotente cellen, zijn de èchte stamcellen. Die kennen een embryonale afkomst en hierover gaan ethische discussies en is in de Verenigde Staten ophef over is ontstaan. De geneeskunde maakt tegenwoordig op twee wijzen gebruik van dit type stamcellen. Op de eerste plaats onderzoekt men in muizen wat embryonale stamcellen kunnen gaan doen. Daarnaast probeert men somatische cellen zodanig te beïnvloeden zodat zo'n cel er weer een kan worden. Binnen dat onderzoek zijn nu de eerste stappen gezet en de verwachting is dat daar over tien, vijftien jaar resultaten liggen. Op deze manier kan een patiënt worden behandeld met lichaamseigen materiaal en zijn ethische vragen niet meer relevant.

Bovendien wordt in de geneeskunde steeds vaker en succesvoller celtherapie toegepast. Dat gebeurt bij oncologiepatiënten met behulp van somatische cellen (uit beenmerg of uit bloed). Deze bloedstamcellen zijn niet omnipotent maar kunnen wel nog een bloedcel of een vaatwandcel worden. Ook worden wel circulerende cellen uit bloed gebruikt. Die hebben weliswaar een pluripotent karakter, maar zijn niet omnipotent.

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

Noot voor de pers:

Nadere informatie via Jos van Cann, stafdienst Communicatie academisch ziekenhuis Maastricht ( t + 31 43 363 1118 / e jos.vancann@planet.nl )

azM
Het academisch ziekenhuis Maastricht (azM) heeft drie taken: patiëntenzorg, onderwijs en opleiding en onderzoek. Daarin nemen, naast de standaard patiëntenzorg, topreferente zorg en topklinische zorg een belangrijke plaats in. Deze zijn nauwgezet afgestemd met het fundamenteel onderzoek van de medische faculteit en het (experimenteel) klinisch onderzoek. Dit resulteert in de klinische onderzoeksspeerpunten Hart en vaten, Oncologie, Chronische ziekten en Geestelijke gezondheidszorg en neurowetenschappen.

Het azM ligt midden in de Euregio Maas-Rijn. Universiteitssteden met academische ziekenhuizen als Luik en Aken, bevinden zich op slechts dertig kilometer afstand. Intensivering van samenwerking in de Euregio staat in Maastricht dan ook hoog in het vaandel.

Het azM (zie www.azm.nl) telt 715 bedden en ruim 4.500 medewerkers. Het azM is aangesloten bij de NFU, de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (www.nfu.nl).