Raad van State
Vandaag, 25 oktober 2006, neemt mr. H. Beekhuis afscheid als
Staatsraad van de Raad van State. Omdat hij veel gedaan heeft voor de
muziek in de Gotische zaal is het pauzeconcert van vandaag bedoeld als
hommage aan hem en zijn echtgenote. Zijn verzoek was een programma
samen te stellen onder de titel Muziek bij de Raad. De muziek die u
vandaag zult horen heeft iets met de Raad van State en met de plaats
waarop u zich op dit moment bevindt te maken. De Suite Parlamente
schreef ik in opdracht van de Raad als afscheidscadeau voor de vorige
vice president van de Raad, Mr Willem Scholten. De delen hebben titels
die refereren aan gespreksvormen. U hoort Narratio (vertelling) en
Dialogo. In het eerste deel luistert het orgel naar de hobo, in het
tweede voeren beide instrumenten een dialoog, vullen elkaar aan en
inspireren elkaar, zelfs komt de Wilhelmusmelodie even om de hoek
kijken.
De Sophien Walzer: een klein muzikaal grapje van Guillaume Kühner die
werkzaam was aan het Haagse hof in de tijd dat de Gotische zaal en
haar Bätz-orgel werden gebouwd. Het werkje is geschreven voor prinses
Sopie, dochter van koning Willem II, die met zijn gezin rond 1840 het
Witte Paleisje aan de Kneuterdijk bewoonde. Prinses Sophie was
overigens wel de gene die in 1853 toestemming verleende het Bätz-orgel
te verkopen. Het zou tot 1988 duren voordat het hier weer terug kwam.
Graaf Unico Wilhelm van Wassenaer bewoonde het Witte Paleisje in de
18e eeuw gedurende de wintermaanden, totdat het overging in de familie
Bentinck. Zijn beide Sonates voor solo-instrument en basso continuo
zijn recent teruggevonden.
Met de muziek van Nicolas Gombert gaan we terug naar het begin van de
Raad van State, in 1531 opgericht door landvoogdes Maria (koningin)
van Hongarije. Zij resideerde in Brussel en verzamelde daar
(traditiegetrouw) belangrijke musici om zich heen. Nicolas Gombert
werd geboren in Brugge en was verbonden aan het Bourgondische hof. Hij
schreef een groot oeuvre voor de hofkapel, zowel kerkelijke (missen,
motetten en magnificatcomposities) als wereldlijke muziek, die zich
goed op orgel laat vertolken. Met Quirinus van Blankenburg komen we
weer in Den Haag terug. Zijn Verdubbelde Harmonie symboliseert het
huwelijk van stadhouder Willem IV (de letters van zijn naam leveren
het thema voor het eerste deel) en Anna van Hannover. Het is
letterlijk zinnebeeldige muziek: je kunt zowel van boven naar beneden
als van beneden naar boven tegelijk de partijen lezen en spelen: twee
mensen aan weerzijden van het boek kunnen zo samenspelen. Sommige
deeltjes zijn op doorzichtig linnen afgedrukt: de een speelt de
boven-, de ander de onderkant in spiegelschrift. Voor het gemak heb ik
beide partijen even op één pagina uitgeschreven. Als stemmig
afscheidslied enkele variaties op een Engelse hymne, een privé
geschenk voor wijlen mr Willem Scholten.
Over de gastmusicus:
Otto van Bentinck, telg uit de bovengenoemde familie die ook aan dit
huis verbonden was, is een persoonlijke bekende van de heer en mevrouw
Beekhuis. Zijn deelname is en extra verrassing voor de scheidende
Staatsraad. Hij treedt met regelmaat op in het orkest van de Utrechtse
Bach Cantate Diensten.
Datum: woensdag 25 oktober 2006