De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA Den Haag
ons kenmerk : VD. 2006/2785
datum : 23-10-2006
onderwerp : Departementale MKZ-oefening 2006 en overige
crisisoefeningen
bijlagen : 2
Geachte Voorzitter,
Hierbij bied ik u het rapport 'Eindevaluatie departementale
MKZ-oefening 2006' aan, waarin de resultaten van de evaluatie van deze
oefening zijn beschreven (bijlage 1). Het rapport is door Trimension
B.V. in opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en
Voedselkwaliteit (LNV) opgesteld. Trimension B.V. is een extern,
onafhankelijk bureau met specifieke expertise op het gebied van
crisisbeheersing en het organiseren en evalueren van crisisoefeningen
(bijlage 2). In deze brief ga ik nader op deze oefening in, conform
mijn toezegging gedurende het Algemeen Overleg over het
Diergezondheidsfonds van 23 februari 2005 (Tweede Kamerstuk 2004-2005,
29800 F, nr. 8). Verder wil ik u informeren over een aantal andere
crisisoefeningen die het afgelopen jaar door verschillende directies
en diensten van mijn departement zijn uitgevoerd (uitvoering van de
motie van het lid Ormel c.s. van 26 november 2002 (Tweede Kamer,
2002-2003, 28 474, nr. 4)).
Departementale MKZ-oefening 2006
Op 15 en 16 februari 2006 heeft de departementale
mond-en-klauwzeer(MKZ)-oefening plaatsgevonden. In deze oefening
stonden de toetsing van het herziene beleidsdraaiboek MKZ en het
Handboek Crisisbesluitvorming van het ministerie van LNV centraal.
Hierbij ging de aandacht met name uit naar enkele nieuwe elementen in
het beleidsdraaiboek, de samenwerking tussen de departementale en
regionale crisisorganisatie en de communicatie en afstemming met
Duitsland. Helaas heeft Duitsland zich op het laatste moment moeten
terugtrekken uit de oefening in verband met de uitbraak van Aviaire
Influenza (AI) op het Duitse eiland Rügen.
Door een gedegen voorbereiding en een enthousiaste inzet van de
deelnemers is de oefening succesvol verlopen. Uit de resultaten van
deze tweedaagse oefening is opnieuw het nut van een grootschalige,
meerdaagse oefening gebleken. Zo is het een geslaagd middel geweest om
de medewerkers meer duidelijkheid te geven over hun rol binnen de
crisisorganisatie. De oefening is echter niet alleen positief
gewaardeerd door de deelnemers, maar heeft ook een aantal concrete
conclusies en aanbevelingen opgeleverd.
Hoofdconclusies en aanbevelingen
De hoofdconclusie van het rapport is dat het ministerie van LNV goed
is voorbereid op het beheersen van een MKZ-crisis. De
crisisorganisatie functioneert naar behoren, de mensen zijn betrokken
en goed voorbereid en LNV laat zien een lerende organisatie te zijn.
Een andere belangrijke conclusie is dat het beleidsdraaiboek MKZ een
goede basis biedt voor de bestrijding van MKZ. Verder komt uit de
resultaten van de oefening een positief beeld naar voren met
betrekking tot het functioneren van de Deskundigengroep MKZ en
runderpest, die is ingesteld voor onafhankelijke advisering inzake
preventie en bestrijding van deze bestrijdingsplichtige dierziekten.
Deze positieve bevindingen nemen echter niet weg dat er ook een aantal
verbeterpunten is geconstateerd.
1. Een aantal aanbevelingen heeft betrekking op de verbetering van
het functioneren van enkele specifieke onderdelen of
functionarissen van de LNV-crisisorganisatie. Hieraan zal in het
opleidings- en oefenbeleidsplan voor het komend jaar nadrukkelijk
aandacht worden besteed door gerichte opleidingen en
(kleinschalige) oefeningen.
2. Het informatiemanagement binnen de LNV-organisatie kan verder
worden geprofessionaliseerd door zowel de verantwoordelijkheid
hiervoor beter te beleggen, als in verbetering van de
(ICT)-infrastructuur te investeren. Bijzonder punt van aandacht is
daarbij de informatiestroom tussen het departementale
coördinatiecentrum (DCC) en het regionale coördinatiecentrum (RCC)
aangezien dit, door de fysieke afstand, een kwetsbare schakel is.
Het komende jaar zal dit in een apart project uitgewerkt worden.
3. De rol en positie van de lijnorganisatie ten opzichte van de
LNV-crisisorganisatie zullen worden verduidelijkt. Hierbij gaat
het erom de werkzaamheden van de beleidsdirecties en uitvoerende
diensten beter aan te laten sluiten bij de processen van het DCC
ten tijde van crises. Het is van belang dat deze werkzaamheden
beter worden ingebed in de structuren van de LNV-crisisorganisatie
teneinde de informatiepositie en de kwaliteit van de
beleidsvoorbereiding van het DCC beter te kunnen borgen.
Naast de hierboven beschreven speerpunten zullen ook de overige
aanbevelingen van het evaluatierapport de komende periode worden
geïmplementeerd teneinde het functioneren van de LNV-crisisorganisatie
verder te verbeteren.
Overige crisisoefeningen
Vanwege de talrijke (dreigende) dierziekte-uitbraken van de afgelopen
jaren en de verschillende incidenten en crises op het gebied van
voedselveiligheid is men zich op mijn departement zeer bewust van de
noodzaak van een hoge paraatheid om zo adequaat mogelijk te kunnen
reageren op incidenten en crises. Hoewel de uitbraken en dreigingen
van uitbraken van het afgelopen jaar op zichzelf reeds goede
oefeningen zijn geweest, is er daarnaast ook nog volop geoefend, zowel
op beleids- als op uitvoeringsniveau. Naast de departementale
MKZ-oefening 2006 heeft er ook een aantal andere oefeningen
plaatsgevonden om te toetsen in hoeverre de verschillende
samenwerkende organisaties in de veterinaire infrastructuur paraat
zijn voor een uitbraak van een dierziekte.
Ten eerste heeft de Voedsel en Waren Autoriteit (VWA) in november 2005
een paraatheidsoefening gehouden, met als scenario een uitbraak van
MKZ. Op drie verschillende locaties in Nederland is geoefend vanaf de
verdenking van deze dierziekte tot aan de ruiming of noodvaccinatie.
Bij deze grootschalige oefening hebben naast de VWA ook de Algemene
Inspectiedienst (AID), Dienst Regelingen (DR), de Gezondheidsdienst
voor Dieren (GD), de Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor
Diergeneeskunde (KNMvD) en de Duitse deelstaten Nordrhein-Westfalen en
Niedersachsen meegedaan. Uit deze oefening kwam naar voren dat de
gehele veterinaire infrastructuur voldoende snel en voortvarend heeft
gereageerd op de in scène gezette uitbraak. Op enkele onderdelen van
de bestrijdingsaanpak werd geconstateerd dat de reactiesnelheid en de
informatievoorziening nog verder kunnen worden verbeterd. Aan de
implementatie van deze verbeterpunten wordt momenteel gewerkt.
Voorts hebben in december 2005 en februari 2006 zogenaamde
RCC-simulatieoefeningen plaatsgevonden, waarin de samenwerking tussen
het RCC en het regionaal bestuur is geoefend. DR heeft in 2006 ingezet
op de specifieke oefening van de uitvoerende taken. Zo is in januari
van dit jaar een oefening gehouden voor de medewerkers die betrokken
zijn bij het proces van taxatie en tegemoetkoming in schade in geval
van dierziekte-uitbraken. In april 2006 hebben de VWA en de AID
geparticipeerd in een desktopoefening bij het Landelijk Operationeel
Coördinatiecentrum (LOCC) in Driebergen. Hierin is de samenwerking
geoefend tijdens een uitbraak van AI met het Rijksinstituut voor
Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en de diverse hulpverlenende
organisaties, zoals de politie en brandweer.
Ook de komende periode zal de paraatheid van de verschillende
samenwerkende organisaties in de veterinaire infrastructuur worden
geoefend. Tevens nemen medewerkers van mijn ministerie jaarlijks deel
aan opleidingsmodules op het gebied van crisisbeheersing. Ik zal u in
dit kader blijven informeren over de inspanningen die door mijn
ministerie worden gepleegd om de crisisparaatheid op peil te houden.
De minister van Landbouw, Natuur
en Voedselkwaliteit,
dr. C.P. Veerman
Bijlagen
Eindevaluatie departementale MKZ-oefening 2006
Extra informatie over extern rapport van Trimension b.v. over
Departementale MKZ-oefening
Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit