Vrije Universiteit Amsterdam

Delinquente jongens ervaren weinig stress

Puberjongens met delicten als winkeldiefstal, vernieling of lichte mishandeling achter hun naam, hebben relatief weinig stresshormoon (cortisol) in hun speeksel. Zelfs als zij onverwacht aan een spannende situatie worden blootgesteld, vertonen ze een kleinere stressreactie - zoals een sneller kloppend hart - dan niet-delinquente jongens. Dit blijkt uit onderzoek van psychiater in opleiding Arne Popma.

Popma onderzocht zo'n honderdtwintig jongens van 12 tot en met 14 jaar die voor het eerst waren opgepakt vanwege een licht vergrijp. De controlegroep bestond uit jongens die nooit met de politie in aanraking waren geweest. Geen van de jongens was opgenomen in een jeugdinrichting of kliniek.

Aan de hand van speekselmonsters mat Popma het stresshormoon cortisol van alle jongens op zes verschillende momenten van de dag. Daarnaast bekeek hij hun cortisol-spiegel en hartslagfrequentie nadat ze onverwacht een spreekbeurt hadden moeten houden voor onbekend publiek. Ditzelfde deed hij na een computerspel tegen een provocerende en frustrerende virtuele tegenstander. De delinquente jongens bleken gemiddeld een significant lagere cortisol-spiegel en hartslag te hebben dan de jongens die nog nooit met de politie in aanraking waren geweest. Cortisol is een hormoon dat in concentratie toeneemt als iemand stress ervaart. Volgens de zogenaamde low arousal theory zouden stressongevoelige mensen sneller crimineel gedrag vertonen omdat ze weinig angst hebben voor negatieve consequenties. Een andere verklaring is dat stressongevoelige mensen juist crimineel gedrag vertonen omdat zij op zoek gaan naar prikkels die zij doorgaans missen.

Popma pleit voor vervolgonderzoek naar de oorzaak van de gevonden biologische verschillen tussen delinquente en niet-delinquente jongeren. Hoe werkt het samenspel tussen biologische en sociale factoren en is het mogelijk delinquent gedrag te voorspellen? Zo kan probleemgedrag van jongeren in de toekomst beter worden voorkomen of behandeld.

Noot voor de redactie,