Brandveiligheid cellen structureel verbeteren
Persbericht | 18-10-2006
De brandveiligheid in cellencomplexen moet structureel verbeteren. Dat
schrijven minister Hirsch Ballin van Justitie en minister Winsemius
van VROM vandaag aan de Tweede Kamer in reactie op het rapport van de
Onderzoeksraad voor Veiligheid over de Schipholbrand. Beide ministers
presenteren in de brief maatregelen die op korte termijn uitgevoerd
moeten zijn.
De onderzoeksraad concludeerde naar aanleiding van de brand in het
cellencomplex Schiphol Oost dat de brandveiligheid in de Nederlandse
cellencomplexen verbeterd moet worden. In de nacht van 26 op 27
oktober 2005 kwamen bij de fatale brand in het cellencomplex 11
personen om het leven en raakten 15 personen gewond.
Behalve technische gebreken en tekortkomingen in de naleving van
gebruiksvoorschriften, constateerden de onderzoekers voor wat betreft
de brandveiligheid ook een gebrek aan bewustzijn bij beleidsmakers,
management en uitvoerend personeel. De maatregelen van het kabinet
pakken de gebreken op al deze terreinen aan en zullen grotendeels in
eerste maanden van 2007 zijn uitgevoerd. De belangrijkste maatregelen
zijn:
Justitie
* Er is een taskforce opgericht, die het programma 'Veiligheid DJI'
moet uitvoeren. In dat programma staat de uitvoering van de
aanbevelingen van de Onderzoeksraad centraal. Er komen voor 1
februari 2007 DJI-brede regels en protocollen voor
bedrijfshulpverlening, ontruimings- en brandoefeningen,
calamiteitenplannen en registratie van gebruiksvergunningen. Voor
1 mei 2007 ontwikkelt de taskforce DJI-breed beleid voor
evacuatieplannen, opvang en nazorg en crisisteams.
* Het aantal brandoefeningen gaat omhoog. Nu moet binnen
penitentiaire inrichtingen minimaal eens per jaar een
brandoefening gehouden worden.
* De oplevering van nieuwe gebouwen geschiedt voortaan door middel
van een gezamenlijke controle van DJI en de RGD, waarbij de
brandweer standaard wordt ingeschakeld.
* Na de brand heeft de RGD samen met DJI een brandveiligheidscan
voor justitiële inrichtingen ontwikkeld. Op 1 oktober 2006 waren
alle 24 cellencomplexen in unitbouw met deze scan gecontroleerd.
In september 2007 moeten alle overige 99 justitiële inrichtingen
op dezelfde wijze zijn gecontroleerd. Urgente problemen worden
direct aangepakt.
* Voor 1 juli 2007 moet het gevangeniswezen in zijn geheel voorzien
zijn van rook- of brandmelders.
* De bedrijfshulpverlening wordt structureel verbeterd. Onderdeel
daarvan is dat alle executieve medewerkers van DJI voor 1 april
2007 een BHV-training hebben gevolgd en dat in elke inrichting een
BHV-coordinator wordt aangesteld. Dat betekent dat nog 8.600
medewerkers een dergelijke training moeten volgen.
* Brandveiligheid wordt een standaard onderdeel van de planning- en
controlcyclus op het hoofdkantoor van DJI.
* De maatregelen moeten passen dan wel ingepast worden in de reeds
voorgenomen reorganisatie van DJI.
* De Inspectie voor de Sanctietoepassing heeft een integrale
toezichttaak en zal periodiek rapporteren over de stand van zaken
met betrekking tot brandveiligheid.
VROM
* VROM heeft deze zomer een handreiking borging brandveiligheid
unitbouw uitgebracht.
* Het kabinet gaat na, hoe de toepassing van de
gelijkwaardigheidbepaling uit het Bouwbesluit kan worden
verbeterd. De Tweede Kamer ontvangt hierover binnen drie maanden
een brief.
* Het kabinet informeert de Tweede Kamer binnen drie maanden of en
hoe de bouwregelgeving moet worden aangepast op bijvoorbeeld de
aanwezigheid van holle ruimtes in gebouwen. Ook beziet het kabinet
of de brandveiligheidsvoorschriften voor tijdelijke bouwwerken in
het Bouwbesluit moet worden aangepast.
* Het kabinet gaat de rolverdeling tussen aanvrager en verlener van
een bouwvergunning verduidelijken. Vanaf 1 januari 2007 dient de
aanvrager duidelijk te maken dat een bouwplan voldoet aan de
regelgeving en kan de gemeente de aanvraag van een bouwverguning
weigeren indien dit niet voldoende aannemelijk is gemaakt.
* Overwogen wordt om in het kader van de invoering van het
Gebruiksbesluit een informatie- en adviescentrum op te richten ter
verbetering van de toepassing van de brandveiligheidsvoorschriften
in de bouwpraktijk.
* Vanaf medio 2007 zal de RGD de brandveiligheidaanpak ook
uitbreiden naar de andere overheidsgebouwen. Uiteindelijk moet dit
zijn beslag krijgen in een structureel systeem van periodieke
keuringen van rijksgebouwen.
* Het veiligheidsdenken moet worden `verinnerlijkt' in de hele
organisatie van de RGD. Dit wordt gerealiseerd door alle
nieuwbouwprojecten door te lichten op (brand-) veiligheid,
opleidingstrajecten en kennismanagement te starten. Dit maakt deel
uit van de in 2005 gestarte organisatie- en cultuurverandering.
Ook belangrijk hierbij is dat RGD-medewerkers niet alleen het
recht hebben, maar ook de plicht om veiligheidsaspecten in de
dagelijkse wrkzaamheden aan de orde te stellen. Die plicht moeten
zij zien als een klantgerichte houding die van hen wordt verwacht.
* Vanaf 1 januari 2007 zal de Rgd per afgerond project een
gebruikshandleiding leveren, waarin de prestaties en specifieke
(kwalitatieve) kenmerken van het gebouw zijn vastgelegd. Ook staat
daarin aan welke veiligheidseisen het gebouw voldoet en welke
(compenserende) maatregelen de gebruiker dient te nemen.
BZK
* Het brandbeveiligingsconcept Cellen en Celgebouwen wordt op dit
moment geëvalueerd door het Nivf/Nibra. Daarbij worden de
aanbevelingen van de onderzoeksraad en de rijksinspecties
meegenomen. Naar verwachting wordt in januari 2007 het aangepaste
beveiligingsconcept vastgesteld.
* In het concept wetsvoorstel op de Veiligheidsregio's is opgenomen
dat deze regio's de zorg hebben om het bevoegde lokale gezag
(burgemeester en wethouders) te adviseren over de brandveiligheid.
Specialisten van de gemeente zullen op regionaal niveau worden
geconcentreerd, zodat de professionaliteit wordt bevorderd.
* Het kabinet zal in januari 2007 een programma brandveiligheid naar
de Tweede Kamer sturen, dat het brandveiligheidsmanagement bij
instellingen zoals ziekenhuizen, verzorgingshuizen, crèches,
scholen, hotel en bedrijven moet verbeteren.
Veiligheidsbelangen wegen
De ministers constateren in hun brief dat brandveiligheid een
essentieel, maar niet het enige onderdeel van het bredere begrip
veiligheid is. Maatregelen op het terrein van brandveiligheid dienen
wat betreft consequenties en kosten te worden afgezet tegen andere
onderdelen van veiligheid, zoals persoonlijke veiligheid en
bijvoorbeeld constructieve veiligheid .Voor penitentiaire inrichtingen
betekent dat bijvoorbeeld dat maatregelen voor de brandveiligheid en
maatregelen voor veiligheid van bewakend personeel in samenhang
gewogen moeten worden.
Het kabinet merkt in zijn brief aan de Kamer op dat het gebruik van
unitbouw de eigenaar een extra verantwoordelijkheid geeft voor de
naleving van de bouwregelgeving. De vraag rijst in hoeverre aan
tijdelijke inrichtingen met een bijzondere gebruiksvorm aanvullende
bouwkundige eisen moeten worden gesteld. Aanscherping op dit punt zou
voor bepaalde private sectoren ingrijpende consequenties kunnen hebben
in de mate van investeringsbereidheid en maatschappelijke innovatie.
Het kabinet trekt de bevindingen van de Onderzoeksraad en de
rijksinspecties in een breder perspectief. Ze kondigt aan samen met
andere overheden, bedrijfsleven en branche-organisaties onderzoek te
doen naar hoe de benodigde kennis en ervaring over complexe bouwwerken
goed georganiseerd kunnen worden en de aandacht voor het belang van
bedrijfshulpverlening in andere sectoren. Het kabinet schrijft dat de
afhankelijkheid van niet zelfredzame personen van een adequate
bedrijfshulpverlening zich namelijk niet alleen voordoet in justitiële
inrichtingen, maar ook bij instellingen als ziekenhuizen,
verpleegtehuizen, kinderopvang en bijvoorbeeld scholen voor jonge
kinderen
Het kabinet zal elk half jaar de voortgang van de aangekondigde
maatregelen aan de Tweede Kamer rapporteren.
Ministerie van Justitie