Unicef
Campagne-informatiedag 2006: 'de snaar staat weer gespannen' 16 oktober 2006, Den Haag - Op zaterdag 16 september organiseerde Unicef in het gebouw van Fortis in Utrecht een informatiedag voor haar vrijwilligers. Unicef wilde hen informeren over een fondsenwervende campagne voor kinderen die getroffen zijn door de gevolgen van aids, die in november begint.
Het auditorium van het Fortis-gebouw in Utrecht. Het auditorium van het Fortis-gebouw in Utrecht.
'Als er niemand is die voor haar zorgt, zorgen wij voor haar' is de slogan van de campagne. Dat 'haar' slaat op Joaninha uit Mozambique, een elfjarig meisje dat het - samen met haar achtjarige zusje Chica - zonder haar ouders moet zien te rooien. De vader en moeder van de meisjes zijn waarschijnlijk aan de gevolgen van aids overleden. Joaninha en Chica zijn wat dit betreft niet uniek; ze staan symbool voor alle kinderen die er door de aidsepidemie alleen voor staan. Mozambique telt 325.000 aidswezen en wereldwijd gaat het om meer dan 15 miljoen kinderen die een of beide ouders door aids zijn kwijtgeraakt.
Stand met kaarten en cadeaus van Unicef. Stand met kaarten en cadeaus van Unicef.
Vrijwilligers zijn van onschatbare waarde
Unicef helpt deze kinderen, door te zorgen voor gezondheidszorg, onderwijs, eten en geld en door hen te steunen op psychosociaal en juridisch gebied. Unicef Nederland wil met behulp van de campagne deze hulp financieren. Daarvoor is de inzet van de duizenden Unicef-vrijwilligers van onschatbare waarde. Zij geven voorlichting op scholen, verkopen de Unicef-kaarten en -cadeaus en organiseren evenementen waarmee geld voor Unicef wordt opgehaald. De informatiedag in het Fortis-gebouw was dé gelegenheid om hen te informeren over de campagne zelf en om hen te inspireren. Dankzij Paul van Vliet, Jörgen Raymann en andere gasten kostte dat geen enkele moeite. "De snaar staat weer gespannen," was de conclusie van de vrijwilligers aan het eind van de dag.
'We moeten nú iets doen' Die snaar wordt aan het begin van de dag al meteen aangespannen door Henk Franken, directeur van Unicef Nederland. "Voor deze kinderen moeten we iets doen. Nú iets doen," is zijn boodschap voor alle vrijwilligers. Een boodschap die na de vertoning van de documentaire 'Helemaal alleen' van filmmaker Pieter Fleury eigenlijk geen nadere uitleg meer nodig heeft. Fleury legde vast hoe Unicef Ambassadeur Monique van de Ven samen met haar zoontje Sammy een bezoek brengt aan Mozambique. Ze ontmoeten Joaninha, die ondanks haar verlegenheid uiteindelijk samen met haar zusje bij Monique op schoot gaat zitten. Als zij Joaninha over haar hoofd strijkt, komen bij het meisje de tranen. "Helemaal alleen," zegt Monique. "Helemaal alleen. Ongelooflijk." Het is doodstil in de zaal.
Maaike Arts
Maaike Arts
Verspreiding hiv gaat snel in Mozambique
De film heeft ook indruk gemaakt op Maaike Arts, die op het Unicef-kantoor in Mozambique werkt. "In Mozambique is nu 16 procent van de bevolking besmet met hiv," vertelt ze. "Maar in Sofala, de provincie waar Joaninha woont, is 26,5 procent van de mensen geïnfecteerd. Door deze provincie lopen belangrijke handelsroutes van de havenstad Beira naar de buurlanden Zimbabwe, Zambia en Malawi. Langs deze routes zoeken havenarbeiders, truckchauffeurs en militairen vertier. En zo gaat de verspreiding snel." Maaike vertelt dat Unicef kinderen helpt die wees zijn geworden als gevolg van de aidsepidemie, of die voor hun zieke ouders moeten zorgen. "Deze kinderen vallen in de groep die wij 'kwetsbare kinderen' noemen, zoals straatkinderen en weeskinderen."
Paul Bekkers Paul Bekkers
Kinderhuishoudens
Aids veroorzaakt zoveel leed dat het amper te bevatten is. Kinderen blijven alleen achter en moeten zich maar zien te redden. Er is zelfs een term voor: 'Child Headed Households', huishoudens die door kinderen draaiende worden gehouden. "Dat de term überhaupt bestaat, is eigenlijk al te erg voor woorden." Paul Bekkers, de enige officiële aidsambassadeur van de wereld, is een van de gastsprekers op de informatiedag. Namens Nederland volgt hij de internationale ontwikkelingen op het gebied van aids op de voet. Daarnaast probeert hij invulling te geven aan het Nederlandse aidsbeleid. De positie van kinderen binnen de aidsproblematiek heeft zijn volledige aandacht. "De lobby voor de kinderen van vandaag is klein, te klein. Maar gelukkig is er Unicef dat kinderen wél een stem geeft. Daarom steunt de Nederlandse overheid Unicef jaarlijks met vele miljoenen euro's." Volgens Paul Bekkers zijn aids en armoede onlosmakelijk met elkaar verbonden. Het is een sociaal én economisch probleem.
Naisiadet Mason
Naisiadet Mason
Mannen moeten hun gedrag veranderen
Daarover kan de Keniase Naisiadet Mason meepraten. Ze heeft zelf hiv; haar inmiddels overleden man nam het niet zo nauw met de huwelijkstrouw en besmette haar met het aidsvirus. Mason is inmiddels uitgegroeid tot aidsactiviste en zij richt haar pijlen vooral op een gedragsverandering bij de Afrikaanse mannen. "Wat we vergeten, is dat in Afrika de man de beslissingen neemt. Hem 'bewerken', dáár hebben we gefaald. We moeten de mannen meer informeren over hiv en aids."
René van Dongen René van Dongen
Jongeren als aidsvoorlichters
René van Dongen, die voor Unicef werkzaam is in Suriname, heeft positieve ervaringen met het inzetten van jongeren als aidsvoorlichters. Net als in zoveel andere landen op de wereld, rust er in Suriname een taboe op hiv en aids. Daarom willen jongeren die hiv hebben, vaak alleen anoniem hun verhaal doen. "Soms weet hun omgeving niet eens dat ze besmet zijn, omdat ze bang zijn voor de reacties. En dat is begrijpelijk, want in veel gevallen sturen ouders hun kinderen linea recta naar een opvanghuis als ze erachter komen," zegt René. Vrijwilligers tussen de 12 en 22 jaar proberen dit taboe te doorbreken. Met behulp van dans en theater brengen ze hun boodschap over en daarmee hebben ze zich bij de Surinaamse jeugd zeer populair gemaakt .
Rien Gotink
Rien Gotink
Unicef komt overal
Unicef werkt in elk land waar ze actief is, nauw samen met lokale organisaties die bijvoorbeeld programma's op het gebied van voorlichting over hiv en aids zelf uitvoeren. De bevolking moet het - uiteraard met steun van Unicef - zelf doen. Unicef kan daarbij deuren openen die voor andere hulporganisaties gesloten blijven. "Het is de enige organisatie waarbij je op de ene dag in een klein dorp met moeders en grootmoeders over hun situatie spreekt en de andere dag met de president van het land praat," verwoordt Rien Gotink, als arts werkzaam voor Unicef, deze unieke positie.
Paul van Vliet Paul van Vliet
Met een goed gevoel naar huis
Paul van Vliet is trots op 'zijn' organisatie. Als Unicef Ambassadeur weet hij waarover hij het heeft. Hij is in Zambia, Roemenië, Bangladesh, Mali, Sri Lanka en vele andere landen geweest om te zien hoe de hulp van Unicef er in de praktijk uitziet. Op de vraag van een vrijwilliger of hij zich wel eens na zo'n reis moedeloos voelt: "Soms ben ik wel heel ontroerd en kan ik wel janken. Bijvoorbeeld na mijn bezoek aan aidswezen in Zambia. Maar meestal ga ik met een goed gevoel weer naar huis, omdat ik zie wat Unicef doet."
Jörgen Raymann
Jörgen Raymann
Vader en dochter naar Zambia
Ook Jörgen Raymann, die sinds vorig jaar Special Representative is van Unicef, heeft projecten van Unicef bezocht. In zijn geboorteland Suriname bracht hij een bezoek aan een weeshuis dat kinderen met hiv opvangt. René van Dongen zei het al, in Suriname rust er op hiv en aids nog een groot taboe. Jörgen vertelt dat zijn tante hem ooit vroeg: "Hoe durf je bij dat kind te zitten, straks raak je zelf ook besmet".
Hij reisde met zijn dochter naar Zambia, waar hij Memory ontmoette, een meisje dat in 1999 voor het eerst door Paul van Vliet werd opgezocht. "Ze vertelde me dat ze de grote man met het witte haar, 'mister Paul', nog goed kon herinneren. Het ging heel goed met Memory; met hulp van Unicef kon ze met de fiets naar school."
Bij de kladden
De optredens van Jörgen en Paul, de gesprekken met de Unicef-veldwerkers, de film 'Helemaal alleen'... De vrijwilligers gaan aan het eind van de dag met een hoofd vol indrukken naar huis. Ze hebben ook het gevoel dat hun bijdrage aan het werk van Unicef hard nodig is. Of, zoals Paul van Vliet hoort van een deelnemer: "Je hebt me weer bij de kladden gepakt, Paul!"
Met dank aan het gastvrije Fortis voor het beschikbaar stellen van de accommodatie en catering.