NMBS

Infrabel en BIVV starten sensibiliseringscampagne

29/09/2006

Op initiatief van Minister van Mobiliteit, Renaat Landuyt, hebben Infrabel, de infrastructuurbeheerder van het Belgische spoorwegnet en het BIVV, het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid, hun krachten gebundeld. Samen starten ze op vrijdag 29 september een nationale sensibiliseringscampagne voor meer veiligheid aan de overwegen. De campagne ondersteunt het strategisch plan van Infrabel dat de nadruk legt op het afschaffen en verkeersveiliger maken van haar overwegen. Het doel van de campagne is om een beter respecteren van de signalisatie aan de overwegen af te dwingen.

Een nationale campagne op een nieuw affichagenetwerk

Met de sensibiliseringscampagne willen minister Renaat Landuyt, Infrabel en het BIVV de weggebruikers bewust maken van het gevaar van spooroverwegen. De campagne houdt in dat er in de onmiddellijke nabijheid van de meest ongevalgevoelige overwegen (69 in totaal) verspreid over het ganse spoorwegnet, nieuwe affichepanelen worden geplaatst. Die moeten de weggebruikers aansporen om onder alle omstandigheden de signalisatie aan de overwegen beter te respecteren. De overwegen die bij de affichecampagne zijn betrokken, werden gekozen in functie van het aantal ongevallen dat er gebeurde, de densiteit van het trein- en wegverkeer én de mogelijkheid om er affichepanelen te plaatsen.

De impact van een ongeval aan een spooroverweg kan zeer ernstig zijn. Helaas hebben deze ook vaak te maken met een onvoorzichtigheid van de weggebruiker zelf. We moeten dus niet alleen verder werk maken van veilige spooroverwegen, maar mensen er ook van overtuigen de signalisatie aan overwegen op alle momenten te respecteren. Niet stoppen voor een gesloten slagbomen of het negeren van het stopsignaal kan immers ernstige gevolgen hebben, aldus Minister van Mobiliteit Renaat Landuyt.

De affiche stelt symbolisch de rood-witte slagboom van een overweg voor, met de slogan Eventjes wachten. Daar ga je niet van dood. Deze slogan wordt aangevuld met de baseline Respecteer de signalisatie aan de overwegen. Via het BIVV-adressenbestand zullen er bovendien affichettes worden verzonden naar politiecommissariaten, openbare besturen, bibliotheken,
5 categorieën van overwegen op het Belgische spoorwegnet

De oorzaken van de ongevallen op de overwegen zijn heel verschillend. Maar een groot aantal ongevallen zijn het gevolg van onvoorzichtigheid én het niet respecteren van de signalisatie en de wegcode door de weggebruikers. Enkele voorbeelden van een slechte inschatting van het gevaar door de weggebruiker zijn: een overweg laattijdig oversteken; een overweg oversteken die nog niet helemaal open is na de doortocht van een trein; of een overweg oprijden zonder er zeker van te zijn niet te worden opgehouden op de overweg door een voorgaand voertuig.

De overwegen zijn door de Federale Overheidsdienst Mobiliteit in vijf categorieën ingedeeld én dit volgens de lichtseinen, de wegsignalisatie en de uitrusting van de overweg. Het Belgische spoorwegnet, dat wordt beheerd door Infrabel, telt momenteel 2058 overwegen inclusief 286 private overwegen. Hiervan zijn 1621 overwegen uitgerust met actieve signalisatie (slagbomen en/of knipperlichten) én 151 minder gebruikte overwegen met passieve signalisatie (Sint-Andrieskruis en/of verkeersbord).

De overwegen zijn als volgt onderverdeeld :

* Categorie 1: 16 overwegen uitgerust met twee volledige slagbomen of vier halve slagbomen over de volledige breedte van de openbare weg en de nodige lichtseinen;

* Categorie 2: 1304 overwegen uitgerust met halve slagbomen die zigzag zijn geplaatst én met rode lichtseinen die alternatief knipperen bij het naderen van een trein én met een maanwit licht dat knippert als de overweg in alle veiligheid mag worden voorbijgereden;

* Categorie 3: 301 overwegen uitgerust met twee rode knipperlichten én een wit knipperlicht maar zonder slagbomen;
* Categorie 4: 144 overwegen aangekondigd door een Sint-Andrieskruis maar zonder slagbomen en lichten;

* Categorie 5: 7 overwegen enkel aangeduid met een verkeersteken dat vanop afstand aangeeft dat de weggebruiker een overweg nadert (geen Sint-Andrieskruis, slagbomen of lichten).

Het belsignaal is optioneel maar zeer vaak voorzien bij de eerste 3 categorieën van overweg. Het kondigt een naderende trein aan én rinkelt tot de slagbomen van de overwegen volledig gesloten zijn (1e en 2e categorie) of tot de trein is voorbijgereden (3e categorie).

Statistiek van ongevallen aan overwegen

In 2005 werden vijf ongevallen met voetgangers vastgesteld, zelfdodingen niet inbegrepen. Het aantal ongevallen tussen treinen en voertuigen (tweewielers of wegvoertuigen) en voetgangers aan overwegen evolueerde de voorbije vijf jaren als volgt:

2001

2002

2003

2004

2005

Ongevallen met voertuigen

53

51

46

48

56

Ongevallen met voetgangers

9

8

9

4

5

Het grootste gedeelte van het aantal ongevallen gebeurt aan overwegen 2^e of 3^e categorie (met slagbomen en/of knipperlichten). De overwegen 3^e categorie zijn, in verhouding tot hun aantal, het meest betrokken bij ongevallen.

In de periode 1990-2004 was bij 79% van het aantal ongevallen een wegvoertuig (auto, bus of vrachtwagen) betrokken; bij 9% voetgangers; bij 7% fietsers én bij 5% bromfietsen en motoren. Bij de ongevallen met voetgangers kenden 72% van het aantal ongevallen een dodelijke afloop, bij wegvoertuigen bedroeg dit 11%. Meer dan de helft van de ongevallen met fietsers en motorrijders zijn dodelijk. De zwakke weggebruikers (voetganger, fietser, bromfietser, motorrijder) vormen de belangrijkste slachtoffers bij ongevallen aan overwegen.

Strategie en maatregelen voor veilige overwegen

Infrabel werkt voortdurend aan de verhoging van de veiligheid op het Belgische spoorwegnet en de overwegen door spooraanpassingen en bijkomende signalisatie. In de periode 2005-2007 verleent de infrastructuurbeheerder voorrang aan de zogenaamde gevoelige overwegen en de overwegen van 3e en 4e categorie waar de treinen meer dan 70 km/u rijden. In totaal gaat het om 205 overwegen. Die zijn allen ter plaatse bezocht en vormen het voorwerp van een strategisch plan met diverse voorstellen:


- afschaffen van de overweg indien mogelijk;


- aanpassen van de categorie van de overweg dankzij aanpassingen aan de spoorinfrastructuur (bijplaatsen van signalisatie);


- bijplaatsen van verkeerslichten en/of kleine slagbomen voor de zwakke weggebruikers;


- en/of verbeteren van de weginfrastructuur in samenwerking met de wegbeheerder. Dit kan bijvoorbeeld door snelheidsverminderingen voor weggebruikers in de omgeving van de overweg of het sensibiliseren van de weggebruiker door een affichecampagne.

Volgens deze strategie werden sinds 1 juni 2005 al 18 overwegen afgeschaft. Momenteel is de afschaffing van 27 andere overwegen in uitvoering terwijl de afschaffing van nog eens 70 overwegen wordt bestudeerd. Bovendien werden 13 overwegen aangepast door het bijplaatsen van één of twee kleine slagbomen voor de zwakke weggebruiker. Aan 22 overwegen werden bijkomende lichtseinen geplaatst in 2005. Ook zullen 29 overwegen van 3^e categorie worden uitgerust als overwegen van 2^e categorie én 4 overwegen van 4^e categorie worden opgewaardeerd naar 3^e categorie.
De volgende cijfers tonen duidelijk aan dat het aantal overwegen de laatste vijf jaren afneemt:

2002

2003

2004

2005

2006

2125

2108

2104

2072

2058

Infrabel investeert 43 miljoen euro in veiligere overwegen

Ieder jaar investeert Infrabel meer en meer in het afschaffen en moderniseren van overwegen en de infrastructuurbeheerder zal dit de komende jaren ook blijven doen. De onderstaande tabel toont een overzicht van de investeringsbedragen van Infrabel met betrekking tot de overwegen voor de periode 2005 2007. De cijfers zijn weergegeven in miljoen euro:

2005

2006

2007

Afschaffing

4,112

5,647

6,813

Modernisering

6,293

10,035

10,217
Totaal
10,405
15,682
17,030

In totaal investeert Infrabel tussen 2005 en 2007 43,117 miljoen euro in een verhoogde veiligheid van de overwegen op het Belgische spoorwegnet.

Een campagne in drie golven

De organisatie van de sensibiliseringscampagne voor meer veiligheid aan de overwegen gebeurt in samenwerking met het BIVV. De campagne komt er op vraag van Minister Renaat Landuyt en ondersteunt het strategisch plan van Infrabel dat de nadruk legt op het afschaffen en verkeersveilig maken van haar overwegen.

Voor een optimale impact bij het grote publiek, zullen er 3 campagnes voor meer veiligheid aan overwegen worden georganiseerd tussen eind 2006 en eind 2007. Bovendien zullen vanaf 24 oktober 2006 ongeveer 300.000 Boomerangkaarten worden verspreid in horecazalen, bioscopen, sportcentra, enz. Die bevatten een lat met vooraan een slagboom en achteraan een geheugensteuntje met de signalisatie aan de overwegen.

Volgend jaar zal de 1e graad van het secundair onderwijs worden gesensibiliseerd rond de problematiek van het oversteken van overwegen. Teveel jongeren beseffen niet welk gevaar ze lopen als ze de signalisatie en wegcode niet respecteren. Deze campagne zal ook in de kijker worden gezet in de programmas Kijk Uit (VRT) Veilig Thuis (VTM), Contacts (RTBF) en ça roule (RTL). Deze campagne wordt ook aangekondigd op de sites: www.bivv.be en www.ikbenvoor.be.

""