Unicef



Nederland moet het gebruik van clusterbommen afzweren

11 oktober 2006, Den Haag - Tijdens oorlogen moeten volgens het internationale humanitaire recht burgers worden ontzien. In de praktijk gebeurt dat lang niet altijd, denk bijvoorbeeld aan het recente conflict tussen Israël en Hezbollah dat in Libanon werd uitgevochten. Burgers werden niet gespaard, onder meer doordat er op grote schaal gebruik is gemaakt van clusterbommen.

Een clusterbom - ook wel submunitie genoemd - wordt door een vliegtuig, granaat of raket afgeworpen. De clusterbom bevat ongeveer tweehonderd kleine bommen die worden gelanceerd. Ze exploderen bij contact met de grond, of blijven daar zonder te ontploffen liggen. Ze zijn bij veel landen 'populair'; ruim zeventig landen hebben clusterbommen in voorraad.

Net speelgoed
Clusterbommen veroorzaken veel leed, doordat ze ongericht en in grote aantallen worden afgevuurd en lang niet altijd exploderen. Tijdens en ook lang nadat conflicten zijn beëindigd, vormen ze een enorme bedreiging voor de bevolking. Onder de doden en gewonden door ongelukken met deze explosieven zijn veel kinderen te betreuren, die de kleine en kleurrijke clusterbommen vaak aanzien voor speelgoed. Het opruimen van de bommen kost veel tijd; het zal bijvoorbeeld nog anderhalf jaar duren voordat alle clustermunitie in Libanon zal zijn opgeruimd. Wereldwijd worden in 21 landen de levens van burgers door deze bommen bedreigd en belemmeren ze ook het economisch herstel. Waar bommen liggen, kun je immers niet werken en leren.

Politici op één na eensgezind Van 7 tot en met 17 november vindt in Genève een VN-vergadering over het gebruik van clusterbommen plaats. Nederland zal deze vergadering ook bijwonen, maar tot nu toe heeft ons land zich niet uitgesproken voor een verbod op of een stopzetting van het gebruik van clusterbommen, iets wat de organisaties verenigd in de Cluster Munitie Coalitie graag zou zien. Tijdens een op 11 oktober gehouden bijeenkomst in perscentrum Nieuwspoort in Den Haag, reageerden de politici Van Baalen (VVD), Van Velzen (SP), Dittrich (D66), Karimi (Groen Links) en Koenders (PvdA) op de oproep van de Coalitie aan de Nederlandse regering om het gebruik van clusterbommen af te wijzen.

De politici, allen lid van de Vaste Kamer Commissie Buitenlandse Zaken, waren op Van Baalen na eensgezind over het gebruik van clusterbommen. Zij zijn voorstander van een verbod en willen ook dat Nederland haar eigen voorraad clusterbommen vernietigt. Krista van Velzen van de SP maakt zich al sinds haar aantreden als Kamerlid sterk voor het uitbannen van clusterbommen. Toen ze in de Tweede Kamer geen gehoor vond voor haar standpunt, besloot ze haar oude bestaan als activiste nieuw leven in te blazen. "Een actie tegen de financiering van de productie van clustermunitie door ABN Amro heeft succes gehad. Dat doet deze bank nu niet meer."

Geen indruk
Van Baalen is tegen een verbod of stopzetting van het gebruik van clusterbommen, aangezien Nederland volgens hem deze wapens nodig heeft om mee te kunnen doen op het internationale strijdtoneel. Dat België wel een verbod heeft ingesteld op de productie, handel en doorvoer van clusterbommen maakt op Van Baalen geen indruk. "België doet niet mee aan internationale missies, zoals in Afghanistan. Nederland wel." Het VVD-Kamerlid vindt wel dat burgers geen doelwit mogen zijn van aanvallen met clustermunitie en dat onontplofte bommen moeten worden opgeruimd.

Oproep
Nederland investeert inderdaad in het opruimen van clusterbommen in conflictgebieden, maar zoals al gezegd is de regering tot nu toe nog niet gezwicht voor argumenten om het gebruik ervan te af te zweren. De organisaties verenigd in de Cluster Munitie Coalitie roepen de Nederlandse regering op het gebruik, de opslag, de productie en het transport van clustermunitie in elk geval te stoppen totdat op internationaal niveau duidelijk is hoe de wetgeving op het gebied van clustermunitie wordt geregeld. Daarnaast moet Nederland zich sterk maken voor een verbod op of een beperking van het gebruik van clusterbommen. De eigen voorraad clustermunitie moet worden vernietigd en de hulp aan landen en individuen die het slachtoffer zijn van deze bommen moet worden vergroot. Degenen die clusterbommen gebruiken moeten de bommen opruimen, zorgen voor een goed werkend waarschuwingssysteem en hulp bieden aan de slachtoffers.

De Cluster Munitie Coalitie bestaat onder meer uit Pax Christi, Unicef, Stichting Vluchteling, Handicap International, Oxfam Novib, Amnesty International en Human Rights Watch.

Zie ook www.stopclustermunitions.org