Artsen zonder Grenzen
Onderzoek maakt betere behandeling vergeten tropische ziekte mogelijk
11/10/2006 11:01 -- De tropische ziekte kala azar kan dankzij
onderzoek van Artsen zonder Grenzen veel makkelijker worden
vastgesteld en behandeld. Kala azar komt vooral voor in zuidelijk Azië
en Afrika en eist elk jaar duizenden mensenlevens.
Oorzaak van de ziekte is een eencellige parasiet, overgedragen door de
beet van zandvliegjes, die binnen enkele maanden het immuunsysteem
afbreekt en leidt tot de dood.
`Het is een vergeten ziekte', zegt medisch adviseur Koert Ritmeijer.
Hij deed jarenlang onder moeilijke omstandigheden onderzoek in onder
meer het oorlogsgebied in Sudan en promoveert 11 oktober op zijn
proefschrift over de bestrijding van kala azar. `Tegenwoordig kunnen
we bijna elke patiënt die we behandelen redden van een zekere dood.'
Ritmeijer testte een snelle diagnostische methode: een teststaafje dat
reageert op antilichamen tegen de kala azarparasiet in een druppeltje
bloed van een patiënt. De test blijkt bij 90 procent van de
geïnfecteerde patiënten ook de correcte - positieve - uitslag op te
leveren. Het teststaafje is bij uitstek geschikt voor gebruik op
plaatsen waar geen laboratoria of ziekenhuizen zijn.
Het huidige geneesmiddel tegen kala azar is zeer giftig en heeft soms
fatale bijwerkingen. Artsen zonder Grenzen heeft een voortrekkersrol
gespeeld bij de invoering van een nieuw, veiliger geneesmiddel,
miltefosine, dat oraal kan worden toegediend. Ritmeijer toonde in een
veldstudie met 580 Ethiopische kala azarpatiënten aan dat miltefosine
net zo effectief is als het vroeger gebruikte antimoongluconaat.
Artsen zonder Grenzen heeft in totaal meer dan 75.000 kala
azarpatiënten behandeld; 90 tot 95 procent van hen zijn genezen.
Desondanks blijft kala azar een ernstige bedreiging voor de
gezondheid. Dat komt doordat het aantal mensen dat zowel met kala azar
als met HIV is geïnfecteerd snel stijgt. `Effectieve geneesmiddelen
zijn er niet', zegt Ritmeijer. `HIV en kala azar zijn een dodelijke
cocktail.' Het kan nog tientallen jaren duren voordat er een vaccin
tegen kala azar beschikbaar komt.