Bijdrage Lousewies van der Laan Algemene beschouwingen - tweede termijn

D66

Voorzitter. Erg mooi dat mevrouw Halsema eindigt met Nescio, want ik wilde met hem beginnen. Zo zie je wat ons allemaal bindt! Wat de Titaantjes aan het eind van het boek tegen elkaar zeiden, was ook: "Jongens waren wij, stakkerig wijs zijn wij, behalve Bavinck, die mal geworden is." Maar aan het eind van de discussie zeiden zij: "Wij zijn er niet op vooruit gegaan." Dat gevoel heb ik vandaag ook wel eens gehad.

Onderwijs
Dat D66 geen deel meer uitmaakt van dit kabinet, wordt wel schrijnend duidelijk als de minister-president sussende woorden spreekt over het dreigende lerarentekort. Wellicht is dat verklaarbaar doordat minister Van der Hoeven druk doende is met het organiseren van de door haar zo vurig gewenste conferentie over de evolutietheorie versus Intelligent Design.

Maar kennelijk moeten wij het allemaal nog wat duidelijker zeggen. Misschien dat het kabinet dan de aandacht weer kan richten op de hoofdzaken. Er is namelijk wél veel lesuitval. Volgens de Inspectie overschrijdt 30% van de scholen de norm, 15 dagen per schooljaar. Er zijn wél te weinig lesuren. Volgens de Inspectie haalt nog geen 3% van de scholen het wettelijke aantal uren. Dit zijn de cijfers van de Inspectie van vandaag! Er zijn wel degelijk te veel onbevoegde leraren. Uit het antwoord van de regering maak ik op dat het aantal in 2004 al naar 11% was gestegen. Het Sociaal en Cultureel Planbureau zegt dat het inmiddels 20% is van de leraren die voor de klas staan.

Toch doen wij in 2007 niet een stap extra voor de leraren als het aan het kabinet ligt. Wat er daarna komt, zien wij dan wel weer. Dit kabinet schrikt er niet voor terug om op allerlei terreinen over zijn graf heen te regeren, maar voor onderwijs is dat niet mogelijk.

Daarmee neemt de D66-fractie geen genoegen.

Als wij willen dat ons onderwijs tot de wereldtop behoort, moeten wij nu vooral in leraren investeren. Het onderwijs dient weer aantrekkelijk te worden voor hoog opgeleide personen. Docenten en leraren die zich bijscholen en uitblinken, moeten daarvoor worden beloond. Het dient mogelijk te zijn om carrière te maken in de klas. De fractie van D66 wil daarom om te beginnen extra geld investeren in goed opgeleide en excellente leraren en docenten in het primair en secundair onderwijs. Dat bedrag zal in de komende kabinetsperiode verder moeten oplopen om de arbeidsomstandigheden en de opleidingsmogelijkheden voor alle leraren en docenten in alle sectoren van het onderwijs te verbeteren. Om dit te bewerkstelligen, dien ik de volgende motie in.

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende dat in Nederland een breed gedragen ambitie leeft om op het terrein van onderwijs en kennis weer tot de wereldtop te behoren;

overwegende dat om deze ambitie te realiseren, er veel goed opgeleide en excellente leraren nodig zijn en blijven, maar dat het reeds bestaande tekort aan leraren naar het zich laat aanzien de komende jaren flink zal toenemen, onder meer omdat academici buiten het onderwijs aantrekkelijkere arbeidsvoorwaarden vinden;

overwegende dat de beloningsstructuur in het onderwijs nog te weinig flexibel is, alsmede te veel op het extra belonen van managementtaken gericht is, waardoor er in de praktijk weinig gebruik wordt gemaakt van een gedifferentieerde prestatiebeloning voor excellente leraren;

verzoekt de regering:

1. met werkgevers en werknemers in het onderwijs in overleg te treden en afspraken te maken over de bevordering en daadwerkelijke toepassing van een gedifferentieerde beloning van leraren;

2. vanaf 2007 extra geld uit te trekken om de arbeidsvoorwaarden voor goed presterende leerkrachten te verbeteren;

3. ter financiering hiervan de fusieprikkel in het voortgezet onderwijs af te schaffen en deze middelen hiervoor in te zetten,

en gaat over tot de orde van de dag.

Er is een bijkomend voordeel: als wij die fusieprikkel afschaffen, ontstaan er niet meer van die gigantisch grote, onpersoonlijke leerfabrieken. Dat is meegenomen.

Ook de ontwikkeling van de brede school stimuleren wij graag. Onderwijs, opvang, sport, cultuur en huiswerkbegeleiding komen dan samen. Ook op dat punt dien ik een motie in.

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende dat direct betrokkenen desgewenst meer dan nu in staat gesteld moeten worden om brede scholen in het basisonderwijs te vormen, waar onderwijs gecombineerd wordt met zaken zoals buitenschoolse opvang, sport, cultuur, huiswerkbegeleiding en welzijn;

overwegende dat voor het realiseren van een substantiële groei in het aantal brede scholen een grootschalige aanpassing van schoolgebouwen nodig is, alsmede het aanstellen van conciërges en extra scholing van onderwijspersoneel;

verzoekt de regering, een plan van aanpak op te stellen, zodat er voortvarend ingezet kan worden op het realiseren van 1000 extra brede scholen in 2011,

en gaat over tot de orde van de dag.

Voorzitter,

In eerste termijn heb ik aandacht gevraagd voor datgene wat ik in het kabinetsbeleid mis. Het betreft vrijzinnigheid, milieu, enthousiasme voor Europese samenwerking en internationale betrokkenheid.

De premier eindigde zijn betoog met het beeld dat het op die terreinen goed gaat met Nederland. Ik raad hem aan om diverse buitenlandse kranten te lezen. In het buitenland is het beeld van Nederland immers heel anders. Als gevolg van de verschillende incidenten, zoals de reacties op de moord op Theo van Gogh, het onnodig afpakken van het paspoort van Ayaan en omdat de premier niet pal staat voor bijvoorbeeld het homohuwelijk, is onze reputatie van een open en tolerant land zwaar gehavend. Ik verwacht dat de opvolger van deze premier -- het maakt niet uit wie het wordt -- met een visie komt op de wijze waarop dat imago kan worden hersteld.

Ook de fractie van D66 maakt zich ernstige zorgen over de situatie in Darfur. Zij heeft daarom de motie-Halsema daarover gesteund.

Zorg

Dit jaar is er een nieuw zorgstelsel geïntroduceerd. Dat behoort tot het meest solidaire van Europa. Het is solidair voor jong en oud, voor gezond en ziek en voor rijk en arm. Nu wordt de inkomenssolidariteit buiten het verzekeringsstelsel geregeld in plaats van daarbinnen. Bovendien kent Nederland nog altijd zeer lage eigen betalingen binnen het stelsel, ondanks de ingevoerde no-claimregeling.

Die regeling kent echter wel nadelen. Door de techniek is er ook sprake van het rondpompen van geld. Bovendien brengt het nogal wat administratieve lasten met zich mee voor verzekerden en verzekeraars. Als de no-claimregeling wordt afgeschaft, is een goed alternatief nodig in de zin van eigen betalingen of eigen risico. Die betalingen zijn nodig voor een goede werking van het stelsel. Bovendien mogen de premies niet onnodig stijgen. In de motie die ik hierover indien, vraag ik de regering om op korte termijn met alternatieven te komen.

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende dat de no-claimregeling in de zorgverzekering is bedoeld om onnodig en inefficiënt gebruik van de zorg terug te dringen, maar dat deze regeling ook nadelen kent, zoals administratieve lasten voor burgers en verzekeraars;

van mening dat eventuele afschaffing van de no-claimregeling gepaard dient te gaan met alternatieve vormen van eigen betalingen of eigen risico aan de voet van het stelsel;

verzoekt de regering, op korte termijn werkbare voorstellen te ontwikkelen ter vervanging van de no-claimregeling, maar met behoud van een redelijk niveau van eigen betalingen of eigen risico aan de voet,

en gaat over tot de orde van de dag.

Vrouwenemancipatie

Mevrouw Halsema heeft al uitstekend duidelijk gemaakt waarom de overdraagbare heffingskorting vrouwonvriendelijk is. Het is een aanrechtsubsidie of een thuiszitpremie. Aangezien VVD en CDA in hun verkiezingsprogramma's ook aangeven hiervan af te willen, wil ik vandaag zaken doen met de volgende motie. Ik dien die mede namens mevrouw Halsema in.

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende dat verhoging van de arbeidsparticipatie van groot belang is voor onze toekomstige welvaart en voor de betaalbaarheid van de vergrijzing;

overwegende dat individualisering van de algemene heffingskorting bijdraagt aan de emancipatie van vrouwen;

verzoekt de regering, voorbereiding te treffen voor het individualiseren van de algemene heffingskorting,

en gaat over tot de orde van de dag.

26.000 asielzoekers

Wij hebben kort gesproken over het zich eindeloos voortslepende probleem van de 26.000 asielzoekers. Er liggen heel duidelijk uitspraken van de Kamer. Op 1 oktober moet iedereen een antwoord hebben van de IND op zijn eerste aanvraag. Volgende zomer moet het project Terugkeer volledig zijn afgerond, inclusief de zij-instromers.

Zoals vaker tijdens het debat durfde de premier ook over dit onderwerp geen standpunt in te nemen. Om hem morgen met een duidelijke opdracht naar het kabinet te sturen, heeft D66 de motie van de heer Bos hierover gesteund.

6-10-2006 11:49