Raad voor het openbaar bestuur

Datum laatste wijziging: 20 september 2006

Uit de Raadsvergadering van 14 september 2006
In zijn laatste vergadering van 14 september jl. heeft de Raad voor de financièle verhoudingen (Rfv) het binnenkort uit te bregen advies over de bekostiging van de veiligheidsregio´s behandeld. Het gaat daarbij om de vraag of hybride financiering dan wel rechtstreekse financiering de voorkeur geniet. Daarnaast heeft de Raad de thema´s bepaald die van belang zijn voor de financiéle verhoudingen in de komende kabietsperiode en die middels een brief onder de aandacht van de kabinetsformateur zullen worden gebracht. Ook heeft de Raad gesproken over twee adviezen die de Raad voor het openbaar bestuur (Rob) voornemens is uit te brengen namelijk een over de toekomst van het middenbestuur en over sociale preventie.

Toelating tot artikel 12, de escalatieladder
De beheerders van het gemeentefonds stellen voor de toelating tot artikel 12 te koppelen aan een ontheffingsverzoek van een gemeente de OZB tarieven met meer dan het maximaal- wettelijk toegestane percentage te mogen verhogen. Daarvoor is een zogenaamde escalatieladder ontworpen. Bij het verlenen van een dergelijke ontheffing in het eerste jaar zal de provincie de gemeente verplichten een begrotingsscan uit te laten voeren. Indien de gemeente het daaropvolgende jaar weer ontheffing aanvraagt, volgt preventief toezicht. Het derde opeenvolgende jaar waarin de gemeente een ontheffingsverzoek indient zal gepaard dienen te gaan met een artikel 12-aanvraag. De Raad stelt in zijn advies dat met de maximering van de OZB in de financiële verhoudingen feitelijk een norm is geformuleerd die inhoudt dat elke gemeente met het rekentarief moet kunnen toekomen. Een verzoek om ontheffing is een signaal dat de gemeente er financieel niet uitkomt. De Raad acht de procedurele koppeling tussen de toelating tot artikel 12 en het ontheffingenbeleid passend binnen de huidige verdeling van verantwoordelijkheden. De escalatieladder is echter niet meer dan procedureel hulpmiddel ter ondersteuning van de provinciale toezichtstaak. De escalatieladder gaat te veel uit van automatismen en laat te weinig ruimte voor maatwerk. Artikel 12 vergt naar zijn aard echter maatwerk. De escalatieladder is ook niet in overeenstemming met de wettelijke bepalingen inzake artikel 12. Voor toelating tot artikel 12 moet immers sprake zijn van een aanmerkelijk en structureel tekort en dienen de eigen inkomsten van de gemeente zich op een redelijk peil te bevinden. De Raad meent dat van een gemeente die een beroep doet op aanvullende steun via artikel 12 een extra eigen inspanning wordt verlangd. Het advies is vanaf deze site te downloaden.

OZB-tarieven
Bij de bepaling van de tarieven in een nieuw tijdvak ligt het in de rede dat rekening wordt gehouden met de nieuwe waarden. De Raad stelt echter vast dat de OZB-wetgeving een interpretatie toelaat waardoor gemeenten hun tarieven het komende jaar niet zouden hoeven aan te passen aan de waardewijziging. De Raad acht dit echter strijdig met de strekking van de wet. Het advies is vanaf deze site te downloaden.

Bekostigingsbesluit Wet inburgering
In het advies over de bekostiging van de Wet inburgering merkt de Raad voor de financiële verhoudingen op dat de complexiteit van het bekostigingssysteem in belangrijke mate het gevolg is van de nieuwe Wet inburgering zelf. Die wet tuigt een complex inburgeringssysteem op dat gemeenten op hun prestaties afrekent. Dat laatste verhoudt zich, naar het oordeel van de Raad, niet goed met de afnemende regiemogelijkheden die de nieuwe wet de gemeenten biedt. De voorkeur van de Raad gaat uit naar een minder complex systeem dat meer ruimte aan gemeenten laat. De administratieve en bestuurlijke lasten van een dergelijk systeem zullen ook veel lager zijn.

De Raad pleit voor de tijdige evaluatie van de nieuwe wet. Aangezien een dergelijke evaluatie pas zin heeft na doorloop van een volledige beleidscyclus, adviseert de Raad om de administratieve en bestuurlijke lasten van de Wet inburgering afzonderlijk te evalueren en in de tijd naar voren te halen. Een belangrijk punt bij die evaluatie zou moeten zijn hoe de administratieve en bestuurlijke lasten zoveel mogelijk beperkt kunnen worden. Meer globale kaderstellingen, meer mogelijkheden tot maatwerk door gemeenten en ruimere mogelijkheden om tussen budgetten en over jaargrenzen te schuiven, ziet de Raad daarbij als belangrijke aandachtspunten. U kunt het advies hier downloaden.

Kabinetsformatie
De Raad is voornemens een advies uit te brengen met het oog op de komende Kabinetsformatie. In dat advies wil de Raad aandacht vragen voor een aantal belangwekkende onderwerpen op het terrein van de financiële verhoudingen voor de komende vier jaar.

Middenbestuur
De Raad heeft zich gebogen over de mogelijke consequenties van bestuurlijke oplossingen voor het middenbestuur. De bevindingen van de Raad zullen worden meegenomen in het advies dat Raad voor het openbaar bestuur (Rob) medio september hoopt uit te brengen.

Differentiatie en sociale preventie
De Raad is verder betrokken bij de adviesaanvragen over differentiatie in het openbaar bestuur en sociale preventie. Beide zijn primair aan de Raad voor het openbaar bestuur gericht maar hebben mogelijk ook consequenties voor de financiële verhoudingen.

Nieuwe medewerker
Per 1 september 2006 is mevrouw drs. G. S. Kooistra (Gerlant) in dienst getreden van het secretariaat Rob-Rfv. Gerlant was hiervoor werkzaam bij directie Grotestedenbeleid en Interbestuurlijke Betrekkingen (GSIB) van het ministerie van BZK.
---