Toespraak minister-president mr.dr. J.P. Balkenende bij de uitreiking van
de herinneringsmedaille aan de militairen van de Deployment Task Force
Uruzgan, Zwolle, 2 oktober 2006
Dames en heren,
De missie naar Afghanistan heeft tot nu toe aan drie Nederlandse militairen
het leven gekost. Op 26 juli kwamen luitenant-kolonel mr. Jan van Twist van
de Koninklijke Luchtmacht en sergeant Bart van Boxtel van de Koninklijke
Landmacht om het leven bij een tragisch helikopterongeluk. Beiden waren
werkzaam bij het Contingentscommando in Kabul. Een aantal van hun
detachementcollega's is vandaag in ons midden. Op 31 augustus verongelukte
kapitein-vlieger Michael Donkervoort. Ook bij een noodlottig ongeval.
Drie Nederlandse militairen die hun beste krachten hebben gegeven aan de
Nederlandse krijgsmacht. Drie Nederlandse militairen die hun bijdrage
hebben geleverd aan de missie in Afghanistan. Op een dag als vandaag is het
goed bij hun overlijden en het verdriet van de nabestaanden stil te staan.
Uit respect, uit waardering, uit verbondenheid.
Ter nagedachtenis aan hen zullen wij nu een minuut stilte in acht nemen.
(minuut stilte)
Geachte Kolonel Morsink, geachte militairen, beste thuisfronters,
Het zit erop voor jullie. Met de uitreiking van de herinneringsmedailles
wordt vandaag de missie van de Deployment Task Force Uruzgan symbolisch
afgesloten.
Een bijzondere missie. Een bewogen missie. Zelfs nog voordat een
Nederlandse militair een stap in Uruzgan had gezet. Het besluit om tot
uitzending over te gaan is niet vanzelf tot stand gekomen. En dat is ook
goed. Een zorgvuldige politieke afweging maken is wel het minste wat wij in
Den Haag voor u kunnen doen.
Maar op het moment dat de hamer in de Tweede Kamer viel, was er brede steun
voor de missie en voor ú. In de regering, in het parlement en in het land.
U stond er niet alleen voor. Nederland stond achter u. En dat zullen we
blijven doen. Ook uw collega's van de Task Force Uruzgan kunnen op onze
volledige steun rekenen. Dat bleek ook weer tijdens de Algemene Politieke
Beschouwingen afgelopen donderdag. Er is in de Tweede Kamer veel waardering
en steun uitgesproken voor de Nederlandse inspanningen in Uruzgan.
Nederland wil zijn verantwoordelijkheid in de strijd tegen het
internationaal terrorisme niet ontlopen. Stabiliteit in Afghanistan is een
belangrijke voorwaarde voor internationale vrede en veiligheid. De toekomst
van dat land ligt niet in handen van de Taliban. Terreur biedt geen hoop.
Veiligheid, scholen, schoon drinkwater en democratie bieden dat wel. En
daarom is het goed dat wij daar zijn.
Laten we eerlijk zijn: de werkomstandigheden in Afghanistan waren verre van
ideaal. Maar als ik hoor dat Kolonel Morsink - toch een nuchter man -
"apetrots" is op zijn mensen, dan weet ik dat u fantastisch werk hebt
geleverd. De Task Force Uruzgan is precies volgens plan op 1 augustus
volledig aan het werk kunnen gaan. Het resultaat van uw activiteiten heb ik
afgelopen augustus tijdens mijn bezoek aan Uruzgan met eigen ogen kunnen
zien. Een aantal van u van 104 Constructiecompagnie was er op dat moment
ook nog.
Volgens Kolonel Morsink zijn er voor een succesvolle missie drie
ingrediënten nodig: inzet, vakmanschap en kameraadschap. Bij de Deployment
Task Force waren deze drie ingrediënten in ruime mate aanwezig. Op alle
terreinen - logistiek, beveiliging en opbouw - bent u met aanzienlijke
problemen geconfronteerd. Het uiterste is van u gevraagd. Maar keer op keer
heeft u de moeilijke, soms frustrerende, omstandigheden met enthousiasme,
inventiviteit en humor het hoofd geboden.
Het was er warm. Zeg maar gerust heet. Maar zelfs toen de zon hoog aan de
hemel brandde en het water op rantsoen was, is er gewoon keihard
doorgewerkt. Ook in de eenvoudige slaaptenten was het - dag en nacht - zeer
warm. Maar het bordje op de deur met de tekst: "Deur graag sluiten in
verband met airco", verraadde dat we hier te maken hebben met nuchtere
Hollandse militairen die zich met humor door de omstandigheden slaan. De
verzuchting van een soldaat op het blikvoedsel dat vaak op het menu stond
is ook veelzeggend: "Je zou er een kip-met-rijstvergiftiging aan
overhouden".
Onder alle omstandigheden gewoon blijven lachen, niet klagen en schouders
eronder zetten. Omdat je weet dat je collega's van de logistiek alles op
alles zetten om zo snel mogelijk de juiste spullen aan te leveren.
Doorzetten. Dat was uw houding. En dat is klasse.
Met het vakmanschap was het ook dik in orde. De konvooien vanuit Kandahar
naar Tarin Kowt waren bepaald niet zonder risico's. En dan druk ik mij nog
voorzichtig uit. Maar mede door de nauwe samenwerking tussen de Nederlandse
lucht- en landmacht en buitenlandse coalitietroepen, zijn de konvooien
iedere keer veilig op de plaats van bestemming aangekomen. Deze unieke
werkwijze van goed plannen en intensief samenwerken leverde uiteindelijk
meer veiligheid op. Het is dan ook niet voor niets dat deze werkwijze
inmiddels door andere coalitietroepen is overgenomen.
Vakmanschap dus. Vakmanschap om trots op te zijn.
En wat te denken van de genisten die zich geconfronteerd zagen met een
Afghaanse bodem waar de grootste graafmachines - letterlijk - hun tanden op
stuk beten. Je kunt je op zo'n moment uit het veld laten slaan. Maar niet
als je genist bent. Een genist komt pas echt goed op stoom als het op
improviseren aankomt. En natuurlijk komt er dan een oplossing. In dit geval
bleek springstof bijzonder nuttig te zijn.
Ook dat is vakmanschap.
Maar met inzet en vakmanschap alleen kom je er niet. Je moet het samen met
je kameraden doen. Elkaar steunen waar nodig. Post is belangrijk voor het
moreel. Maar niet iedereen krijgt evenveel pakketjes met spullen die het
leven in de woestijn net even wat aangenamer maken. En als ik dan hoor dat
collega's vrijwillig spullen die zij van het thuisfront hebben gekregen
afstaan om hun collega's die wat minder krijgen een hart onder de riem te
steken, dan ben ik trots.
Trots op de solidariteit onder de militairen. Trots op de kameraadschap.
Trots op u.
Met uw tomeloze inzet, vakmanschap en kameraadschap heeft u een
topprestatie geleverd. Niet voor niets hebben veel militairen en pelotons
van de Deployment Task Force een tevredenheidsbetuiging mogen ontvangen
voor hun zeer bijzondere verdiensten. Maar een topprestatie kan zonder de
steun van het thuisfront niet tot stand komen. Als het thuis niet goed zit,
kun je als militair eenvoudigweg je hoofd er niet bijhouden. En je werk
niet doen. Maar gelukkig zat het wat dat betreft bij deze missie ook goed.
Er was een actieve thuisfrontafdeling. Ik ben overigens vereerd dat ik hier
vandaag mag zijn op uitnodiging van de thuisfrontafdeling. Een van de
belangrijkste dingen die zij heeft gedaan, is het via de website creëren
van een extra communicatiemogelijkheid tussen Uruzgan en Nederland. Maar
ook tussen thuisfronters onderling. Lotgenoten konden via deze website hun
ervaringen en emoties met elkaar delen. De website is druk bezocht. Chapeau
dus voor het initiatief.
Contact met het thuisfront is o zo belangrijk. Een moeder van een soldaat
zei onlangs: "Defensie verdient een dikke pluim voor hun inzet om de
communicatie met het thuisfront te bewerkstelligen. Ze zijn het niet
verplicht, maar ze doen het wel." Daar heb ik natuurlijk niets aan toe te
voegen.
Een uitzending is ook voor het thuisfront incasseren. Onzekerheid. Hoe het
gaat met je partner, je zoon, dochter, je broer, je vader of moeder? Zeer
alert zijn op al het nieuws over de regio. De angst als er een aanslag is.
Een uitzending betekent bijvoorbeeld ook dat het even niet zo goed uitkomt
dat je op 20 mei 25 jaar getrouwd bent. Dan is het best even slikken om de
festiviteiten een paar maanden uit te stellen. Maar door zonder al te veel
echtelijke twisten te zoeken naar een oplossing, draagt ook het thuisfront
bij aan een succesvolle missie. En ik hoop oprecht dat het echtpaar Dirven
op 7 oktober samen kan genieten van een prachtig zilveren huwelijksfeest.
Zonder opoffering en steun van het thuisfront geen geslaagde missie. Ook de
achterblijvers in Nederland hebben dus een actieve en belangrijke bijdrage
geleverd aan de opbouwwerkzaamheden in Uruzgan. Daar heb ik veel waardering
en bewondering voor.
Dames en heren,
Ik noemde het aan het begin al een bijzondere, bewogen missie. Het was ook
een moeilijke, maar avontuurlijke missie.
Wat de toekomst voor Afghanistan in petto heeft is op dit moment lastig te
zeggen. De weg naar wederopbouw van dit land dat zucht onder het juk van
terreur en Taliban zal lang zijn. Maar één ding weet ik zeker: de weg is
ingeslagen en aan de professionaliteit en de veerkracht van de Nederlandse
militairen èn de onvoorwaardelijke steun van het thuisfront zal het niet
liggen.
Heel veel dank aan u allen - militairen en thuisfront - voor uw inzet.
Ministerie van Algemene Zaken