Wageningen Universiteit

fusariumschimmels in opmars Gevaarlijke fusariumschimmels in opmars

28 sep 2006
Onderdeel: Wageningen UR

Sinds bekend is dat een besmetting van gewassen met fusariumschimmels kan leiden tot de ophoping van gifstoffen in veevoer en levensmiddelen, is de belangstelling voor deze schimmel onstuimig gegroeid. Plant Research International van Wageningen UR heeft nu een slimme test ontwikkeld waarmee je gevaarlijke fusariumschimmels snel kunt opsporen.

âFusarium had al een slechte naam in de Nederlandse land- en tuinbouw, omdat de schimmel tot aanzienlijke opbrengstverliezen kan leiden in bijvoorbeeld tomaten, komkommer en een aantal sierteeltgewassenâ, vertelt PRI-onderzoeker dr. Cees Waalwijk, voorzitter van het negende European Fusarium Seminar (EFS9) dat vorige week in Wageningen werd gehouden. âDat de schimmel ook natuurlijke gifstoffen, mycotoxines, kan produceren die gemakkelijke kunnen ophopen in voedingsmiddelen, heeft hier pas laat aandacht getrokken. Sinds er vanuit Brussel allerlei wetgeving rond voedselveiligheid op ons afkomt, krijgt fusarium pas volop aandacht.â

Met ongeveer 200 deelnemers was het seminar volledig uitgekocht en de ruime vertienvoudiging aan deelname sinds de eerste editie in 1988 illustreert de toegenomen aandacht. Fusarium is volgens Waalwijk hard op weg zich in de top drie van belangrijkste plantenziektes te nestelen. Zo zijn de meeste tarwe- en maïsrassen vatbaar voor de vier belangrijkste mycotoxine-producerende fusariumsoorten. Een aantasting met deze schimmelsoorten leidt daarbij niet alleen tot oogstverliezen, maar brengt ook grote gezondheidsrisicoâs met zich mee. Tarwe en maïs vormen immers de grondstof voor tal van levensmiddelen en veevoeders. âVeel mycotoxinen zijn chemisch zeer stabiel en kunnen de meeste bewerkingsprocessen doorstaanâ, aldus Waalwijk. Via besmet veevoer kunnen de gifstoffen in de voedselketen terechtkomen en al in lage concentraties ernstige effecten veroorzaken zoals verlamming, groeistoornissen en verzwakking van het immuunsysteem. âDe veevoedersector is nu zeer streng. Als er in een partij graan mycotoxine ontdekt wordt, moet de hele voorraad als chemisch afval behandeld worden. De richtlijnen verbieden bijvoorbeeld de besmette partij weer te vermengenâ, aldus Waalwijk.

Om het optreden van schadelijke Fusariumsoorten te kunnen detecteren heeft de onderzoeksgroep van Waalwijk nu een elegante snelle toets ontwikkeld op basis van de TaqMan PCR-technologie. âDe naam TaqMan is afgeleid van het bekende computerspelletje PacMan. In deze toets worden, als fusarium aanwezig is, op een vergelijkbare manier kenmerkende moleculen opgesnoept wat leidt tot een fluorescentiesignaal. Het is een kwantitatieve toets waarmee je bepaalt welk type schimmel een plant of een partij graan heeft besmet en tevens hoe ernstig deze besmetting isâ, aldus Waalwijk.

De toets is nog niet helemaal marktrijp, maar hij is de afgelopen jaren al wel gebruikt voor een inventarisatie van de typen mycotoxine-producerende fusariumsoorten die in de Nederlandse tarweteelt rondwaren. Waalwijk: âWe zien in het veld een verschuiving in de richting van de meer agressievere schimmeltypen. Dat is inderdaad geen goed nieuws.â
Gert van Maanen

Bovenstaand bericht is geproduceerd door de redactie van Resource, het weekblad voor Wageningen Universiteit en Researchcentrum. Het wordt u aangeboden door de afdeling Corporate Communicatie. Meer informatie bij Pers- en wetenschapsvoorlichting van Wageningen UR, e-mail: pers.communicatie@wur of bij de redactie van Resource, e-mail: resource@cereales.nl. Zie archief van voorloper Wb op http://www.wb-online.nl.