Socialistische Partij
SP wil betere controle van stemmachines
25-09-2006 * Er moeten meer waarborgen komen om stemmen via een
stemcomputer veilig te maken. Dit heeft SP-Kamerlid Ewout Irrgang
vanavond bepleit in een uitzending van Tros Radar. Uit onderzoeken in
Amerika en Ierland, waar vergelijkbare stemcomputers worden gebruikt,
bleek dat er bij elektronisch stemmen zonder voldoende
veiligheidsmaatregelen tal van mogelijkheden zijn om fraude te plegen.
Irrgang Bijna elke Nederlandse gemeente maakt gebruik van elektronisch
stemmen. Recente onderzoeken tonen aan dat elke momenteel gebruikte
vorm van elektronisch stemmen vatbaar is voor fraude. In eerdere
antwoorden op Kamervragen van de SP over de betrouwbaarheid van
stemcomputers gaf toenmalig minister Pechtold aan geen enkele reden te
hebben om onze stemcomputers niet te vertrouwen. Irrgang: "De
buitenlandse onderzoeken hebben niet alleen bij mij veel vragen
opgeroepen. Ik wil dat naar Iers voorbeeld een commissie wordt
ingesteld die nagaat hoe veilig onze stemcomputers zijn."
Een recent Amerikaans rapport The Machinery of Democracy (pdf) toont
aan dat er nog veel risico's kleven aan elektronisch stemmen.
Onderzoeken van de Ierse overheidscommissie geven aan dat met potlood
stemmen betrouwbaarder is dan elektronisch stemmen. Als de
aanbevelingen van diezelfde commissie worden opgevolgd kan de marge
zeer klein worden gemaakt, maar dan moet wel een zeer uitgebreid
pakket maatregelen worden genomen.
Irrgang: "De bevindingen van de Ierse en Amerikaanse onderzoekers
geven aan dat men niet te goed van vertrouwen moet zijn als het gaat
om de techniek. Bij draadloze transmissie van uitslagen kan
bijvoorbeeld iedereen met een goed stel hersenen inbreuk plegen en
manipuleren. Vertrouwen in democratie begint bij het vertrouwen in het
stemsysteem. Ik wil elke twijfel wegnemen, ik neem aan de minister
ook."
De SP'er beseft dat het voor 22 november misschien niet mogelijk ons
hele systeem volledig te onderzoeken. "Er is echter een aantal
oplossingen dat het machinaal stemmen fraudebestendiger en beter
controleerbaar kan maken. Eén daarvan is het 'papieren spoor', een
geprint afschrift van de stem die de kiezer zelf controleert en een
vast bewijs vormt, zodat een hertelling achteraf mogelijk is. Die
mogelijkheid bestaat nu niet. Op dit moment is de hele machine is een
zwart gat, ook voor de Kiesraad. TNO keurt de machines, maar kijkt
niet naar de software, dat lijkt mij gezien de risico's niet genoeg.
Een commissie moet ons elektronisch stemsysteem uitgebreid onderzoeken
en zo nodig bindende aanbevelingen doen. Irrgang heeft minister Remkes
(Binnenlandse Zaken) om een reactie gevraagd.
Vragen van het lid Irrgang (SP) aan de minister van Binnenlandse Zaken
en Koninkrijkrelaties
1. Is de minister op de hoogte van het rapport The Machinery of
Democracy over de risico's van elektronisch stemmen? (2006)
2. Is de minister op de hoogte van de bevindingen van de Ierse
commissie voor elektronisch stemmen?
3. In hoeverre zijn volgens de minister de bevindingen in de rapporten
van toepassing op de in Nederland gebruikte stemmachines?
4. Is de minister bereid om een commissie in te stellen die de
risico's van het huidige systeem van elektronisch stemmen in Nederland
onderzoekt? Zo nee, waarom niet?
5. Is de minister bereid om nog voor 22 november de papieren controle
stem, de zogeheten 'paper trail' in te voeren, zodat fysieke
hertelling van de stemmen mogelijk blijft? Zo nee, waarom niet?
6. Is de minister bereid om voor 22 november ervoor te zorgen dat de
Kiesraad toegang heeft tot de broncode van de gebruikte stemmachines
zodat er ten alle tijde inzicht is in de verwerking van de stemmen? Zo
nee, waarom niet.