Koninklijke Nederlandse Schaakbond

Share Dimension Groningen nipt langs Utrecht

Treurige voorbeelden zijn er genoeg. De sponsor vertrekt, de ploeg loopt leeg, kansloze degradatie is onvermijdelijk of erger nog - het team trekt zich meteen terug uit de competitie. Bij Groningen ging het anders aan het eind van het afgelopen seizoen. De ene sponsor, Hotels.nl, ging, de andere - Share Dimension - kwam. En deze nieuwe sponsor denkt echt groot en internationaal, Europa moet veroverd worden.

Er werd fors ingezet, maar Kasparov bleek geen haalbare kaart. Het was echter wel mogelijk om Kramnik aan te trekken. Een goed netwerk doet natuurlijk wonderen, het is heel handig in dit soort gevallen dat Tea Lanchava nog samen met Kramnik op de talentenschool van Botwinnik en Kasparov heeft gezeten.

Met één mega-aankoop alleen word je geen kampioen, dus er moest nog wat bij komen. Al spoedig mocht ik Motylev, Nisipeanu en Naiditsch als nieuwe teamgenoten verwelkomen, uit de inboedel van Breda kwam Ivan Sokolov en tussen de bedrijven door werd ook Sergei Rublevsky, de kampioen van Rusland, nog even vastgelegd. Het boodschappenkarretje raakte daarmee al aardig vol, maar als klap op de vuurpijl kwam de Oekrainse supergrootmeester Vasily Ivantsjoek er nog bij.

Met zo'n verstrooid genie weet je het nooit helemaal zeker en zijn komst had nog heel wat voeten in de aarde. Pas de avond voor de wedstrijd, rond de klok van tienen, meldde Ivantsjoek zich telefonisch vanaf Schiphol. 'The eagle has landed' meldde de sponsor opgelucht. Zijn koffer had Ivantsjoek per vergissing achtergelaten op het vliegveld van Kiev, maar zelf was hij gelukkig wel in het juiste toestel gestapt.

De wedstrijd
Dan de wedstrijd zelf. Het is mooi om de Europa-cup te willen winnen, maar dan moest er wel eerst van Utrecht gewonnen worden. Het gevaar van onderschatting lag natuurlijk op de loer en bovendien was de jonge Utrechtse ploeg echt niet naar het hoge noorden gekomen om als lekker hapje te fungeren op het feestje van Groningen. Nee integendeel, het werd gewoon een spannende wedstrijd die de hele middag rond de 5-5 cirkelde. Met een nipte 5½-4½ overwinning bleef de thuisploeg uiteindelijk net aan de goede kant van de score.

Iedereen keek natuurlijk reikhalzend uit naar het debuut van Ivantsjoek in de Meesterklasse. Hij moest met zwart tegen de Australische IM David Smerdon. Het werd bepaald niet de sprankelende, soepele overwinning waar menigeen op gerekend had. Het valt tegenwoordig niet mee om met zwart iets te bereiken tegen een goed voorbereide tegenstander, dit geldt zelfs voor een 2700-plusser. Sterker nog, Ivantsjoek zag een venijnige tactische wending over het hoofd en moest daarna zijn best doen om remise te maken. Van een ratingverschil van ruim 250 ELO-punten was niets te merken. Een knappe prestatie van Smerdon!

Smerdon - Ivantsjoek
Stelling na 16. .. g5?

Pas nu zag Ivantsjoek de wending Pxg5 gevolgd door Le5. Wijze les van Ivantsjoek: 'controleer altijd de zetten met slaan of schaak.' Het vervolg:
17. Pxg5! fxg5 18. Le5 Tg8 19. Lxh7 Tg7 20. Lxg7 Lxg7 21. Tae1 Kd7 22. f4 gxf4 23. Txf4 Tf8 24. Txf8 Lxf8 25. h4?!
25. Le4! met uitstekende winstkansen voor wit (Ivantsjoek). 25. .. Lh6 26. Te2 Pc4 27. Le4 Lxe4 28. Txe4 Pd6 29. Te2 Pf5 30. a4 Pxh4 31. axb5 axb5 32. Te5
en remise overeengekomen.

Ook aan het derde bord een uitstekend optreden van Utrecht. Arkady Naiditsch, de kampioen van Duitsland, wist niets te bereiken tegen Martijn Dambacher. Naiditsch, toch 2664, kon geen vuist maken in een taaie Nimzo-Indiër en zonder al te veel opwinding kabbelde de partij naar remise.

Nog beter verging het Alexander van Beek, die afrekende met grootmeester David Baramidze. In een stelling waarin weinig aan de hand leek, greep Baramidze verschrikkelijk mis:

Van Beek - Baramidze
Stelling na 24. Db7

Nu is 24. .. Txh3 25. Dxb6 Th1 26. Txh1 Dxd3+ 27. Ka1 Td8 ongeveer gelijk, maar er volgde:
24. .. Pd5? 25. Txd5! Txh3?
Nna het verrassende 25. .. Dc6! valt de schade nog mee. 26. Td7 Lxg5 28. Lc7
en 1-0.

Ongewild zorgde ik er zelf voor dat de wedstrijd heel spannend werd door met wit te verliezen van Joost Michielsen. En dat terwijl iedereen na een zet of twintig het punt al had geteld voor mij, kwaliteit meer zonder enige compensatie voor zwart. Hierna koos Joost voor een verstandige tactiek: je stukken zo verstandig mogelijk neerzetten en afwachten of je tegenstander zich misschien wil opblazen. In de tijdnoodfase werd hij op zijn wenken bediend.

Hoeksema - Michielsen
Stelling na 28. .. De6

Hier was het rustige 29. Dd3 de aangewezen zet, maar wit meende dat het tijd was voor het slotakkoord.
29. Lh6? Txf3!
Wel gezien, maar slecht doorgerekend.
30. Txf3 Dxg4+ 31. Tg3 De4+ 32. Kh2?
Beter was 32. Kg1.
32. .. Lxh6 33. Dxh6 Lf5?
Na 33. .. Dxc2+ 34. Kg1 moet zwart remise houden door eeuwig schaak. In plaats van 34. Kg1 is 34. Tg2 niet goed wegens 34. .. Pf7! 34. Pe3??
Nu pas gaat wit definitief kopje onder. Na 34. Tg2! zijn alle kansen ineens weer aan wit. Hoezo rouletteschaak?
34. .. Pf7! 35 Dh5 Dxe3!
Auw.
36. Txg6+ Lxg6 37. Dxg6+ Kf8
en zwart won.

Namens Groningen stelden Sergei Tiviakov, Jan Werle en Yge Visser orde op zaken. Tiviakov's eeuwige c3-Siciliaan was te veel voor Joost Berkvens, Jan Werle kneep Ali Bitalzadeh langzaam fijn in een trage Engelse partij en Yge Visser won een toreneindspel van Jelmer Jens. Het slot van Visser-Jens:

Visser - Jens
Stelling na 49. .. Kd6

Wit staat beter maar hoe komt hij verder? Visser komt met een elegante oplossing.
50. Tf8 Td7 51. Tg8 Tf7 52. Tg7 Ke7 53. g6!
en 1-0 wegens 53. .. hxg6 54. h7!

Verder vielen er nog vier echte vechtremises te bewonderen, alles werd tot op het bot uitgevochten. Samenvattend: Groningen net geen averij opgelopen en Utrecht zal zich moeiteloos handhaven in de Meesterklasse!

Share Dimension Groningen - Utrecht 5½ - 4½
Ivantsjoek - Smerdon ½-½
Tiviakov - Berkvens 1-0
Naiditsch - Dambacher ½-½
Werle - Bitalzadeh 1-0
Baramidze - Van Beek 0-1
Visser - Jens 1-0
Spoelman - J. Willemze ½-½
Brenninkmeijer - Ris ½-½
Brandenburg - Erwich ½-½
Hoeksema - Michielsen 0-1
Erik Hoeksema

---

ESGOO voortvarend van start

Duitsland
Ik heb het niet grondig gecontroleerd, maar de wedstrijd ESGOO-LSG was vermoedelijk uniek in de historie van de KNSB-competitie: hij werd op Duitse bodem gespeeld. Onze gebruikelijke fitness-speelzaal was niet beschikbaar vanwege een open dag en onder het motto 'het kan nog oostelijker dan Enschede', werd met toestemming van de competitieleider uitgeweken naar Gronau, waar Gerard Grotenhuis sinds kort een aardig pand heeft, midden in het centrum. Het blijkt overigens dat we definitief op zoek moeten naar een nieuwe speellocatie, maar Duitsland blijft een eenmalig uitstapje, aldus de competitieleider. Begrijpelijk, maar ik moet zeggen dat het een prima speelzaal was. Er waren ook niet minder supporters om, want de enkele Enschedeërs die het tripje naar Gronau gemaakt hadden, werden aangevuld door spelers van de lokale schaakvereniging.

Startproblemen
Door de nieuwe speelzaal konden we 'gewoon' om 13:00 uur starten, maar dat werd uiteraard niet gehaald. De meeste teams (ESGOO 2 & 3 speelden er ook) waren op dat moment nog niet compleet en de wedstrijdleider was daarom zo verstandig om Gerard nog even het woord te geven. Dan ben je zo weer tien minuten verder. Terwijl ik samen met enkele Leidenaren buiten stond, wachtend op onze missende teamgenoten, vroegen we ons af of dit bij bijvoorbeeld voetbal ook een gebruikelijk beeld was. Wedstrijden die later beginnen, omdat de teams niet compleet zijn, of wedstrijden die van start gaan met een man of vijftien en langzaamaan opgevuld worden tot de gebruikelijke tweeëntwintig spelers. Natuurlijk waren er de bekende excuses van de telaatkomers: files, verkeerd gereden, onduidelijke routebeschrijving, moeite om het gebouw, c.q. een parkeerplaats te vinden, de NS zette bussen in, enz... Alleen hevige sneeuwval ontbrak nog.

Gelukkig heeft de FIDE een m.i. zeer ruime marge ingebouwd: zonder opgaaf van reden mag je (bijna) een uur te laat aan je bord verschijnen, zonder dat dat al te ernstige gevolgen heeft (mits je daarna een beetje vlot doorschaakt). Ik weet niet of er veel andere sporten zijn waarbij dit ook het geval is. Als de FIDE dit ooit terugbrengt tot een kwartier, dan zou dat sommige competitiewedstrijden direct bij aanvang al zeer spannend maken.

De tactische fase
Zo rond 13:20 waren alle borden bemand en kon het feest pas echt beginnen. Vincent Rothuis zette op bord 10 de toon.

Rothuis - Blokhuis
ESGOO - LSG

Het zwarte tegenspel op de koningsvleugel komt traag op gang, terwijl de witte pionnen al staan te dringen voor zwarts damevleugel. Met tactische middelen wordt het front naar voren geduwd. 20. c5! Pe5
20. .. dxc5 21. bxc5 Lxc5 22. Tc1 loopt niet goed af voor zwart. 21. Tc1 Dd7 22. c6! Dc7
Na 22. .. dxc6 kan wit kiezen tussen 23. Pc4 of 23. dxc6 Pxc6 24. Pc4 in beide gevallen met voordeel.
23. Pb3 b6?
Een vreselijke zet, waarna wit vrije doorgang krijgt op de damevleugel. Beter is 23. .. Lf7 of 23. .. Lg5. 24. Pd4 Tfc8 25. b5 bxa5 26. Pe6 Db6 27. bxa6
Vrijpionnen op a6 en c6, daar heeft zwart zijn handen wel vol aan. De rest is wanhoop.
27 .. Lh4 28. Lc5! dxc5 29. Tb1 e3 30. Txe3 Lxf2+ 31. Kxf2 Dxb1 32. Dxb1 f4 33. Db2 fxe3+ 34. Kxe3
Zwart geeft het op

De 2-0 werd binnen getikt door Michael Feygin. Tegenstander Bosman mocht na de opening tevreden zijn, maar met opkomende tijdnood besloot hij de stelling te verscherpen. Dat dat niet goed afliep verbaasde niemand. Jaap Vogel en Ivo Wantola besloten tot remise in een partij waarin, op een tactische schermutseling op het einde na, weinig opzienbarends gebeurde. Eelke Wiersma boekte de enige Leidse overwinning, maar hij was dan ook de enige LSG-er die voor de wedstrijd persoonlijk succes was gewenst door mijn schoonmoeder. Dat moet ze maar niet meer doen.

Overigens zag het er aanvankelijk ook niet naar uit dat Wiersma zou gaan zegevieren, want zijn stelling oogde niet erg florissant, maar wellicht is dat het Hollands eigen. Arkadius Kalka had lange tijd het betere van het spel, maar deed in de tijdnoodfase meerdere slechte zetten achter elkaar. Op bord 5 daarentegen kwamen we erg goed weg.

Van der Werf - Henrichs
LSG - ESGOO

Een toren minder is veel en Henrichs was op dit moment nog de enige die er vertrouwen in had voor zwart. Winnend voor wit is 22. Dc7 of 22. Ld5. Dat had Van der Werf ook wel gezien, maar hij meende een derde winst te zien en koos net de verkeerde.
22. Tc2?? Lc3+! 23. Txc3
Er zit geen noodrem meer op: 23. Ke2 Dg4+ 24. f3 Dg2+ loopt mat. 23. .. Td1+!
Deze tussenzet moet hem zijn ontgaan.
24. Kxd1 Pxc3+ 25. Kc2 Dxc6 26. Kxc3 Dxa8
Deze materiaalverhouding is niet zo eenvoudig te winnen voor zwart, maar praktisch wel heel moeilijk remise te houden met wit. 27. Tg1+ Kf8 28. Tg4 e6 29. Tf4 Ke7 30. Kd2 Dg2 31. h4 f6 32. Ld3 e5 33. Ta4 Dxf2+ 34. Le2 Ke6 35. h5 Dg2 36. Txa7 Dd5+ 37. Ke1 Dc5 38. Ta6+ Kf5 39. Kf2 Kg5 40. Ta4 f5 41. Tc4 Da7 42. a4 h6 43. Tb4 e4 44. Td4 Kh4 45. Td6 Dxa4 46. Txh6 f4 47. Tf6
Of 47. exf4 Dd4+ 48. Kf1 e3 -+.
47. .. fxe3+ 48. Kg1
Na 48. Kxe3 Da7+ 49. Kxe4 De7+ valt er een stuk af. 48. .. Da1+ 49. Tf1 Db2 50. Tf4+ Kh3
Wit geeft het op.

De andere partijen leken de technische fase in te gaan, maar op bord 7 werd in tijdnood toch voor de tactische beslissing gekozen.

Van Blitterswijk - Richter
LSG - ESGOO

Wit werd in een Spanjaard overtuigend overspeeld. Met zijn laatste zet (31. Td1-d2) heeft hij eindelijk zijn paard ontpent en dreigt hij op c6 te slaan. Desondanks kan Richter incasseren. 31. .. Pxh3! 32. Pxc6
Objectief beter, maar zeer onaantrekkelijk is 32. Dxh3 Pxd4. Daar komt bij dat de tekstzet zeer sterk lijkt.
32. .. Txd2!
Door het dreigende mat op h2 kan de zwarte dame nu niet geslagen worden.
33. Lxe5 Td1+ 34. Kh2 Dxc6 35. Pd4 Dc5 36. Kxh3 Dxe5 37. Pf3 Dd6 38. e5 Dd5 39. Kg2 Td3 40. De2 Td4 41. Kg3 Te4
En na de reconstructie gaf wit op. (0-1)

De technische fase
Een tussen stand van 4½-1½ derhalve bij de eerste tijdcontrole en gezien de stand op de overige borden was de match beslist. Edwin van Haastert had een plusje verworven vanuit de opening, maar staakte de winstpogingen toen de wedstrijd een verloren zaak bleek. Ook Tom Middelburg had voordeel gekregen na een tijdrovende lopermanoeuvre (Lg7-h6-g7) van Rafael Fridman, maar die hield de deur vervolgens op slot.

Middelburg - Fridman
LSG - ESGOO

27. Tc7
Wits enige kans om er nog iets van te maken.
27. .. Kf8 28. Lg2
Het invoegen van 28. a4 a5 biedt geen extra voordelen voor wit. 28. .. Ke8 29. Lh3 Txc7 30. Txc7 Tb8 31. Kf2 Kd8 32. Tc2 Pd7 33. Lxd7?!
Met de lichte stukken op het bord kan wit nog wat proberen. Nu is al het voordeel verdwenen.
33. .. Kxd7 34.Ke3 Tg8
Gevaarlijk is de overgang naar het pionneneindspel. Na 34. .. Tc8?! 35. Txc8 Kxc8 36. h4! gevolgd door g3-g4 ben ik niet zeker of zwart het remise kan houden. Er is ook geen reden toe om dat te proberen. Met de torens op het bord is er niets aan de hand. 35. h4 f6 36. Tc1 Th8 37. Tc4 g5 38. Tb4 Kc7 39. Tc4+ Kd7 40. Ta4 a6 41. Tc4 Th7 42. Tc1 gxh4 43. gxh4 Tg7 44. Kf2 Tg8 45. Tc2 Remise

Op bord 2 vond een grootmeesterlijke ontmoeting plaats. De technische afronding van Aleksandar Berelovich was alleraardigst.

Berelovich - Van der Wiel
ESGOO - LSG

De stelling na de reconstructie van het tijdnoodduel. Het zit zwart niet mee, want er gaat geforceerd nog een pion af. 42. Lh6+! Kh7
Na 42. .. Kg8 is 43. Dg5! problematisch.
43. Le3 Da5 44. Lxf7 Pxe4
Dan maar de lucht in. Er is nu niet echt wat mis met slaan op e4, maar Berelovich kiest voor een overzichtelijkere winstmethode. 45. Dc2 Da8 46. Lxg6+! Kxg6 47. Pg3 Lxh4 48. Pxe4 Lxe4 49. Dxe4+ Dxe4+ 50. fxe4 Le7

51. g3!
Niet dogmatisch en alle pionnen op wit houden. De tekstzet verhindert dat zwart met h5-h4 en Kg6-h5-g4 zijn koning kan activeren. 51. .. h4 52. gxh4 Lxh4 53. Lc5! Le1 54. Ld6
Zwart gaf hier op. Na 54. .. Kf6 komt Kb1-c2-d3-c4 en na 54. .. Lc3 kan de a-pion er plotseling langs met 55. a4! +-. (1-0)

De eindstand leek 7½-2½ te gaan worden, maar Oscar Lemmers had zij fluwelen handschoenen thuis laten liggen en liet Raoul van Ketel met een blauw oog ontsnappen. Met de 7-3 overwinning pakte ESGOO de gedeelde koppositie in de Meesterklasse. Niet dat dat nou echt terzake doet na de eerste ronde, maar ik grijp toch maar even de kans om het op te schrijven.

ESGOO - LSG 7 - 3
Kroeze - Van Haastert ½-½
Berelovich - Van der Wiel 1-0
Fridman - Middelburg ½-½
Feygin - Bosman 1-0
Henrichs - Van der Werf 1-0
Kalka - Wiersma 0-1
Richter - Van Blitterswijk 1-0
Vogel - Wantola ½-½
Lemmers - Van Ketel ½-½
Rothuis - Blokhuis 1-0
Frank Kroeze

---

HMC Calder vlot langs Zukertort Amstelveen

Als de helft van je team bestaat uit zelf opgeleide jeugdcracks en de topborden bezet worden door 2500+ grootmeesters, dan kan het niet misgaan in een wedstrijd tegen het gepromoveerde Amstelveen. Kwam nog bij dat Zukertort met twee invallers moest aantreden. Het gevolg: een enorm ratingoverwicht aan Bossche zijde.

Dat werd al snel in de score uitgedrukt. Onze Russisch pratende Duitsers Fridman en Kritz wonnen vrij snel (en hard) voor HMC aan bord
1 en 2, zodat Amstelveen in de wedstrijd steeds tegen een achterstand aankeek. Nu zijn wij dat na een paar jaar van Daniel Fridman wel gewend, maar de nieuwe Leonid Kritz, afgelopen zomer nog (gedeeld) winnaar van het open toernooi in Biel, bleek uit hetzelfde hardhout gesneden. Sybolt de Boer, een nieuweling aan Amstelveense kant, kwam er in het geheel niet aan te pas.

Het was echter allerminst een walk-over voor de Bosschenaren. Zo liet Henk Schmitz na een oorspronkelijke opening (1. e4 c6 2. f4 d5 3. e5 c5 4. c3 Pc6 5. Pa3) weinig over van de koningsveste van Michiel Abeln. Aan de borden van Los, Strating en Theulings gebeurde niet erg veel. Allemaal correcte remises.

De nul van Dennis Brouwer luidde het keerpunt in de wedstrijd in. In het vroege middenspel timede Willem Muhren de juiste opmars verkeerd en overzag een scherp offer. Zijn tegenactie pakte wonder boven wonder redelijk uit en sterke gefianchetteerde lopers hielden de zwarte compensatie op peil. Na spannende verwikkelingen in het middenspel met wederzijdse missers ging Brouwer in een potremise pionneneindspel op zet 40 schlemielig door zijn vlag. Dat bracht de tussenstand op 4-2 en betekende de feitelijke beslissing gezien de stand op de overgebleven borden.

Twan Burg hield gedurende de gehele partij een klein voordeeltje tegen het Frans van teamleider Raymond de Rooij. In de stijl van Karpov maakte hij het met kleine middelen de oud-HMC'er zo moeilijk dat deze er niet in slaagde de verdediging optimaal in te richten. Een vrijpion op de koningsvleugel betekende op het laatst diens einde.

Menno Okkes kwam zeer sterk voor de dag en speelde onze andere nieuwkomer Jonathan Speelman helemaal zoek totdat hij in een opzichtige val trapte. Meteen daarna koos Okkes een verkeerde afwikkeling. In plaats van kwaliteitverlies te accepteren met een vrijwel zekere remise ('Black has more problems than White', aldus Speelman) ging hij een toreneindspel in. Weliswaar bleef de zwarte koning lange tijd compleet afgesneden, maar toen dat probleem verholpen was bleek het resterende toreneindspel van h- en dubbele f-pion tegen niets niet meer te houden.

Het slotakkoord kwam op naam van debutant Lody Kuling, die inviel uit het derde van Zukertort. Hij verloor in de opening een kwaliteit, maar kreeg gaandeweg steeds meer compensatie en won uiteindelijk van Paul Span door een overmacht aan pionnen.

HMC Calder - Zukertort Amstelveen 6½ - 3½
L. Kritz-S. de Boer (w) 1-0
D. Fridman-M. Tan (z) 1-0
J. Speelman-M. Okkes 1-0
J.W. de Jong-S. Strating ½-½
M. Abeln-H. Schmitz 0-1
B. Muhren-S. Los ½-½
W. Muhren-D. Brouwer 1-0
T. Burg-R. de Rooij 1-0
J. Broekmeulen-P.P. Theulings ½-½
P. Span-L. Kuling 0-1
René Olthof

---


1A: een verslag van Purmerend - LSG 2

1B: een verslag van Voerendaal - Paul Keres
2A: een verslag van ASV - Lewenborg

2B: een verslag van AAS - LSG 3

2C: een verslag van Kennemer Combinatie - Paul Keres II
3C: een verslag van ASV 2 - PION
3D: een verslag van Kennemer Combinatie II - Paul Keres III 3D: een verslag van Max Euwe 3 - Botwinnik