eBay veilt producten efficiënter dan Amazon
Promotie econome Marta Stryszowska over veilingen op internet

De ene internetveiling is de andere niet. Veilingen hanteren eigen regels over hoe men kan bieden en op welke manier een veiling wordt afgesloten. In haar proefschrift onderzoekt Marta Stryszowska hoe veilingen het best kunnen worden georganiseerd, willen ze efficiënt verlopen.

In haar proefschrift bestudeert de van oorspong Poolse econome Marta Stryszowska veilingen op internet, die steeds populairder worden. Bij dergelijke online veilingen hoeven kopers niet allemaal op hetzelfde tijdstip op dezelfde plaats te zijn. Zij bieden op producten als het hen uitkomt. De inrichting van een internetveiling bepaalt mede het gedrag van kopers. Met name regels over bieden, reageren op biedingen en het beëindigen van een veiling bepalen het optimale biedgedrag. Maar ook tussen emoties en biedgedrag bestaan relaties, toont Stryszowska aan. Daarvoor ontwikkelde zij een speltheoretisch model en voerde economische experimenten uit. Zij concludeert dat emoties en - als gevolg daarvan - biedgedrag worden beïnvloed door de informatie te veranderen die bieders ontvangen nadat de veiling is gesloten. De verschillende manieren over het beëindigen van de internetveiling laten goed zien dat er verschillend biedgedrag bestaat. Bij een internetveiling zijn biedtijden altijd beperkt (er komt een moment dat er niet meer mag worden geboden en dat de hoogste bieder het product krijgt) maar veilingen hanteren verschillende regels rond die eindtijden. Bij eBay bepaalt de verkoper de eindtijd, die vooraf bekend wordt gemaakt. Dat biedt de mogelijkheid om te snipen: bieden in de laatste seconden, zodat anderen daar niet meer op kunnen reageren. Bij Amazon bepaalt de verkoper de lengte van de veiling. De eindtijd is echter flexibel: biedt iemand in de laatste tien minuten, dan wordt de veiling met tien extra minuten verlengt. Op het laatste bod kan dus altijd (binnen tien minuten) worden gereageerd. Bij Yahoo kan de verkoper zelf uitmaken of hij kiest voor vaste of flexibele biedtijden. Uit het onderzoek blijkt dat alle biedingen zich concentreren net voordat de internetveiling sluit. Stryszowska toont verder aan dat een veiling efficiënter verloopt als er een vaste tijd is om de veiling te beëindigen, zoals bij eBay. Ook geeft de promovenda een nieuwe verklaring voor sniping, het gemeenschappelijke bieden op het laatste ogenblik dat de veiling nog open is. Tot nu toe werd dat fenomeen verklaard door de onzekerheid over 'bodtransmissies' (bereikt mijn bod wel de verkoper?) aan het eind van de veiling of door onzekerheid over de waarde van het te veilen product. Volgens Stryszowska komt snipen veelvuldig voor doordat bieders met de huidige internettechnologie geen problemen meer ervaren met het verzenden van hun bod vlak vóór het eind van de veiling: dat komt toch wel aan. Tot slot verklaart Stryszowska waarom er tegenwoordig vaker 'agressiever' wordt geboden. Dat doet zij aan de hand van veilingen met een verzegeld bod. De rol van het terugkoppelen van informatie naar een bieder is daarbij van belang. Dan constateert de bieder dat hij of te laag (dan heeft hij spijt) of het 'juiste' bedrag heeft geboden. Een speler die bereid is tot het inleveren van een financiële garantie om spijt te vermijden en vreugde te maximaliseren zal agressiever bieden dan de standaardtheorie voorstelt. Het gedrag van de bieder hangt af van de terugkoppeling van informatie, aangezien een bieder spijt of vreugde slechts dán ervaart als hij zich van de gemiste kansen bewust is.

Drs. Marta Stryszowska (1979, Warschau, Polen) haalde haar B.A. in Quantitative Methods and Information Systems (cum laude) aan de Warsaw School of Economics. In 2002 haalde zij haar masterdiploma Economics aan de Universiteit van Tilburg. In 2002 startte zij als assistent-in-opleiding met haar promotieonderzoek aan de Universiteit van Tilburg. Na haar promotie wordt zij senior consultant bij het economische adviesbureau Bates White te Washington DC.

Noot voor de pers
Marta Stryszowska promoveert maandag 25 september 2006 om 14.15 uur in de aula van de Universiteit van Tilburg (Warandelaan 2, Tilburg) op het proefschrift Essays on auctions (ISBN: 90 5668 170 2; ISBN 2007: 978 90 5668 170 2). Promotor is prof.dr. Eric van Damme. Journalisten kunnen een exemplaar van het proefschrift opvragen bij de afdeling Voorlichting en Externe Betrekkingen van de UvT, tel: 013 - 466 2000, e-mail: persberichtuvt@uvt.nl. Marta Stryszowska is bereikbaar op M.A.Stryszowska@uvt.nl. Persberichten van de UvT staan ook op internet: www.uvt.nl/persberichten/. Informatie over deskundigen van de UvT, zie: www.uvt.nl/webwijs/