Ministerie van Buitenlandse Zaken
Aanbiedingsbrief inzake verslag Hoge Politieke VN-Dialoog over internationale migratie en ontwikkeling

22-09-2006 | Kamerstuk | Nederlands Ministerie van Buitenlandse Zaken

Graag bieden wij u hierbij het verslag aan van de op 14 en 15 september 2006 in New York gehouden Hoge Politieke VN-Dialoog over internationale migratie en ontwikkeling (HLD), alsmede de door SG Demmink van het Ministerie van Justitie namens Nederland uitgesproken tekst in het plenaire gedeelte.

In de derde voortgangsrapportage migratie en ontwikkeling van 24 augustus jongstleden informeerden wij u reeds over de ontwikkelingen op dit terrein gedurende de eerste helft van dit jaar. Het debat over ontwikkeling en migratie stond in deze periode vooral in het teken van de voorbereiding van de Hoge Politieke VN-Dialoog over internationale migratie en ontwikkeling. Gezien de betekenis van deze dialoog en de belangstelling in uw Kamer informeren wij u nu, vooruitlopend op de volgende halfjaarlijkse rapportage, over de uitkomst hiervan.

De Minister De Minister

voor Ontwikkelingssamenwerking,voor Vreemdelingenzaken en Integratie,

A.M.A. van Ardenne-van der HoevenM.C.F. Verdonk

Verslag van de High Level Dialogue on International Migration and Development

Op 14 en 15 september 2006 werd in New York de "High-level Dialogue on International Migration and Development" (HLD) gehouden. Doel van de HLD was "to discuss the overall theme of the multidimensional aspects of international migration and development in order to identify appropriate ways and means to maximize its development benefits and minimize its negative impacts". Hiermee werd voor het eerst in de geschiedenis op hoog politiek niveau over internationale migratie en ontwikkeling gesproken. De dialoog was agenda-bepalend en oriënterend bedoeld; er heeft geen onderhandeling of besluitvorming plaats gevonden. Binnen enkele weken wordt een "chairman's summary" verwacht.

Algemene impressie

Hoewel er geen hooggespannen verwachtingen waren, was de HLD een succes te noemen. De opkomst was indrukwekkend, met 132 Landen, 12 internationale organisaties en 90 delegatieleiders op politiek niveau. De HLD maakte duidelijk dat migratie vele gezichten heeft. De uitgangspositie, de belangen en de politieke visie op migratie verschillen van land tot land. Ook binnen regio's gaat dit op. Mede daardoor is geen Noord-Zuid conflict ontstaan. De discussie was over het algemeen constructief en zeer positief van aard. Werd migratie eerder als een probleem benaderd; nu werd in positieve termen over migratie gesproken en over de effecten die het kan hebben op de ontwikkeling van landen. De nadruk lag op kansen en mogelijkheden en veel minder op problemen. Negatieve effecten zijn wel aan de orde gekomen voor wat betreft de onderwerpen illegale migratie, mensenhandel en xenofobie.

Inhoudelijk werd vooral aandacht gevraagd voor het bevorderen van de positieve effecten van migratie via onder meer investeringen in human capital, versterking van internationale netwerken/samenwerking en geldovermakingen en voor het respecteren van rechten van migranten. Ook het gender aspect en het 'menselijk gezicht' van migratie kwamen uitgebreid aan de orde. Migratie moet een individuele keuze en een recht kunnen zijn en geen noodzaak. Opvallend was dat brain drain niet door elk land als probleem wordt gezien. India bijvoorbeeld ziet het meer als "asset", als exportproduct. Het is lastig om in termen van herkomst-, transit- en bestemmingslanden te praten, aangezien de grens hiertussen vervaagt. Er werd ruim aandacht gevraagd voor het feit dat migranten zelf de belangrijkste spelers in het debat zouden moeten zijn. Ook het belang van beleidscoherentie, zowel nationaal als internationaal, werd breeduit erkend. Er was ruime belangstelling voor het door Nederland verspreide beleidsdocument over ontwikkeling en migratie1. Uit de discussies bleek een grote bereidheid om op mondiaal niveau te spreken over best & worst practices en zo uiteindelijk toe te werken naar afspraken op bilateraal of regionaal niveau. Ook werd aandacht gevraagd voor vluchtelingen.

De discussie werd, zoals in de weken voorafgaand aan de HLD al zichtbaar was, enigszins gedomineerd door de vraag of de HLD een (tevens mondiaal) vervolg krijgt. Uit consultaties voorafgaand aan de HLD werd duidelijk dat veel landen twijfelden over de manier waarop de discussie voort zou worden gezet. Uiteindelijk gaven 78 landen waaronder Nederland steun aan het idee van een Forum. Slechts enkele landen (VS, Australië) wilden helemaal geen mondiaal vervolg. Al tijdens de opening van de HLD verwees de SGVN naar het door hem eerder voorgestelde forum over internationale migratie en ontwikkeling. Hij benadrukte dat dit forum geleid zou moeten worden door staten, maar dat het VN systeem bereid is het te ondersteunen. Middels een vrijwillig trustfund zou voor de financiering kunnen worden gezorgd, en de Global Migration Group (GMG, bestaande uit ILO, IOM, OHCHR, UNCTAD, UNHCR, UNODC, UNDESA, UNDP, UNFPA,en de Wereldbank) zou kunnen zorgen voor sterkere coherentie en coördinatie. Ook verlengde de SGVN het mandaat van zijn Speciaal Vertegenwoordiger Sutherland. Gedurende de HLD bleken de VS vrijwel geïsoleerd te staan in zijn positie tegen het instellen van forum. De algemene stemming was dat het forum er hoe dan ook (over de details moet op een later moment worden gesproken) zou komen. België wierp zich op als host van een eerste bijeenkomst van dit "migratieforum". Dit voorstel werd (op de VS na) breeduit omarmd. Enkele landen, onder welke de Filipijnen en Marokko, lieten informeel zelfs al blijken bereid te zijn een tweede bijeenkomst te organiseren.

SG Demmink van het Ministerie van Justitie sprak namens Nederland in het plenaire gedeelte. Hij vroeg onder meer aandacht voor het belang van coherentie van beleid ten aanzien van migratie en ontwikkeling. Hij noemde als voorbeeld het door Nederland gefinancierd project waarbij Ghanese dokters die opgeleid zijn in Nederland tijdelijk teruggaan naar het land van herkomst.

Tijdens een EU-overleg voorafgaand aan de HLD migratie bleek dat alle EU-landen kunnen instemmen met het forum, maar dat over de invulling van de details nog verschil van inzicht bestaat. Zo zijn Italië en Zweden van mening dat het Forum moet worden opgehangen aan de VN en dat de AVVN daarom verder moet spreken over de uitstaande organisatorische kwesties (financiering, secretariaat, etc.). Nederland, België, het VK en anderen zijn daarentegen van mening dat het Forum geen VN-orgaan moet worden. De inbreng van de VN kan verzorgd worden door de Speciaal Vertegenwoordiger van de SG (Sutherland) en de Global Migration Group. Om deze reden hoeft volgens deze landen de voorbereiding van het Forum niet te wachten totdat de AVVN de details van het Forum heeft uitonderhandeld.

Ronde Tafels

Tijdens de HLD werden, parallel aan de toespraken in de plenaire zaal, vier ronde tafel discussies gehouden. Elke ronde tafel had ruim 40 deelnemers.

Nederland (DG BZ Regiobeleid en Consulaire Zaken) nam deel aan Ronde Tafel 1, over de effecten van internationale migratie op economische en sociale ontwikkeling. Ontwikkeling is zowel een oorzaak als een effect van migratie. De rechten van migranten moeten beschermd worden en migratie moet een vrije en individuele keus van een ieder zijn, en geen noodzaak. Veel deelnemers noemden geldovermakingen als eerste voorbeeld van een effect van migratie op ontwikkeling genoemd. Noordelijke landen werden opgeroepen tot ondersteuning van capaciteitsopbouw in het Zuiden.

Nederland vroeg aandacht voor het feit dat beleidscoherentie in het eigen land begint. Welke concrete stappen kunnen worden gemaakt om de positieve effecten van migratie te versterken? Moet het ontwikkelingsbeleid worden aangepast? Migranten zijn vaak niet vertegenwoordigd in ontwikkelingsorganisaties, maar moeten wel betrokken worden bij het beleid. Om circulaire migratie te bevorderen heeft Nederland projecten lopen in onder meer Ghana, Zambia en Afghanistan.

Frankrijk deelde best practices over het geven van technische assistentie en co-financiering bij projecten en gaf aan dat in Frankrijk recent wetgeving is aangenomen waardoor geldovermakingen niet meer belast worden. Zowel ILO als Manpower (namens de private sector) gaf aan dat het creëren van werk centraal moet staan bij het beleid van staten. De werkgeversorganisatie zei een "global migration facility" nodig te hebben. Verder werd aangegeven dat nog veel onbekend is over migratie en dus behoefte bestaat aan extra onderzoek. Er zouden ook veel aannames bestaan in het vakgebied die toetsing behoeven.

De overige ronde tafels waren te volgen via een videocircuit. Enkele impressies:

* Ronde Tafel 2, over maatregelen om mensenrechten van migranten te erkennen en beschermen, en om mensenhandel en -smokkel te voorkomen en bestrijden:

Accent lag op de wenselijkheid van het ondertekenen van de VN-Conventie over de (mensen)rechten van migranten door alle lidstaten. De bestrijding van illegale migratie heeft alles te maken met de nationale definities van 'legale migratie'; ook de bestrijding van illegale migratie moet mensenrechten-proof zijn. Belangrijk is vooral ook het beschermen van (extra) kwetsbare groepen zoals kinderen, vrouwen en gehandicapten.

* Ronde Tafel 3, over multidimensionale aspecten van internationale migratie en ontwikkeling, inclusief overmakingen;

In een continue stroom voorbereidde interventies die de vele dimensies van migratie belichtten, viel m.n. de inbreng van Spanje en UNDP op. Spanje had beide kanten van geldovermakingen afgedekt. Er waren afspraken gemaakt met de Sp aanse "cajas de ahorro"en de banken (vaak Spaans eigendom) in de OS landen. Tevens gaf de Spaanse OS ondersteuning aan ontvangers van geldovermakingen in die landen voor duurzamere investering. UNDP zag voor zichzelf een rol in de MDG-link, de zwakkere groepen en de internationale regulering (UNCTAD en WTO round).

* Ronde Tafel 4, over samenwerkingsverbanden en capaciteitsopbouw en het delen van "best practices" op alle niveaus, inclusief de bilaterale en regionale niveaus, ten bate van zowel landen als migranten.

Het belang van verschillende samenwerkingsverbanden werd benadrukt, zowel informeel als formeel en zowel bilateraal, als regionaal, sub- en interregionaal. Ook kwam het belang van het Forum hier aan de orde voor de uitwisseling tussen staten (herkomst, transit en bestemming) van 'best en worst practices'. Capaciteitsopbouw is cruciaal en een manier om de samenwerking tussen staten te concretiseren op praktisch niveau.

Side-event UNDESA and Regional Commissions: Migration and Development, Challenges at the Regional Level

Conclusie was dat vooral (regio's in) Afrika momenteel sterk wordt geraakt door vrijwillige en gedwongen migratie, en door hiermee verbonden problemen als mensenrechtenschendingen en (burger)oorlogen. Migratiebeleid moet als integraal onderdeel in de nationale ontwikkelingsplanning worden opgenomen. Veel migranten werken in bestemmingslanden langere tijd ver onder hun niveau. Ervaring leert dat in veel herkomstlanden de ontvangen geldovermakingen de nationale inkomensverdeling niet evenwichtiger hebben gemaakt.

Side-event IOM over het "IOM Migration and Development Initiative" (IMDI)

IOM heeft recentelijk het "International Migration and Development Initiative" (IMDI) gelanceerd, om de ontwikkelingseffecten van economische migratie te stimuleren. Internationaal bestaat veel scepsis over het initiat ief, onder andere omdat IOM haar lidstaten niet heeft geconsulteerd. Gehoopt werd dat er tijdens deze side-event een duidelijke toelichting gegeven zou worden. Dit was echter niet het geval. Op de vraag van Nederland welke concrete stappen binnenkort te verwachten waren en hoe IOM de rol van staten in het geheel zag, werd niet bevredigend geantwoord. IOM werd verzocht het plan voor te leggen aan de IOM Raad eind november 2006.

Een samenvatting van alle toespraken is te vinden op www.un.org/apps/pressreleases.

Intervention by the Netherlands on the occasion of the High-Level Dialogue on International Migration and Development,

Speech by Joris Demmink, Secretary-General of the Ministry of Justice of the Netherlands,

on behalf of the Ministers for Immigration and Integration and

for Development Co-operation

New York, 15 September 2006

Please check against delivery

Thank you Chair, Excellencies, colleagues, ladies and gentlemen,

First of all, let me stress that this HLD is a very timely event. As the UN Secretary-General stated in his report (I quote); "Each of us holds a piece of the migration puzzle, none has the whole picture. It is time to start putting it together". The Netherlands attaches great importance to this global dialogue and firmly believes it should be the beginning, not the end, of a global process of discussion and co-operation. It is only through open and constructive dialogue about the positive and negative aspects of migration and with respect for each other's views, that states can achieve mutually beneficial co-operation. It concerns both South-North and South-South co-operation, since the problems linked to South-South migration are as important as those linked to South-North migration. These days, most states are countries of origin, transit and destination. My own country is no exception. Migration should therefore be addressed as a global phenomenon.

We align ourselves with the intervention by Finland on behalf of the EU, especially as regards the relationship between migration and the MDGs, brain drain, circular migration, reducing transfer costs for remittances, smuggling and trafficking, and the protection of refugees.

Migration and Development

Chair,

There is a clear relationship between migration and development. Migration has both positive and negative consequences on the economic and social environment of the country of origin as well as on the country of destination. Development can influence the need to migrate. The Netherlands annually spends 0,8% of its GDP in the fight against poverty in the world, thereby contributing to the removal of root causes of migration.

Coherence

Two years ago the Dutch Minister for Development Co-operation and her colleague for Immigration and Integration presented a joint paper on migration and development to parliament. An English version is available in this room. In our view, this is a good example of policy coherence. Coherence has to start at home in order to be effective internationally.

The Netherlands is also a strong advocate of coherence, co-operation and policy co-ordination between states and international organisations - in our own region (the EU), between regions and globally. At the same time we organise regularly meetings with representatives of migrant organisations to enable them to give input in policy formulation.

Capacity building

Countries benefit from managing flows of migrants. Creating migration management capacity can make a major contribution. The Netherlands actively supports projects, especially in Africa, helping immigration agencies and other authorities to register and assist migrants and protect refugees.

Brain gain

Temporary labour migration can have significant advantages for migrants thems elves as well as for their countries of origin and destination. The Netherlands is examining how temporary labour migration from developing countries can serve the interests not only of the Netherlands and the migrants, but of their countries of origin as well.

The Netherlands works to promote brain gain by stimulating migrants to temporarily return to their countries of origin to contribute to development. Migrants can act as a bridge between countries of origin and destination. For instance, in Ghana we developed a project for the temporary return of Ghanaian doctors qualified in the Netherlands. Last April, we started a new project for the temporary return of qualified migrants to Afghanistan, Sierra Leone, Sudan, Serbia, Montenegro, Bosnia and Herzegovina.

Human rights and gender

Every country should protect the rights of migrants, particularly women and children, and combat xenophobia and racism. The special rapporteur on the human rights of migrants, acting under the mandate of the new Human Rights Council, has a vital role here.

For many women and their families, migration is the all-important step towards a better life. Not only because it means more income, but because of the possibilities of empowerment. But migration also poses risks for women. Migrant women often do work that is dirty, difficult, demeaning and dangerous. Trafficking is the dark underside of globalisation and must be exposed and rooted out.

Follow-up

Chair,

It is essential that this dialogue is continued. We call upon this High Level Dialogue to support the Secretary General's proposal of a global, informal and voluntary forum where states can discuss common problems, exchange best practices and find common solutions; a forum that is supported by the GMG and by the Secretary-General's Special Representative Mr. Peter Sutherland. We warmly welcome Belgium's offer to host the first meeting of the Forum.

In the meantime, countries will have to continue working together in every conceivable way. This week we have made a good start.

Thank you.

1: Tweede Kamer, vergaderjaar 2004-2005, 29 693, nr. 2