Ontwikkelingen in de neuro-endocrinologie en behandelmogelijkheden voor hiv-infecties
Dubbeloratie Geneeskunde
woensdag 20 september 14.30 uur
Prof. dr. E. Fliers, hoogleraar Endocrinologie, in het bijzonder neuro-endocrinologie: Hormonen? Hoofdzaken!, en prof. dr. P. Reiss, hoogleraar Inwendige geneeskunde, in het bijzonder de complicaties van de behandeling van HIV infecties: Sleutel tot succes.
De endocrinologie is sterk in beweging, stelt Eric Fliers in het eerste deel van deze dubbeloratie. Dit geldt in het bijzonder voor de neuro-endocrinologie, waarbij de wisselwerking tussen hormonen en hersenen wordt bestudeerd. Reeds lang is bekend dat de serumconcentraties van klassieke hormonen door hypothalamus en hypofyse worden gereguleerd via negatieve terugkoppeling. Een bekend voorbeeld is het schildklierhormoon, dat van groot belang is voor de stofwisseling. Ook vele andere, deels recent ontdekte, boodschappermoleculen blijken in belangrijke mate via de hypothalamus stofwisseling en energiebalans te beïnvloeden. Voorbeelden hiervan zijn insuline en leptine. Vanuit de hypothalamus worden niet alleen endocriene klieren maar ook andere organen zoals lever en vetweefsel gereguleerd. Het autonome zenuwstelsel speelt hierbij een belangrijke rol. Opheldering van de moleculaire mechanismen die bij deze regelkringen een rol spelen vindt in snel tempo plaats, en draagt bij aan het toenemende inzicht in het ontstaan van overgewicht en insulineresistentie. Vertaling van deze kennis naar de klinische praktijk vormt volgens Fliers een uitdaging voor de toekomst.
Peter Reiss gaat in het tweede deel van de dubbeloratie in op de behandelmogelijkheden voor hiv-infecties. Deze hebben de laatste tien jaar een ware revolutie doorgemaakt. Van een dodelijke ziekte veranderde hiv in een chronische, maar in potentie behandelbare aandoening. Een keerzijde van deze ontwikkeling is echter dat een hiv-besmetting als enige infectieziekte levenslange therapie behoeft met combinaties van medicijnen. De complicaties van de behandeling op de korte en de lange termijn zijn als gevolg daarvan een voortdurende uitdaging gaan vormen. Kennis van en inzicht in het ontstaan van dergelijke complicaties zijn dan ook cruciaal voor blijvend succes en verdere verbetering van bestaande therapieën. Toepassing van de opgedane kennis voor iedereen die waar ook ter wereld een hiv-behandeling nodig heeft, zou niet afhankelijk mogen zijn van economische barrières, betoogt Reiss. Vooralsnog is dat wel het geval in veel van de hiv-behandelprogramma's in ontwikkelingslanden. Hierin worden veelal als eerste keus combinaties van medicijnen gebruikt die weliswaar het minst duur zijn, maar helaas ook naar verwachting gepaard zullen gaan met slecht omkeerbare bijwerkingen op langere termijn.
Universiteit van Amsterdam. Meer informatie over de items in deze agenda kunt u krijgen bij de afdeling Persvoorlichting, tel. 020 - 525 2695, e-mail:
Universiteit van Amsterdam