Nieuwe minister VROM krijgt zwaar dossier
2e kamer wil geheimgehouden CARA-onderzoek
DEN HAAG, 20060919 -- De vervangende minister van VROM, die de plaats van de afgetreden minister Dekker gaat innemen, krijgt te maken met een geheimgehouden Cara onderzoek. De kamercommissie VROM heeft de minister van VROM gevraagd het rapport te sturen dat is uitgebracht naar aanleiding van het onderzoek naar bouwkundige oplossingen van woningen in verband met CARA. Dit onderzoek is destijds opgezet naar aanleididing van vragen van het toenmalige CDA-Kamerlid mw de Jong, om te zien of er een bouwkundige oorzaak is voor de exponenti?le stijging van het aantal allergiepati?nten in Nederland en of hiervoor een bouwkundige oplossing bestaat. De resultaten van dit onderzoek zijn al in oktober 1992 gerapporteerd maar al die tijd door het ministerie VROM geheimgehouden. Het bestaan van het rapport is door een gewetensbezwaarde gelekt aan de SBVN (Stichting Belangenbehartiging Vloerisolatie Nederland).
Beleidsfout leidt van kwaad tot erger:
In Nederland moeten nieuwe woningen vanaf 1975 wel voorzien worden van muur- en dakisolatie en dubbelglas maar niet van vloerisolatie. Voor bestaande woningen kwam er het Nationaal Isolatieprogramma (NIP) waarbij op alle isolatievormen subsidie wordt verleend behalve op vloerisolatie. Deze vorm van onvolledige woningisolatie is in strijd met het principe, dat wanneer je een ruimte gelijkmatig wil verwarmen, je er voor moet zorgen dat deze van onderen zo weinig mogelijk afkoelt. Anders ontstaat er een sterke temperatuursgelaagdheid in het vertrek met onder een koude, vochtiger laag en boven een overmatig warme laag.
Door deze toch wat domme fout in het isolatiebeleid neemt het aantal gedeeltelijk ge?soleerde woningen zonder vloerisolatie in Nederland snel toe. Uit het achtergehouden onderzoek blijkt nu dat de concentratie huisstofmijtallergeen in de vloerbedekking van deze onevenwichtig ge?soleerde woningen (wel dubbelglas/geen vloerisolatie) is toegenomen met gemiddeld 35% t.o.v. woningen die in het geheel niet zijn ge?soleerd. Deze forse toename komt boven op de al bestaande overschrijding van de kritische grens waarvan wordt aangenomen dat daarboven sensibilisatie kan optreden. Uit het onderzoek blijkt ook dat vloerisolatie een significante reductie geeft van de allergeenconcentratie in vloerbedekkingen. Zou vloerisolatie vanaf het begin deel hebben uitgemaakt van het isolatiebeleid dan was het allergieprobleem in Nederland afgenomen in plaats van exponentieel toe. VROM heeft echter een reden om de resultaten van het onderzoek aanvankelijk stil te houden.
Het ministerie krijgt de resultaten van het onderzoek op het moment dat de Nationale Ombudsman een onderzoek instelt naar een klacht over het manipuleren van de voorlichting over vochtproblemen door het ministerie VROM. Het achterwege laten van vloerisolatie veroorzaakte in Nederland een golf van zichtbare vochtproblemen onderin de woningen. Naar aanleiding hiervan kwam het ministerie VROM met de brochure "Aanpak van vochtproblemen in woningen". Daarin wordt gesteld dat de lage temperatuur van een binnenoppervlak oorzaak kan zijn van vochtproblemen, de oplossing hiervoor is het isoleren van dit bouwdeel omdat daardoor het binnenoppervlak warmer wordt.
Dit principe zou echter niet gelden voor vloeren. Een koude vloer kan geen oorzaak zijn van vochtproblemen en dus is vloerisolatie geen oplossing zo stelt het ministerie. Dit standpunt is in strijd met dat van TNO-Bouw en SBR die zelfs stellen dat het achterwege laten van vloerisolatie in een isolatieplan de kans op (zichtbare) vochtproblemen bij de koude vloer doet toenemen. Het is dan ook geen wonder dat het ministerie VROM de procedure bij de Nationale Ombudsman verliest. Wat nu te doen met het oordeel van de Nationale Ombudsman en de wetenschap uit het tot dan nog geheimgehouden CARA-onderzoek? Wordt het beleid er opgericht verder onheil te voorkomen en de schade die is veroorzaakt zo snel en goed mogelijk te herstellen?
Na een interne machtstrijd kiest het ministerie VROM er voor de uitspraak van de ombudsman naast zich neer te leggen en de resultaten van het CARA-onderzoek geheim te houden en niet in beleid te implementeren. Vloerisolatie blijft volkomen onbelangrijk en kan gerust achterwege blijven in een isolatieplan.
Woningcorporaties krijgen anno 2006 nog steeds te horen dat de gezondheid van binnenklimaat van woningen zonder vloerisolatie die wel zijn voorzien dubbelglas en muurisolatie beter is dan goed* terwijl uit het onderzoek dat de tweede kamer nu heeft opgevraagd, blijkt dat het tegendeel het geval is. In deze woningen is bovendien de wering van vocht uit de bodem vaak zo gebrekkig dat het klapraampje in de woonkamer permanent half open moet staan, ook als er niemand in het woonvertrek is (bijvoorbeeld `s nachts) en zelfs als men het pand wil verlaten. Dit om te voorkomen dat er bij terugkeer een bedompte lucht hangt in huis omdat te veel vochtige lucht uit de kruipruimte de woning is binnengekomen/gezogen.
Dit geldt overigens ook voor nieuwe woningen die zijn gebouwd volgens de normen van VROM. Het is een misverstand te denken dat vloeren bij nieuwe woningen luchtdicht zijn. Het Bouwbesluit staat toe dat er een bepaalde hoeveelheid lucht door de vloer de woning mag binnenkomen. En met deze lucht komt in de praktijk al snel enkele liters water per dag uit de kruipruimte de woning binnen. Vocht dat ook weer moet worden afgevoerd.
Ook de energiebesparing met vloerisolatie is volgens VROM te verwaarlozen. Een isolatielaag op de bodem van de kruipruimte en opgezet tegen de funderingsmuren (waar in de winter de koude vrieslucht overheen waait), zou nog meer energie besparen dan een 2 keer zo dikke isolatielaag, die direct tegen de vloer is aangebracht. De SBVN nodigt hierbij het ministerie VROM en/of de bouwwetenschap nogmaals uit deze stelling in het openbaar te verdedigen.
Alleen de positieve invloed van vloerisolatie op de vloertemperatuur wordt door VROM niet meer in het openbaar betwist. De jarenlange discussie met de overheid, die zich hardnekkig op het standpunt stelde dat vloeren niet warmer worden door vloerisolatie, is uiteindelijk beslecht door een betonvloer met plavuizen voor de helft te isoleren met Rd=3,80 waarna de heren "deskundigen" werden uitgenodigd met blote voeten over de vloer te lopen. Zouden ze geen verschil voelen dan hadden ze inderdaad gelijk. Voelden ze wel verschil dan moest de overheidsvoorlichting op dit punt worden aangepast. Daarop werden de brochures met de verkeerde voorlichting uit de roulatie genomen.
Het ministerie VROM is deze zomer gevraagd de resultaten van het geheimgehouden onderzoek alsnog in beleid te implementeren. Nadat dit werd geweigerd, is de minister met de brief van 18 juli gevraagd hierover een oordeel te geven. Door het voortijdig vertrek van mevrouw Dekker mag de nieuwe minister van VROM zich nu over dit loodzware dossier buigen.