GroenLinks

Europees Grondrechtenagentschap bijna een feit

14 september 2006

De commissie justitie en openbare vrijheden van het Europees Parlement heeft op 13 september haar goedkeuring verleend aan de oprichting van een Europees Grondrechtenagentschap. De bedoeling is dat dit agentschap het in Wenen gevestigde Waarnemingscentrum voor racisme en vreemdelingenhaat vervangt.

Het agentschap moet erop toezien dat de grondrechten, zoals het onder andere het recht op privacy en gelijke behandeling worden nageleefd bij de uitvoering van Europees beleid en wetgeving.

Op dit moment is het vooral de Europese Commissie, het uitvoerende orgaan van de Europese Unie, die de invloed van Europees beleid op de grondrechten beoordeelt. Eind 2003 besloten de Europese regeringen deze taak uit te besteden aan een onafhankelijker opererende instantie.

Naast het effect van EU-beleid in de lidstaten, zal het agentschap ook kijken naar kandidaat-lidstaten, zoals Kroatië en Turkije, en andere buurlanden waar de EU intensief mee samenwerkt, zoals Balkanlanden en landen rond de Middellandse Zee.

Anti-terreurmaatregelen
De leden van de commissie justitie en openbare vrijheden eisen dat het agentschap ook gaat toezien op EU-beleid op het gebied van justitie en veiligheid, waaronder maatregelen in het kader van terrorismebestrijding. Veel lidstaten willen hier een stokje voor steken, omdat ze niet willen dat een EU- instantie zich teveel gaat inlaten met hun binnenlandse aangelegenheden.

Hoewel het Grondrechtenagentschap veel steun geniet in Brussel, is het niet geheel onomstreden. Velen vragen zich af of het oprichten van een nieuw agentschap daadwerkelijk gaat bijdragen aan een betere naleving van de grondrechten. Zo wordt gevreesd voor overlap tussen het agentschap en de Raad van Europa, de Europese mensenrechtenorganisatie met 46 lidstaten. Vooral Nederlandse Eerste Kamerleden hebben zich fel uitgesproken tegen het agentschap.

Het voltallige Europees Parlement zal in oktober stemmen over het agentschap. De Europese regeringen willen dat het Grondrechtenagentschap al in januari 2007 haar deuren opent.