verstandelijk gehandicapten wonen 'beschermd'
De meeste zorgintensieve volwassen verstandelijk gehandicapten wonen
'beschermd'
Juist beschermd. Determinanten van de woonsituatie van volwassen
verstandelijk gehandicapten.
· Nederland telt ongeveer 75.000 volwassen verstandelijk
gehandicapten. Ruim 23.000 van hen zijn zorgintensief en zij wonen
bijna allemaal `beschermd', dat wil zeggen met zorg en ondersteuning
die 24 uur per dag beschikbaar is.
· Of volwassen verstandelijk gehandicapten beschermd wonen,
wordt vooral bepaald door de hoogte van het IQ en de aard van de
gedragsproblematiek.
· Bij vernieuwing van dit beschermde woonaanbod is het van
groot belang dat het beschermende karakter van de woonvorm gehandhaafd
blijft.
Dit zijn enkele conclusies uit het SCP-werkdocument Juist beschermd.
Determinanten van de woonsituatie van volwassen verstandelijk
gehandicapten die op dinsdag 12 september jl. is verschenen.
In het werkdocument gaan onderzoekers dr. Isolde Woittiez en drs.
Michiel Ras nader in op de vraag welke volwassen verstandelijk
gehandicapten in welke woonvormen verblijven. In het onderzoek wordt
iemand als verstandelijk gehandicapt beschouwd als hij of zij een IQ
heeft van 70 of minder. Verder wordt onder `beschermd wonen' een
woonvorm verstaan waarbij de zorg 24 uur per dag beschikbaar is. Het
werkdocument is opgesteld op verzoek van het ministerie van VWS.
Wat bepaalt zorgintensiteit?
In het onderzoek is nagegaan of er aanwijsbare factoren zijn die
ervoor zorgen dat de ene cliënt beschermd woont, terwijl de andere -
met een vergelijkbare beperking - anderszins woont. Daarbij wordt
onderscheid gemaakt tussen `zorgintensieve' en niet-`zorgintensieve'
cliënten. De indeling is gemaakt op basis van de gevonden relatie
tussen kenmerken van cliënten en hun woonsituatie. Cliënten die gezien
hun kenmerken een hogere kans hebben op beschermd wonen, noemen we
zorgintensief.
Zorgintensiteit hangt vooral af van IQ en de aard van de
gedragsproblematiek
Uit het onderzoek blijkt dat de zorgintensiteit van volwassen
verstandelijk gehandicapten vooral wordt bepaald door hun IQ en de
aard van hun gedragsproblematiek. In mindere mate spelen ook andere
factoren een rol, zoals kenmerken van de ouders of de regio waarin men
woont. Vrijwel alle ernstig verstandelijk gehandicapten hebben
overigens ook ernstige lichamelijke beperkingen waardoor ze zichzelf
vaak niet kunnen redden.
Bijna alle zorgintensieve volwassen verstandelijk gehandicapten `wonen
beschermd'
Nederland telt ongeveer 75.000 volwassen verstandelijk gehandicapten.
In dit onderzoek is informatie beschikbaar over 60.000 volwassenen.
Ruim 23.000 van hen zijn zorgintensief en zij wonen bijna allemaal
`beschermd', dat wil zeggen met zorg en ondersteuning die 24 uur per
dag beschikbaar is. Bijna alle 27.000 volwassen verstandelijk
gehandicapten die minder intensieve zorg behoeven wonen in een ander
type woonvorm.
De overige 10.000 volwassen verstandelijk gehandicapten konden niet
worden ingedeeld in zorgintensief of niet. Het gaat bijvoorbeeld om
mensen met een ernstige verstandelijke beperking, maar zonder
gedragsproblematiek en met jonge ouders. De helft van hen woont
beschermd, de andere helft niet.
Bij de overgang naar kleinschaliger wonen dient het beschermende
karakter van de woonvorm voor zorgintensieve cliënten te worden
gehandhaafd
De vernieuwing van het zorgaanbod betekent onder meer dat het
beschermd wonen een kleinschaliger karakter krijgt. Het is van groot
belang dat het beschermende karakter van de woonvorm daarbij
gehandhaafd blijft. De groep die beschermd woont kan niet zonder meer
naar een minder zorgintensieve woonsituatie overgaan. Zou er toch
worden gezocht naar een manier om de zorgintensieve cliënten die
beschermd wonen in een lichtere woonvorm onder te brengen, dan vormt
de gedragsproblematiek waarschijnlijk het grootste struikelblok. Ook
zal er altijd voldoende zorg aanwezig moeten zijn, in de vorm van
thuiszorg, begeleiding of informele zorg.
SCP-werkdocument 129, Juist beschermd. Determinanten van de
woonsituatie van volwassen verstandelijk gehandicapten , Isolde
Woittiez en Michiel Ras, Den Haag, Sociaal en Cultureel Planbureau,
september 2006, ISBN 90 377 0288 0, prijs EUR 9,90.
De publicatie is verkrijgbaar bij de boekhandel of te bestellen bij
het SCP via fax 070 - 340 7044,
e-mail: bestel@scp.nl of via de web-site: www.scp.nl
Sociaal en Cultureel Planbureau