Kans op stemfraude te groot bij SWS experiment
Open brief aan de Vereniging van Nederlandse Gemeenten
LEEUWARDEN, 20060907 -- Het experiment Stemmen op een Willekeurig Stemlokaal (SWS) heeft meer nadelen dan voordelen. Het systeem maakt het mogelijk om met alleen een oproepkaart op willekeurige plekken te stemmen.
Wanneer die oproepkaarten worden gedupliceerd zijn meerdere keren stemmen mogelijk. Daarentegen is het met dit systeem niet mogelijk om te stemmen wanneer mensen hun oproepkaart hebben verloren.
Het SWS experiment is door de toenmalige minister Pechtold voorgesteld en bij iets minder dan de helft van de Nederlandse gemeenten uitgetest. SWS mag nogmaals ongewijzigd als experiment voor de a.s. verkiezing op de 22 november gebruikt worden tenzij de Tweede Kamer daar een stokje voor steekt. Eigenlijk zou de evaluatie van dit experiment voor de eerstvolgende verkiezing in de Tweede kamer gehouden worden. Omdat deze verkiezing veel vroeger als verwacht komt, blijft deze beslissing gewoon liggen als het aan de heer Heida dir. Constitutionele Zaken en Wetgeving van het ministerie van Binnenlandse Zaken ligt.
Twee mankementen verdienen de aandacht wegens hun nodige verbetering. Burgers die hun oproepkaart (bij het SWS staat dit bekend als stempas) vergeten zijn, niet hebben ontvangen of kwijtgeraakt hebben, kunnen niet meer stemmen wegens het 1e mankement van het SWS systeem. Bij het gebruikelijke aloud beproefde kiessysteem kon ieder kiesgerechtigde zich identificeren met zijn ID kaart of andere rechtsgeldige papieren en omdat in het desbetreffende kieslokaal lijsten met de kiesgerechtigden afgestreept werden was de controle zodoende sluitend.
Om het een aantal burgers makkelijk te maken om op elk willekeurig stemlokaal te kunnen stemmen en dus geen lijsten ter controle meer bijgehouden worden, worden de andere burgers die wel willen stemmen nu uitgesloten omdat men het systeem nog niet aangepast heeft. Dit is staatsrechtelijk een discutabel grondwettelijk punt.
Overigens kan elke gemeente besluiten om niet weer dit experiment door te voeren. De gemeente Leeuwarden heeft daarom ook op aandringen van derden dit punt in september geagendeerd.
Vanwege een in Leeuwarden dit jaar gehouden referendum is ook het 2e mankement onder de aandacht van de plaatselijke en landelijke overheden gekomen zoals bij de Tweede en Eerste Kamerfracties, De Kiesraad, Ministerie van Binnenlandse Zaken en de Nationale Ombudsman.
Hier betreft het de toegenomen fraudegevoeligheid tijdens de verkiezingen door de ondeugdelijke stempas van het SWS. Deze stempas is namelijk net zo als bij de ervaringen met de treinkaartjes, relatief makkelijk na te maken. Dit betekent dat 1 persoon feitelijk op tientallen stemlokalen met vervalste stempassen die alle op zijn eigen naam kunnen staan, kan gaan stemmen. Iedere belangenorganisatie die van misbruik gebruikmaking niet terug deinst zou zodoende een nieuw komende partij aan een (extra) zetel kunnen helpen.
Uit de toegepaste controle in Leeuwarden en de ervaringen blijkt dat na enkele dagen niemand meer kan onderzoeken om hoeveel vervalste stempassen het eventueel ging. Eventuele bewijsstukken zijn dan gewoon vernietigd.
Ik vind het onbegrijpelijk dat men zo ondoordacht aan dit experiment is begonnen. Tevens lokt men hierdoor stemfraude uit omdat men zo gemakkelijk gelegenheid geeft tot onrechtmatig handelen.
Overziende deze beide mankementen verzoekt ervaringsdeskundige tegen wil en dank H. J. Redczus alle Nederlandse Gemeenten die het voornemen hadden om het SWS systeem bij de a. s Tweede Kamerverkiezing op 22 november te gebruiken, dit wegens de beschreven staatsrechtelijke complicaties, niet te doen.
Hopende u hiermee van dienst te zijn geweest,
H. J. Redczus
Schrans 52a
8932NG Leeuwarden
Tel:058-2998383
P.S. achterliggende stukken zijn opvraagbaar via: duurzaamheid@beloont.nl
Ingezonden persbericht