7 sep 2006
Onderdeel: Wageningen UR
Om een hongersnood als in de jaren tachtig te voorkomen nam de
overheid van Ethiopië veel maatregelen tegen erosie. Boeren bleken
echter vaak niet te porren voor de maatregelen omdat ze er zelf op de
korte termijn geen baat bij hadden. Voortaan moeten ze zelf
maatregelen tegen erosie ontwerpen, zegt onderzoeker Aklilu Amsalu
Taye van Wageningen Universiteit.
Â
In Ethiopië stond veertig jaar geleden meer bos en liep minder vee.
Maar de bevolking verviervoudigde en veel bos werd gekapt, met erosie
en wateroverlast tot gevolg. Na de grote hongersnood door de droogte
halverwege de jaren tachtig nam de overheid maatregelen om de
bodemvruchtbaarheid beter te conserveren. Er werden in korte tijd veel
grote terrassen aangelegd en ontboste gebieden werden beplant met
eucalyptus.
Amsalu zag dat veel van de terrassen niet meer werden gebruikt omdat
ze niet aangepast waren aan de behoeften en bezwaren van boeren. Er
bleken bijvoorbeeld tussen de stenen van de dammen veel knaagdieren te
nestelen die de oogst opaten. Veel boeren braken daarom de terrassen
helemaal af. Ze waren zich wel bewust van de gevaren van erosie, maar
hadden op korte termijn meer prangende problemen.
Dat gold ook voor de bodemvruchtbaarheid. Door een veefokprogramma dat
een nieuwe koeiensoort introduceerde kwamen er meer vee en meer
graasland, maar ook meer mest. Dat bleek een goede inkomensbron, want
vooral in de steden was vraag naar gedroogde koemest als brandstof in
plaats van het schaars geworden hout. Amsalu ontdekte dat boeren
negentig procent van hun mest verkopen in de vorm van gedroogde
koeienvlaaien. Dit levert veertig procent van hun inkomen op, maar
zorgt ook voor een daling van de bodemvruchtbaarheid. Volgens Amsalu
weten de boeren dat heel goed. âHet is geen kwestie van gebrek aan
kennis. Boeren hebben geen andere keus omdat ze op korte termijn geld
nodig hebben en het zich niet kunnen veroorloven te investeren in de
langere termijn.â Conclusie: boeren moeten niet alleen betrokken
worden bij de invoering van maatregelen, ze moeten zelf aan de basis
van het ontwerp ervan staan.
Â
Aklilu Amsalu Taye promoveerde op 5 september bij prof. Leo
Stroosnijder, hoogleraar Erosie en bodem- en waterconservering.
Joris Tielens
Bovenstaand bericht is geproduceerd door de redactie van Resource, het
weekblad voor Wageningen Universiteit en Researchcentrum. Het wordt u
aangeboden door de afdeling Corporate Communicatie. Meer informatie
bij Pers- en wetenschapsvoorlichting van Wageningen UR, e-mail:
pers.communicatie@wur of bij de redactie van Resource, e-mail:
resource@cereales.nl. Zie archief van voorloper Wb op
http://www.wb-online.nl.
Wageningen Universiteit