Ingezonden persbericht


PERSBERICHT

Architectuurcentrum Aorta en filmhuis 't Hoogt presenteren: Zonnestraal, drempels tussen licht en aarde

In de reeks 'FILMS & MOOIE WOORDEN'

Een documentaire van Kiki Amsberg & Henk Renou (NL 60 min) Dinsdag 5 september - 19.30 uur

De film
Op het landgoed Pampahoeve, aan de rand van Hilversum, ligt het sanatorium Zonnestraal. Het is één van de meest beroemde jonge monumenten van Nederland en zal binnenkort worden voorgedragen voor de Werelderfgoedlijst van de UNESCO. Beroemd omdat het internationaal bekend staat als één van de grote voorbeelden van het Nieuwe Bouwen. Geroemd om het sprankelend witte kristallijne voorkomen, de heldere constructie en het vooruitstrevende materiaalgebruik. Zonnestraal is behalve een architectonisch, ook een sociaal en medisch monument. Het sanatorium is het resultaat van jarenlange inspanning van een groep diamantbewerkers om hun door tuberculose gevelde kameraden bij te staan. Zonnestraal werd gebouwd uit de opbrengsten van koperen steeltjes, een afvalproduct uit de diamantindustrie.

In opdracht van de bevlogen vakbondsman Jan van Zutphen en de voorzitter van de Algemene Nederlandse Diamantbewerkerbond Henri Polak, ontwierpen de architecten Jan Duiker en Bernhard Bijvoet in de jaren twintig een sanatorium waarin genezing, wonen en arbeid samengaan. Socialistische idealen verenigen zich in Duikers sanatorium met de ideeën over helderheid en techniek van het Nieuwe Bouwen. In de jaren vijftig verloor het gebouw haar oorspronkelijke functie en takelde het langzaam maar zeker af. In deze documentaire komt de geschiedenis van Zonnestraal, middels archiefbeelden en verhalen van betrokkenen, weer even tot leven.

De lezing

Voor alles was Duiker bezig gestalte te geven aan wat hij noemde de geestelijk economie. Hieronder verstond hij dat men zo doelmatig mogelijk moest omgaan met materiaal- en constructie-eigenschappen, met wetenschappelijke en technische ontwikkelingen, met arbeid, met functionele gegevenheden e.d. Elke ruimte en combinaties van ruimten gaf hij vorm overeenkomstig de functionele eisen die er aan gesteld werden. In zijn vormgeving streefde Duiker naar immaterialisering en kwam hij tot een universele esthetiek. Deze uitgangspunten van Duiker leidden tot de situatie dat wanneer de functionele eisen van een ruimte veranderen, de materialisatie niet meer voldoet. Dit betekent dat er dan sprake is van een wegwerpgebouw. Duiker was ervan overtuigd dat zijn gebouw een tijdelijke functie had omdat tuberculose compleet zou worden bestreden.

Als gevolg van sociaal-historische en cultuurhistorische redenen is Zonnestraal tot Rijksmonument verklaard en is en zal verder worden gerestaureerd. Hierdoor ontstaat de paradoxale opgave om wegwerpgebouwen te bewaren voor de eeuwigheid.

Wessel de Jonge architecten bna bv is een jong bureau met een bijzondere expertise op het gebied van herbestemming van gebouwen. In 1997 is in een samenwerkingsverband met Hubert-Jan Henket architecten en Alle Hosper landschapsarchitecten een structuurplan ontwikkeld voor herbestemming. Sander Nelissen van Wessel de Jonge architecten vertelt in zijn lezing over de herrijzenis van Zonnestraal.

Duur: tot 20.45 uur
Locatie: 't Hoogt, Hoogt 4, Utrecht
Toegang: 7 euro
Aanmelden: U kunt reserveren via: 030 2328388 of reserveer@hoogt.nl

FILM 'N FOOD: Elke maandag en dinsdag: Een avond uit in 't Hoogt voor maar E 22,50. Een hoofdgerecht naar keuze met een glas wijn of een ander drankje daarbij. Daarna koffie en vervolgens naar de film. Reserveren aanbevolen: 030-2312216 / 030-2328388

Architectuurcentrum Aorta, Achter de Dom 14, Utrecht, tel. (030)2321686, fax (030)2321390 Openingstijden: woensdag tot en met vrijdag 12.00-17.00 uur, zaterdag 13.00-17.00 uur.

Noot voor de redactie -