Op twee na warmste zomer in zeker 100 jaar
Augustus recordnat, zeer somber en koel
02 september 2006 - De zomer van 2006 is in De Bilt met 18,5 graden de
boeken ingegaan en staat daarmee op de derde plaats van de tien
warmste sinds 1901. Augustus was met gemiddeld 184 mm in zeker een
eeuw niet zo nat (overzichten onder verder lezen).
Deze zomer zijn tientallen waterhozen waargenomen, zoals deze hozen
bij Kijkduin op 28 augustus 2006 (foto: T. van Tol)
Waterhozen Kijkduin maandag 28 augustus 2006 (foto: T. van Tol)
Uitzonderlijke weersomslag
Die hoge positie in de top tien is te danken aan de recordwarme juli
met twee hittegolven. Na de droogte en tropische hitte van juli volgde
een extreem natte en vrij koele augustusmaand. Zo'n grote weersomslag
heeft het KNMI in de zomer niet eerder meegemaakt. De gemiddelde
temperatuur in juli was 22,3 graden, terwijl augustus in De Bilt
uitgekomen is op 16,4 graden. Augustus was dus 5,9 graden kouder dan
juli. Zo'n groot verschil tussen twee opeenvolgende maanden is niet
eerder opgetreden. Het grootste contrast stond op naam van 1912 toen
juli een gemiddelde had van 18,4 en augustus 14,1, een verschil van
4,3 graden.
Ook wat betreft de neerslag zijn juli en augustus tegengesteld. In De
Kooy bij Den Helder viel in juli slechts 4 mm, in augustus viel
hier bijna 200 mm en op een aantal plaatsen zelfs meer dan 300 mm.
Volgens een voorlopige inventarisatie van de neerslagcijfers van ons
land is Schoondijke in Zeeuws Vlaanderen de natste plaats met 320 mm.
Dat is maar weinig minder dan regenrecord voor Nederland dat op naam
staat van augustus 2004 toen Maasland 325 mm aftapte. Pas in de loop
van september, nadat alle gegevens van het volledige KNMI-netwerk van
neerslagstations bewerkt zijn, kunnen de definitieve waarden worden
vastgesteld.
Record aantal zware regendagen
Het aantal dagen met zware regen (ergens op een KNMI-
weerstation minstens 50 mm) is deze zomer opgelopen tot een
recordaantal van 13 (zie figuur). In de zomers van 2001 en
2002 gebeurde dat op 12 dagen, het vorige record. Augustus
neemt inmiddels 11 van deze 13 dagen met zware regen voor haar
rekening.
Warmtegetal
Het voorlopig warmtegetal van de zomerperiode, berekend uit de som van
alle etmaaltemperaturen zover die boven de 18,0 graden komen tussen
mei en september was begin september opgelopen tot bijna 180. Daarmee
staat het warmtegetal van 2006 op de tweede plaats in de top
tien. Aan top staan 1947 (221,3), 2006 (minstens 180), 1995 (169.7) en
1976 (163,8). Ook warmte in september telt nog mee in het warmtegetal
van 2006 zodat het getal afhankelijk van de septemberwarmte nog wat
hoger kan uitvallen (nader verklaard warmtegetallen tussenstand).
Klimaat: kans op warme zomer groter
Schattingen van het effect van de temperatuurstijging over de laatste
decennia in Nederland geven aan dat een gemiddelde zomertemperatuur
zoals die van 2006 nu ongeveer eens de acht jaar zal voorkomen. Voor
1980 kwam zo'n warme zomer maar eens in de 50 jaar voor.
Zomer 2006 en de KNMI klimaatscenario's
Staat de extreme zomer 2006 model voor de zomers van de toekomst?
Toetsing aan de recent gepresenteerde KNMI klimaatscenario's voor
Nederland levert het volgende beeld op: de gemiddelde
zomertemperaturen lopen op met 0,9 tot 2,8 graden in 2050. Het KNMI
verwacht dat de temperatuur van de warmste zomerdag meer stijgt tot
3,8 graden dan het gemiddelde. Hiermee neemt de kans op hittegolven
dus ook meer dan gemiddeld toe.
De gemiddelde zomerneerslag neemt licht toe met 3 tot 6 procent,
wanneer geen structurele verandering optreedt in de
luchtstromingspatronen in West Europa. Bij meer oostenwind in de zomer
zal de neerslag fors dalen met 10 tot 19%. In alle gevallen neemt de
kans op extreme droogte toe, omdat de verdamping door de
temperatuurstijging sterker is dan de eventuele lichte stijging van de
neerslag. Hoewel het aantal natte dagen in de KNMI scenario's in 2050
zal zijn afgenomen met 2 tot 19%, neemt de kans op extreme neerslag
fors toe. De dagsom van neerslag die eens de tien jaar wordt
overschreden (43 mm) neemt in 2050 toe met 5 tot 27%. In hoeverre de
zwaardere buien in aaneengesloten perioden zullen optreden, met
grotere wateroverlast tot gevolg dan wanneer de buien meer verspreid
over de zomer voorkomen, is onderwerp van onderzoek. Concreet betekent
dit dat de kans op een recordnatte zomermaand, zoals augustus 2006,
voor de toekomst vooralsnog niet geschat kan worden. Het record aantal
dagen (13) waarop ergens in Nederland meer dan 50 mm regen is gevallen
past goed in het beeld van het toekomstige zomerklimaat, evenals de
extreme hitte en droogte in juni en juli, inclusief de uitschieters in
temperatuur (verder lezen- klimaatscenario's).
Uitgebreide overzichten
Op onze website vindt u onder verder lezen links naar de
uitgebreide overzichten van augustus en van deze zomer. De komende
dagen worden het maand - en zomeroverzicht geactualiseerd met de
nieuwste gegevens.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Harry Geurts of
Monique Somers, persvoorlichting KNMI, telefoon 030 2206317 of 030
2206386. E-mail: Persvoorlichting.
Persbericht: KD 06/18
Eerste uitgave: 31-08-06
Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut