Ingezonden persbericht

Wijkservicecentra: vóór en dóór de wijk

Door het combineren van functies (informatie en advies, ontmoeting en zorg- en dienstverlening) biedt een wijkservicecentrum toegevoegde waarde voor de gehele wijk.

In iedere gemeente zijn ze te vinden, buurtcentra, wijkgebouwen, wijkcentra, steunpunten etc. Ieder centrum heeft vaak een eigen aanbod aan voorzieningen en dienstverlening. Hierdoor worden ruimten niet altijd efficiënt benut, staan deze op sommige tijden leeg en worden alleen door een beperkte groep mensen in de wijk gebruikt. Dit terwijl uit onderzoek, uitgevoerd door USP Marketing Consultancy, in samenwerking met DIA BV, blijkt dat er onder álle leeftijdsgroepen, huishoudens en inkomenscategorieën behoefte bestaat aan één centraal punt in de wijk waar men naar toe kan gaan voor informatie en advies, aan ontmoetingsmogelijkheden en zorg- en dienstverlening. Door deze functies te combineren in één wijkservicecentrum is de toegevoegde waarde van dit centrum voor de gehele wijk groter en worden ruimten efficiënter benut

Uit ditzelfde onderzoek blijkt bovendien dat er substantiële interesse bestaat om nieuw ontstane functies voor vrijwilligers in een wijkservicecentrum in te vullen. Op deze wijze is een wijkservicecentrum er niet alleen vóór de wijk, maar ook dóór de wijk.

De onderzoeksresultaten zijn gebaseerd op een representatieve steekproef (leeftijd, inkomen, huishoudsituatie en regio) onder leden van het USP consumentenpanel Deel Uw Mening. In totaal zijn 559 respondenten ondervraagd.

Wijkservicecentra

In iedere gemeente zijn ze te vinden, de buurthuizen, wijkgebouwen, steunpunten, wijkcentra etc. In totaal geeft 28% van de Nederlanders aan het afgelopen jaar in een dergelijk centrum te zijn geweest in de eigen wijk. Met name de doelgroep boven de 55 jaar heeft hier het afgelopen jaar gebruik van gemaakt (34%). Mensen die hier niet geweest zijn, geven veelal aan dat ze daar te jong voor zijn of dat de activiteiten niet aanspreken. Veel centra hebben dan ook het imago alleen voor de oudere doelgroep te zijn. Maar uit de tabel blijkt dat ook van de doelgroep onder de 35 jaar 15% het afgelopen jaar in een wijkcentrum is geweest.
|                       |55 jaar  |Totaal    |
|Bezoek aan een         |15%       |30%       |34%       |28%       |
|wijkcentra             |          |          |          |          |

Bron: USP Marketing Consultancy.

Het aanbod van deze centra varieert sterk. In het ene kan men terecht voor het ontmoeten van mensen, in het andere voor het krijgen van informatie en advies en weer in een ander gebouw dient men een zorgaanvraag te doen. Door dit gedifferentieerde aanbod worden ruimten niet altijd efficiënt benut, staan deze op sommige tijden leeg en worden alleen door een beperkte groep mensen in de wijk gebruikt. Een oplossing hiervoor is het uitbreiden van het aantal functies dat een dergelijk centrum biedt, waardoor de ruimten efficiënter benut worden en toegevoegde waarde biedt voor meer mensen in de wijk.

De functies van een wijkservicecentrum dienen aan te sluiten bij de behoeften van de mensen in de wijk. Ook al kunnen deze behoefte per wijk verschillend zijn, er zijn een aantal basisfuncties te onderscheiden, te weten:
A Informatie en advies
B Ontmoeting en ontspanning
C Zorg
D Diensten en hulp
E Wonen en beheer openbare ruimte

Om de behoefte aan deze functies in kaart te brengen zijn deze voorgelegd aan een representatieve steekproef van het USP consumentenpanel Deel Uw Mening. Met name de behoefte aan een centraal punt in de wijk waar men naar toe kan gaan voor informatie en advies is groot. Ruim een kwart van de Nederlanders geeft aan hier behoefte aan te hebben. Dit geldt met name voor de doelgroep boven de 55 jaar. Maar de behoefte aan een centraal punt voor vragen met betrekking tot wonen en openbaar gebied is onder alle doelgroepen ongeveer even groot.

Aan de functie ontmoeting, een belangrijke pijler van veel wijkcentra, is niet alleen behoefte vanuit de doelgroep boven de 55 jaar, maar ook vanuit de doelgroep tussen de 35 en 55 jaar. Veel wijkcentra richten de functie van ontmoeting echter op de doelgroep boven de 55 jaar, met als gevolg dat de jongere doelgroep zich hier niet laat zien. De huidige uitstraling van veel centra werkt dit tevens in de hand. Ze zijn vaak gesitueerd in de buurt van een seniorencomplex, waardoor het idee wordt gewekt dat dit centrum alleen voor de bewoners van deze woningen zou zijn. Om andere doelgroepen aan te spreken en mensen vanuit de wijk naar het centrum te laten komen is een open uitstraling noodzakelijk. De ingang dient te zitten aan de straatkant, duidelijk zichtbaar en uit te nodigen om naar binnen te gaan. De informatie en adviesfunctie hierbij is erg belangrijk. Deze functie creëert inloop. Men komt met een vraag en ziet vervolgens dat er bepaalde activiteiten of cursussen worden aangeboden die aanspreken.

Een wijkservicecentrum moet derhalve een moderne open uitstraling hebben waardoor alle doelgroepen zich aangesproken voelen. Het combineren van verschillende functies in een wijkservicecentrum creëert toegevoegde waarde voor alle leeftijdsgroepen.
|Behoefte aan functies                 |55    |Totaal |
|wijkservicecentra                     |jaar   |jaar   |jaar   |       |
|Centraal punt voor informatie en      |16%    |24%    |36%    |27%    |
|advies                                |       |       |       |       |
|Centraal punt voor vragen tav wonen en|24%    |24%    |25%    |24%    |
|openbaar gebied                       |       |       |       |       |
|Centraal punt voor ontmoeting         |8%     |21%    |22%    |19%    |
|Centraal punt voor zorgaanvraag       |7%     |16%    |27%    |18%    |
|Centraal punt voor aanvraag voor      |12%    |13%    |24%    |17%    |
|huishoudelijke hulp                   |       |       |       |       |
|Centraal punt voor aanvraag diensten  |10%    |15%    |22%    |16%    |
|en hulp                               |       |       |       |       |

Bron: USP Marketing Consultancy.

Vrijwilligers

Wijk(service)centra kampen veelal met gebrek aan financiële middelen. Hierdoor zijn zij genoodzaakt zich te beperken tot het aanbieden van een beperkt aantal functies. Vaak blijft alleen de functie van ontmoeting over, terwijl juist de informatie en advies functie een belangrijke rol speelt bij het trekken van mensen naar het centrum. Een oplossing hiervoor is het inzetten van vrijwilligers. Hierdoor kunnen professionals ontlast worden, zodat zij het werk kunnen doen waarvoor zij daadwerkelijk ingezet moeten worden, zoals bijvoorbeeld het verwerken van een zorgaanvraag en het daadwerkelijk leveren van de zorg.

In het onderzoek zijn een aantal aspecten met betrekking tot vrijwilligerswerk voorgelegd en is gevraagd hoe belangrijk deze aspecten worden gevonden. Iets kunnen doen voor andere mensen, plezier in het vrijwilligerswerk en contact met andere mensen zijn het belangrijkste. Maar ook het flexibel indelen van tijd, het leren van nieuwe dingen en het inzetten van kennis uit het (werkzame) leven spelen voor veel mensen een belangrijke rol. Een functie als vrijwilliger in een wijkservicecentrum kan aan deze aspecten voldoen.
|Zeer belangrijke aspecten mbt         |55    |Totaal |
|vrijwilligerswerk                     |jaar   |jaar   |jaar   |       |
|Iets kunnen doen voor andere mensen   |35%    |44%    |37%    |39%    |
|Plezier in het vrijwilligerswerk      |36%    |44%    |33%    |38%    |
|Contact met andere mensen             |27%    |38%    |41%    |37%    |
|Flexibel mijn tijd in kunnen delen    |24%    |27%    |24%    |25%    |
|Nieuwe dingen leren                   |20%    |25%    |23%    |23%    |
|Het inzetten van kennis uit het       |14%    |25%    |25%    |23%    |
|(werkzame) leven                      |       |       |       |       |

Bron: USP Marketing Consultancy.

Er zijn een groot aantal functies te onderscheiden voor vrijwilligers in een wijkservicecentrum. In dit onderzoek zijn een aantal 'vernieuwende' functieprofielen geformuleerd en voorgelegd aan de respondenten. Gevraagd is of men interesse zou hebben om deze functie te gaan vervullen. De uitkomsten laten zien dat er in Nederland voldoende mensen zijn die zich in zouden willen zetten in een wijkservicecentrum. De interesse is bovendien afkomstig van alle doelgroepen. In de praktijk zullen de jongere doelgroepen waarschijnlijk minder tijd ter beschikking hebben vanwege werk en opvoeding van kinderen. De cijfers laten echter zien dat de intentie er wel degelijk is onder alle leeftijdsgroepen. Hier kan bij de programmering van een wijkservicecentrum rekening mee worden gehouden door deze mensen in de avonduren en de weekenden in te zetten.
|Interesse in vrijwilligersfuncties    |55    |Totaal |
|wijkservicecentra                     |jaar   |jaar   |jaar   |       |
|Geven van computerles                 |22%    |27%    |17%    |22%    |
|Informatieadviseur (mensen            |18%    |21%    |18%    |19%    |
|doorverwijzen naar juiste loket,      |       |       |       |       |
|helpen bij schrijven van brieven,     |       |       |       |       |
|invullen formulieren etc)             |       |       |       |       |
|Informatiebegeleider (mensen          |15%    |21%    |13%    |16%    |
|begeleiden bij afspraken bij          |       |       |       |       |
|instanties)                           |       |       |       |       |
|Activiteitenbegeleider                |19%    |19%    |12%    |16%    |
|Gastheer / gastvrouw in het           |9%     |20%    |15%    |16%    |
|wijkservicecentrum                    |       |       |       |       |
|Wijkreceptionist (intermediair tussen |12%    |15%    |6%     |11%    |
|instanties en bewoners bv door een    |       |       |       |       |
|klachtentelefoon)                     |       |       |       |       |

Bron: USP Marketing Consultancy.

Conclusie

Uit dit onderzoek is gebleken dat er onder alle leeftijdsgroepen, huishoudsamenstellingen en inkomenscategorieën behoefte is aan een centraal punt in de wijk waar men naar toe kan gaan voor informatie en advies, ontmoetingsmogelijkheden en zorg- en dienstverlening. Het huidige wijkcentra bieden veelal een beperkt aanbod aan voorzieningen en diensten aan, waardoor maar een beperkte groep mensen in de wijk gebruikt maakt van deze voorzieningen. Door dit aanbod uit te breiden en verschillende functies te combineren heeft een wijkservicecentrum toegevoegde waarde hebben voor de gehele wijk. Deze uitstraling dient het dan ook te krijgen. Eigentijds en laagdrempelig zijn hierbij sleutelbegrippen.

Het realiseren van dergelijke wijkservicecentra creëert nieuwe functies voor vrijwilligers, waarmee weer ingespeeld wordt op de veranderende vraag naar vrijwilligerswerk. Een wijkservicecentrum is er dus niet alleen vóór de wijk, maar ook dóór de wijk.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met:
USP Marketing Consultancy
Drs. Sandy van Marrewijk, telefoon: 010-2066900
E-mail: marrewijk@usp-mc.nl
Internet : www.usp-mc.nl

DIA BV
Drs. Lucas Delfgaauw, telefoon 020-6641668
E-mail: diabv@xs4all.nl

Over het USP consumentenpanel DeelUwMening
USP Marketing Consultancy beschikt over een consumentenpanel, DeelUwMening.nl. Momenteel heeft dit panel ruim 10.000 leden. Dit aantal is nog steeds groeiend. Dit panel stelt ons in staat om online onderzoek uit te voeren zowel voor USP zelf als voor haar klanten. Online onderzoek is een snelle en gemakkelijke manier van het verzamelen van informatie. In de loop der tijd worden steeds meer gegevens over deze panelleden vastgelegd, wat ons in staat stelt voor klanten een nauwkeurigere steekproef te trekken en soms zelfs op basis van beschikbare gegevens zinvolle antwoorden te formuleren op onderzoeksvragen zonder respondenten überhaupt nog eens te moeten benaderen. Voor bovenstaand onderzoek is dan ook een representatieve steekproef getrokken op basis van leeftijd, huishoudsituatie, inkomen en regio.

---- --