De Voorzitter van de Tweede Kamer Postbus 90801
der Staten-Generaal 2509 LV Den Haag
Anna van Hannoverstraat 4
Binnenhof 1 A Telefoon (070) 333 44 44
2513 AA S GRAVENHAGE Fax (070) 333 40 33
www.szw.nl
2513AA22XA
Contactpersoon Ons kenmerk HAL/06/73584
Doorkiesnummer Datum 31 augustus 2006
Onderwerp Integrale Rapportage Handhaving 2005
Hierbij ontvangt u de Integrale Rapportage Handhaving 2005 en enkele onderzoeksrapporten
inzake nalevingsniveaus op het terrein van en de sociale zekerheid.
De Integrale Rapportage Handhaving geeft weer welke inspanningen in het jaar 2005 door de
uitvoerende instanties zijn geleverd om de regelgeving op het terrein van sociale zaken en
werkgelegenheid te handhaven en welke resultaten daarbij zijn geboekt. De rapportage geeft
een beeld per uitvoeringsorganisatie en in hoofdstuk 2 een totaalbeeld van de handhavings-
keten, die wordt gevormd door de schakels preventie, controle, opsporing en bestuurlijke en
strafrechtelijke afdoening. De activiteiten waarover wordt gerapporteerd hebben betrekking op
het voorlaatste jaar van de uitvoering van het Handhavingsprogramma 2003 2006. Een
nieuw handhavingsprogramma voor de periode 2007 2010 zal u separaat worden aangebo-
den.
De rapportage laat zien dat de inspanningen in 2005 wederom zijn geïntensiveerd. Het aantal
controles door de verschillende uitvoeringsorganisaties is toegenomen. De tendens is boven-
dien om controles steeds meer te laten plaatsvinden op basis van een deugdelijke voorafgaande
risicoanalyse, zodat de kans op constatering van overtredingen toeneemt. Het UWV heeft
18.375 fysieke controles uitgevoerd op basis van risicoanalyse. Dat is ruim 1.300 meer dan
gepland. Dat is ruim een verdubbeling ten opzichte van 2004. Het bedrag aan geconstateerde
uitkerings- en premiefraude sociale zekerheid is gestabiliseerd (ruim 200 miljoen).
Het aantal inspecties van de Arbeidsinspectie naar illegale tewerkstelling is toegenomen van
bijna 6.400 in 2004 tot 8.600 in 2005. Daarbij is het nieuwe instrument van de bestuurlijke
boete gehanteerd. In 2005 zijn ruim 2.500 boeterapporten aangezegd; dat zijn er 300 meer dan
geraamd. Het boetebedrag is gestegen van 3 miljoen in 2004 tot meer dan 26 miljoen in
2005. Nieuw in de Integrale Rapportage is het inzicht in de wijze waarop het Openbaar Minis-
terie de door de uitvoeringsorganisaties aangeleverde processen-verbaal heeft beoordeeld. In
86 procent van de beoordeelde gevallen werd ook daadwerkelijk besloten een strafrechtelijke
interventie te plegen.
Ons kenmerk HAL/06/73584
Naast de Integrale rapportage ontvangt u twee rapporten over onderzoek naar nalevingsniveaus
in de sociale zekerheid. Allereerst de rapportage inzake het Porosz-onderzoek naar regel-
overtreding in de AOW, AKW en ANW1, waarvan de voorlopige resultaten al in de SZW-
begroting voor 2006 en in het jaarverslag 2005 zijn gepubliceerd. Daarnaast is bijgevoegd een
vergelijkende studie verricht naar de verschillende methodieken voor meting van nalevings-
niveaus in de sociale zekerheid. Een evaluatie van de bestuurlijke boete in de Wet arbeid
vreemdelingen wordt u dezer dagen separaat toegezonden.
Regelovertreding in de volksverzekeringen
In 2004 is een onderzoek naar de naleving in de volksverzekeringen (AOW, ANW en AKW)
uitgevoerd. Dit onderzoek naar regelovertreding in de volksverzekeringen levert hoge
nalevingsniveaus op voor de AKW, Anw en AOW. Bij de AKW komt het verzwijgen van
inkomsten uit arbeid van kinderen waarvoor kinderbijslag wordt ontvangen vrijwel niet voor.
Ook in de ANW is het verzwijgen van inkomsten uit arbeid beperkt. Zowel in de ANW als in
de AOW komt het samenwonen met een partner, zonder dat de uitkeringsinstantie daar weet
van heeft, weinig voor. Wat betreft de opgave van inkomsten geldt dat tien procent van de
AOW-ers die een gehuwdentoeslag ontvangen ten onrechte de inkomsten van de partner niet
blijkt op te geven. Hierbij zij opgemerkt dat dit laatste resultaat afgeleid wordt uit de opgaven
van een relatief beperkt aantal respondenten.
Methodenstudie naar de meting van nalevingsniveaus
De uitkomsten van de Porosz-onderzoeken bleken, mede vanwege de grote betrouwbaarheids-
marges, een geringere gebruikswaarde te hebben dan gewenst. Om te bezien in hoeverre de
betrouwbaarheid en gebruikswaarde van de uitkomsten zou kunnen worden vergroot heb ik
onderzoeksbureau Regioplan gevraagd in een methodenstudie de tot nog toe gehanteerde
methode nader te bezien in vergelijking met andere mogelijkheden ter verbetering van het
inzicht in de mate van regelovertreding in de sociale zekerheid.
Deze methodenstudie wijst uit dat het Porosz-onderzoek de nodige beperkingen kent die
samenhangen met zowel de opzet van het onderzoek als de gehanteerde Randomized Response
(RR) methode. De onderzoekers adviseren wijzigingen in de steekproeftrekking, de
steekproef-omvang en de steekproefsamenstelling. De vraag of dit resulteert in kleinere
betrouwbaarheidsmarges zal uit een nieuwe proef moeten blijken.
Naar aanleiding van deze bevindingen heb ik besloten tot een nadere afweging van de voor- en
nadelen van mogelijke alternatieven voor de meting van nalevingsniveaus in de komende
jaren. In afwachting van de conclusies van deze afweging zal het Porosz-onderzoek voor de
werknemersverzekeringen in 2006 worden herhaald, waarbij wordt ingezet op verbetering van
1 De uitkomsten van Porosz 2004 voor de WAO, WW en ABW/WWB zijn eerder aan uw Kamer gezonden in het
kader van de Integrale Rapportage Handhaving 2004 (brief van 30 september 2005; kamerstuk 2005/2006 17 050,
nr.310).
---
Ons kenmerk HAL/06/73584
de steekproef. Van een herhaling van het Porosz-onderzoek in de Volksverzekeringen in 2006
verwacht ik op dit moment een te geringe meerwaarde voor de toetsing aan de in de begroting
opgenomen streefwaarden. Voor de volksverzekeringen zal ik daarom allereerst in overleg met
de SVB bezien in hoeverre langs andere weg (administratieve gegevens, aselecte controles)
voldoende informatie beschikbaar is.
De Staatssecretaris van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid,
(H.A.L. van Hoof)
Bijlage(n): Integrale Rapportage handhaving 2005
De methodenstudie meting nalevingsniveau's sociale zekerheid
Het rapport Regelovertreding in de AOW, AKW en ANW in 2004
---
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid