Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer

28-8-2006

Van Geel naar Turkije om oplossing te zoeken voor Otapan

Staatssecretaris Van Geel is op dit moment in Turkije om met zijn Turkse ambtgenoot een praktische oplossing te zoeken voor de sloop van De Otapan. Een korte terugblik op een jarenlang juridisch steekspel tussen de eigenaar en de Nederlandse overheid.

De Otapan kwam in 1999 naar de haven van Amsterdam voor een reparatie. De toenmalige eigenaar, het Mexicaanse bedrijf Navimin, wilde het isolatiemateriaal, dat asbest bevatte, door eigen personeel laten vervangen. Bij de werkzaamheden werden echter diverse regels overtreden, waarop de VROM-Inspectie besloot het werk stil te leggen. De Otapan kwam vast te liggen in de haven.
Jarenlang deed de eigenaar niets aan de Otapan, totdat in 2004 de Nederlandse regering op initiatief van de Mexicaanse ambassade een gesprek met de eigenaar startte. Aanvankelijk bleek Navimin gemotiveerd om het probleem aan te pakken, maar als snel werd niets meer vernomen van de eigenaar. Een jaar later bleek Navimin in grote financiële problemen te zitten. Het bedrijf was onmogelijk in staat om de kosten voor de sloop van Otapan op te brengen.

In 2005 stapte het bedrijf Basilisk naar voren om namens Navimin tot een oplossing te komen voor de Otapan. Basilisk had de schulden van Navimin overgenomen en was eigenaar geworden van de Otapan. Inmiddels was gebleken dat de Otapan niet meer op eigen kracht zou kunnen varen en Basilisk en Nederland kwamen tot de conclusie dat sloop van het schip de beste oplossing zou zijn.
Navimin had al geopteerd voor een sloop van de Otapan in Turkije. De arbeidskosten voor de sloop daar zijn laag en de sloop kan op een voor mens en milieu verantwoorde wijze worden uitgevoerd. De Nederlandse rechter had inmiddels geoordeeld dat Navimin de regelgeving omtrent asbest had overtreden. Deze overtreding op het gebied van de milieuwetgeving leidde ertoe dat het schip toeviel aan de Nederlandse staat.

Basilisk nam zogezegd de schulden en de Otapan van Navimin over en werd volgens het internationaal recht eigenaar van het schip. Het bedrijf vroeg vervolgens bij SenterNovem een vergunning aan voor het vervoer van het schip. VROM is niet verantwoordelijk voor deze aanvraag, omdat het geen eigenaar van het schip is. De vergunning hoeft formeel ook niet te worden gecontroleerd. VROM is wel nagegaan of Turkije voldoet aan de voorwaarden die gelden voor een verantwoorde sloop van de Otapan. Staatssecretaris Van Geel heeft dit laten onderzoeken omdat hij vindt dat naast de wettelijke verplichtingen Nederland ook moreel verantwoordelijk is.
Het schip lag jarenlang in de Amsterdamse haven vast aan de kade. Aan de NOS vertelde Van Geel daarover: "Een mens- en milieuvriendelijke sloop van de Otapan heeft voor mij altijd voorop gestaan. De Turkse werf kan dit soort boten saneren. Hier is vooraf onderzoek naar gedaan." VROM betaalt de helft van de sloopkosten. Daardoor kan het ministerie erop toezien dat de Otapan op de juiste plaats en op de juiste manier wordt gesloopt.

Inmiddels is de Otapan weer van eigenaar verwisseld. Op open zee heeft Basilisk het schip verkocht aan de Turkse scheepswerf Simsekler, die het schip zal slopen. Achteraf is gebleken dat de Otapan meer asbest bevatte dan eerder was aangenomen. Navimin verstrekte daar onjuiste gegevens over. Van Geel daarover: "De hoeveelheid asbest is nooit een doorslaggevende factor geweest. Ik had dus niet anders gehandeld als op het formulier meer asbest was opgegeven. Ik erken wel dat we in dit bijzondere geval kritischer hadden moeten zijn en dat we drie keer navraag hadden moeten doen. Dat had beter gekund."