Gemeente Utrecht
Beantwoording SV 2006, nr 75 inzake gratis Openbaar Ver voer voor ouderen
2006 SCHRIFTELIJKE VRAGEN
75 Vragen van de heer V. Oldenborg
(vragen binnengekomen op 6 juli 2006
en antwoorden door het college verzonden op 28 augustus 2006)
Als het even meezit, stemt de Tweede Kamer binnenkort in met een voorstel voor een experiment met gratis Openbaar Vervoer voor ouderen. In een tweetal provincies krijgen 65-plussers gedurende de daluren kosteloos toegang tot o.a. de tram en de bus. Belangrijke redenen voor gratis OV voor deze groep is het tegengaan van een sociaal isolement en een vermindering van het autogebruik. De proef zou nog in 2006 een aanvang moeten krijgen.
Utrecht kent inmiddels ook een korte historie met gratis OV. In 2002 nog diende Leefbaar Utrecht een initiatiefvoorstel in voor gratis busvervoer binnen de Utrechtse gemeentegrenzen. Dat voorstel haalde het niet, wel kwam er een budget beschikbaar voor tariefexperimenten in het OV, waaruit een proef is gefinancierd met kleinschalig gratis OV voor U-pashouders. Al in haar verkiezingsprogramma pleitte Leefbaar Utrecht voor uitbreiding van deze proef tot gratis vervoer voor alle U-pashouders en ouderen buiten de spitsuren.
Nu dient zich de kans aan om via de proef van de overheid gratis OV voor 65-plussers te bewerkstelligen op een voor de gemeente Utrecht kostenneutrale manier. Leefbaar Utrecht zou dan ook graag zien dat de provincie deze kans met beide handen aangrijpt.
Het bovenstaande leidt tot de volgende vragen:
1. Is het college bekend met het (voorgenomen) besluit van de Tweede Kamer?
Het College is bekend met het initiatiefvoorstel van mevrouw Dijksma (Tweede Kamerlid voor de PvdA). De behandeling in de Tweede Kamer was gepland op 7 juli, maar is uitgesteld tot na het zomerreces (vanaf 29 augustus) in verband met de val van het Kabinet Balkenende 2.
2. Onderschrijft het college de doelstellingen van het gratis vervoer per bus en tram voor 65-plussers? Zo nee, waarom niet?
Het college onderschrijft de doelstellingen van het initiatiefvoorstel, te weten het tegengaan van sociaal isolement en vermindering autogebruik.
3. Is het college het met Leefbaar Utrecht eens, dat de provincie Utrecht deze kans op gratis OV voor 65-plussers niet kan laten lopen? Zo nee, waarom niet
Er is waarschijnlijk sprake van een misverstand.In het initiatiefvoorstel wordt niet gesproken over een experiment met gratis OV voor ouderen in twee provincies, zoals het Algemeen Dagblad op 29 juni berichtte. Wel heeft de Minister van Verkeer & Waterstaat in haar brief van 7 juli aangekondigd om in twee tranches experimenten te willen (mede)financieren met 'gratis' of goedkoop OV, waarvan de eerste tranche bestaat uit één of twee experimenten in het najaar van 2006. Deze experimenten dienen echter gericht te zijn op filebestrijding. In een eerdere reactie op het initiatiefvoorstel (17 mei) heeft de Minister aangegeven gratis OV voor ouderen niet te willen meefinancieren.
4. Zo ja, gaat het college er bij de provincie op aandringen zich bij het ministerie van Verkeer & Waterstaat kandidaat te stellen voor deelname aan de proef met gratis bus- en tramvervoer voor 65-plussers?
Zie antwoord 3.
In het wetsvoorstel stelt de PvdA dat een dergelijke proef kostenneutraal uitgevoerd kan worden, omdat de ouderen de plaats zullen innemen van lege stoelen en lucht.
5. Is het college het eens met deze redenering van de landelijke PvdA?
Op bladzijde 8 van de initiatiefnota wordt een kostenraming gemaakt van 40 miljoen als compensatie voor de inkomstenderving van huidige 65-plus-reizigers die straks geen kaartje meer hoeven te kopen. De initiatiefnota erkent daarmee dat er kosten gemoeid zijn met 'gratis' OV.Hier tegenover noemt mevrouw Dijksma (eveneens op blz. 8) dat gratis openbaar vervoer onder andere leidt tot positieve sociale effecten, die moeilijk in geld uit te drukken zijn.Bij de discussie over tariefexperimenten in het openbaar vervoer, uitvloeisel van het initiatiefvoorstel gratis openbaar vervoer van Leefbaar Utrecht, heeft de raad gekozen voor de optie gratis strippenkaarten voor U-pas houders. Hiermee gaf de raad aan (extra) waarde te hechten aan de sociale functie van het openbaar vervoer. In het verlengde hiervan is in dit geval met name de positieve functie die gratis OV kan hebben op de sociale cohesie onder ouderen, voor het college belangrijk. Voor de financiering van een dergelijke (generieke) proef voor gratis OV voor 65-plussers, is het College overigens afhankelijk van de regionale- en rijksoverheid.
6. Zo ja, is het college voornemens om - gezien het kostenneutrale karakter en de sociaalmaatschappelijke voordelen - ongeacht de ministeriele steun over te gaan tot het houden van een proef met gratis OV voor 65-plussers?
Zie ook antwoord 3. Het College voert, zoals bekend, op initiatief van de Raad, een tariefexperiment uit voor gratis vervoer per bus en tram voor U-pashouders uit Utrecht en Houten. Ongeveer de helft van deze groep is 65 jaar of ouder. Dit experiment is recentelijk geëvalueerd. De resultaten hiervan zullen in september per brief aan de Raad worden toegezonden met daarin voorstellen voor een eventueel vervolg. Het College acht het niet verstandig om vooruitlopend op deze brief een standpunt in te nemen over proef met gratis OV voor 65-plussers.
---- --