Gemeente Bleiswijk
Persbericht
24 augustus 2006
Maatregelen sauna tegen legionellabesmetting
BLEISWIJK - Sauna Elysium in Bleiswijk heeft gisteren in opdracht van
de VROM-Inspectie direct maatregelen genomen om legionellabesmetting
te voorkomen. Aanleiding voor deze maatregelen was de vondst van
legionellabacteriën in vier watermonsters. Elysium heeft in overleg
met de VROM-Inspectie direct alle waterleidingen thermisch en
chemisch gereinigd. Door deze methode worden de aanwezige
legionellabacteriën gedood en is de situatie weer veilig.
Legionellapreventie
Het bepalen van extra preventiemaatregelen door Elysium is in nauwe
samenwerking gebeurd met de GGD Rotterdam en de VROM-Inspectie. Zo
heeft Elysium de douchekoppen voorzien van speciale filters die de
legionellabacterie tegenhouden. Ook werkt Elysium mee aan extra
toezicht, waarbij voorlopig wekelijks controles van de VROM-inspectie
en GGD Rotterdam zullen plaatsvinden. Bij deze controles neemt een
onafhankelijk en gecertificeerd laboratorium op diverse plaatsen
watermonsters. In overleg met de GGD informeert Elysium voorts alle
bezoekers, inclusief degenen van wie bekend is dat ze tijdens de
afgelopen drie weken de sauna hebben bezocht.
Legionella
Legionella is van nature in leidingwater aanwezig en kan bij bepaalde
omstandigheden vermeerderen. Waar water is, is dus ook de kans op
besmetting met legionella aanwezig. De meeste mensen die in aanraking
komen met legionella worden er echter niet ziek van. Met het oog op
preventie hebben alle voor publiek toegankelijke instellingen een
beheersplan. Met dit beheersplan doet Elysium altijd het uiterste om
legionella te voorkomen.
Symptomen
De GGD adviseert mensen die tijdens de afgelopen drie weken de sauna
hebben bezocht en bij wie zich mogelijke symptomen van legionella
voordoen, contact op te nemen met de huisarts en te melden dat men
wellicht in aanraking is geweest met legionellabacteriën. Legionella
is bij tijdige behandeling met antibiotica goed te genezen. Legionella
begint met snel opkomende hoofdpijn, spierpijn en een ziektegevoel,
gevolgd door longontsteking met koorts boven de 39ºC. De patiënt
hoest en is soms kortademig. De tijd tussen besmetting en het optreden
van de eerste ziekteverschijnselen is tussen de twee en twintig dagen
en ligt gemiddeld tussen vijf à zes dagen.
Persbericht 2
LEGIONELLA BLEISWIJK
Concept Q en Aâs
Miriam Fianen / Peter van Rijn
Versie: 07
25 augustus 2006
Wat is er aan de hand?
In Sauna Elysium in Bleiswijk is onderzoek gedaan naar legionella en
legionella vastgesteld. Hierop zijn door de eigenaar in samenspraak
met het ministerie VROM en de GGD Rotterdam e.o. direct een aantal
maatregelen genomen om verspreiding van legionella te voorkomen.
Waarom is in de sauna onderzoek gedaan?
Dit is gedaan omdat een mevrouw twee dagen nadat zij deze sauna had
bezocht, legionella bleek te hebben. Deze mevrouw is op 9 augustus
ziek geworden. Om na te gaan of ze de besmetting in de sauna heeft
opgelopen heeft de GGD Rotterdam e.o. direct de inspectie VROM
geïnformeerd en heeft de GGD monsters genomen.
Hoe gaat het met deze patiënt?
Patiënte heeft enkele nachten in het ziekenhuis gelegen en is
inmiddels thuis.
Hoe waren de resultaten van de monsters?
Het Streeklaboratorium Haarlem heeft ons dinsdag 22 augustus laten
weten dat op vier plaatsen in de sauna legionella is geconstateerd.
Het gaat daarbij in enkele gevallen om hoge concentraties. Van de
andere twaalf monsters zijn nog geen resultaten bekend.
Welke maatregelen worden genomen?
* De inspectie van VROM heeft in overleg met de GGD Rotterdam e.o.
besloten dat de sauna zijn leidingensysteem thermisch en chemisch
moet reinigen. Dit is in de avond en nacht van 22 op 23 augustus
gebeurd Hierdoor is de legionellabacterie gedood.
* Alle douchekoppen zijn verwijderd, en krijgen een speciale filter
hebben die geen legionellabacteriën doorlaat.
* Daarnaast moet de eigenaar van de sauna de installatie de komende
periode wekelijks laten controleren op aanwezigheid van
legionella.
* De eigenaar van de sauna zal haar klanten te informeren, met name
de klanten die de afgelopen drie weken de sauna bezocht hebben,
omdat deze nog klachten van legionella zouden kunnen krijgen. De
GGD heeft hiervoor een brief opgesteld. Door de informatie kunnen
dergelijke gezondheidsklachten vroegtijdig worden gesignaleerd,
zodat behandeling op tijd ingezet kan worden.
Niet iedere klant zal met naam en adres bekend zijn bij de sauna. Wat
doet u om hen te informeren?
De sauna geeft aan dat circa 85% van het cliëntenbestand bekend is.
Het gaat dus om circa 15% van de cliënten die niet bij de sauna
bekend zijn en dus niet via de sauna geïnformeerd worden. Van deze
15% zal het merendeel buiten de risicogroepen vallen. Om hen toch te
bereiken â en zoveel mogelijk risico uit te sluiten - heeft de
directie van de sauna de pers geïnformeerd.
Is dat al niet wat aan de late kant?
Er is in dit hele proces snel gehandeld. Op 12 augustus heeft het
ziekenhuis in Dordrecht vastgesteld dat het bij die mevrouw om
legionellose ging. Die dag heeft het ziekenhuis de GGD Zuid-Holland
Zuid geïnformeerd. Deze heeft de GGD Rotterdam e.o. op de hoogte
gesteld. De beide GGDâen hebben in die periode diverse malen contact
gehad met de patiënte. Tijdens deze contacten bleek dat de mevrouw de
sauna in Bleiswijk had bezocht. Daarop is de GGD Rotterdam terstond
nagegaan of er andere legionella-patiënten bekend waren met een
mogelijk verband met de sauna. Dat bleek niet het geval. Tevens
informeerde de GGD Rotterdam de inspectie VROM. Daarop zijn monsters
genomen. Dinsdag 22 augustus zijn de voorlopige uitslagen bekend
geworden, waarop is besloten dat de sauna alle waterleidingen
thermisch en chemisch zou laten reinigen en voorwaarden te verbinden
aan openstelling.
Hebben bezoekers van de sauna risico gelopen?
Ja, risico kan niet worden uitgesloten gezien de waarden die zijn
gemeten in de monsters. Het gaat om klanten die de afgelopen drie
weken de sauna hebben bezocht. Mensen die langer dan drie weken
geleden de sauna hebben bezocht en niet ziek zijn geweest, kunnen nu
niet ziek worden door hun saunabezoek. De incubatietijd bedraagt
namelijk minder dan drie weken.
Daarbij moet bedacht worden dat nog niet is aangetoond dat de bewuste
patiënte in deze sauna legionella heeft opgelopen. Op dit moment zijn
er bij de GGD Rotterdam geen andere legionellagevallen bekend die
gerelateerd zijn aan de sauna in Bleiswijk.
Wat moeten mensen doen die de sauna hebben bezocht?
Het is belangrijk of men ziek is geworden of wordt. Als de symptomen
van legionella zich manifesteren moeten mensen contact opnemen met de
huisarts en melden dat ze wellicht in aanraking zijn geweest met
legionellabacteriën.
Wat zijn de symptomen van legionella?
Legionella begint met snel opkomende hoofdpijn, spierpijn en een
ziektegevoel, gevolgd door longontsteking met koorts boven de 39ºC.
De patiënt hoest en is soms kortademig. De tijd tussen besmetting en
het optreden van de eerste ziekteverschijnselen is tussen de twee en
twintig dagen (gemiddeld vijf à zes dagen). De ziekte is met de
juiste antibiotica goed te behandelen.
Hoe veilig zijn saunaâs nog?
De kans op besmetting met legionella in een sauna is in het algemeen
zeer klein, maar altijd aanwezig. Bezoek aan saunaâs is nooit
gegarandeerd zonder risico. Legionella is van nature in leidingwater
aanwezig en kan bij specifieke omstandigheden uitgroeien. Saunaâs
vallen onder de middencategorie risico-instellingen, zoals is
vastgelegd in het Waterleidingbesluit. Ze zijn verplicht een
beheersplan te maken. Onderdeel van dit beheersplan is het periodiek
laten afnemen van watermonsters. Treft de sauna bij dergelijke
monsternamen legionella aan, dan is de sauna verplicht dat te melden
aan de VROM-Inspectie. De GGD krijgt een afschrift daarvan.
Loopt iedere bezoeker evenveel risico?
Nee. Gezonde mensen met een goede weerstand lopen weinig risico. Ook
hoge concentraties hoeven voor gezonde mensen niet gevaarlijk te zijn.
Mensen met weinig weerstand lopen meer risico om ziek te worden.
Wanneer is bekend of de mevrouw in de sauna besmet is?
Dit kan niet worden vastgesteld. Om een verband aan te tonen moet de
legionella-bacterie bij de patiënt gekweekt kunnen worden. In dit
geval is dit helaas niet gelukt. Was dit wel het geval geweest dan was
de gevonden bacterie worden vergeleken met de bacterie die in de sauna
is aangetroffen. Als zou zijn gebleken dat het om hetzelfde (geno)type
bacterie ging, zou daarmee zijn aangetoond dat de besmetting inderdaad
in de sauna is opgelopen. Gezien de risicoâs die de mevrouw gelopen
heeft en het feit dat er in de sauna legionella is aangetoond, is het
dus wel mogelijk dat mevrouw daadwerkelijk in de sauna besmet is
geraakt, maar zal dit niet kunnen worden aangetoond.
Had de sauna het risico op de legionella kunnen voorkomen?
Deze sauna heeft een beheersplan waarmee de sauna ervoor moet zorgen
dat bezoekers geen risico lopen op legionella. Bij een beheersplan
wordt gekeken of leidingen dusdanig zijn aangelegd dat groei van
legionella wordt voorkomen. Ook moeten regelmatig watermonsters worden
genomen die getest worden op legionella. Volgens de eigenaar zijn er
recent nog watermonsters getest en was er daarbij geen sprake van
legionella. De eigenaar heeft ons aangegeven dat de mededeling dat de
GGD wel legionella had gevonden als een verrassing kwam. Hij heeft
hierop direct actie ondernomen.
Hoe wordt er voor gezorgd dat er niet opnieuw risico op legionella
ontstaat in de sauna?
Een onafhankelijke instantie gaat het beheersplan bekijken om na te
gaan of en waar deze verbeterd kan worden. Tot deze tijd wordt de
sauna door VROM en de GGD begeleid en wordt extra onderzoek gedaan om
het risico op legionella voor de bezoekers te voorkomen.