Ingezonden persbericht


Biennale Gelderland 2006
Uitgangspunten voor 'Kunst werkt' en lijst van meewerkende kunstenaars.


1. CV en uitgangspunten voor 'Kunst werkt' van curator Pieter Entrop.
2. Lijst van kunstenaars die vertegenwoordigd zijn op de Biënnale Gelderland 2006 'Kunst werkt' en hun bijdragen aan de tentoonstelling.


1. CV en uitganspunten Pieter Entrop (Willemstad Curaçao1955)

Entrop volgde de afdeling Vrije Kunsten aan de Arnhemse Academie voor Beeldende Kunsten. Hij richtte galerie Apunto in Amsterdam op, was hoofdredacteur van het magazine 'REM' en curator van diverse tentoonstellingen in o.a. het Stedelijk Museum te Amsterdam. Was van 1996 tot 2003 trainer/consultant bij DOOR Nederland en richtte in 2003 Apunto Adviesgroep op.

In zijn plan voor 'Kunst werkt' stelt hij:

'Dat de huidige kunstpraktijk in een vrij ernstig maatschappelijk isolement terecht is gekomen, is iets wat een toenemende groep kunstenaars niet langer bevalt. Zij gaan dan ook doelbewust op zoek naar mogelijkheden een rol te spelen in de 'echte' wereld. Dit door hun visies, voorstellen en ideeën te laten functioneren buiten de gebruikelijke context van musea, galeries en instellingen. Ondertussen is ook in de samenleving een sterker wordende roep om Creativiteit waarneembaar. Er wordt veel gesproken en geschreven over een volgend economisch bestel dat zich begint af te tekenen: de Ideeëneconomie of Creatieve Economie. De huidige schaarste wordt gevormd door de schaarste aan Ideeën. Goede ideeën zijn nodig om tal van vastlopende processen in maatschappij en bedrijfsleven aan te pakken, die onder andere samenhangen met een steeds dichter bevolkt en cultureel gevarieerd rakende samenleving. De eigenschap om op Ideeën te kunnen komen, is wat ècht bijzonder is. Het is dan ook niet vreemd dat steeds meer bestuurders in overheid en bedrijfsleven hun vragen om ingenieuze, maar ook waardevolle oplossingen adresseren aan kunstenaars en andere creatieven. De kunstenaar is immers vaak als geen ander in staat om voorkennis los te laten, kijkgewoonten uit de ogen te wrijven, prefab meningen terzijde te schuiven, en vooral veel vragen te stellen. Steeds vaker weten beide kampen elkaar te vinden. Zij het dat de nadere kennismaking nog wel eens wat stroef en onwennig verloopt. Hier en daar spelen nog wat vooroordelen op en spreekt men niet altijd elkaars taal.'

Voor de samenstelling van de editie van de Gelderland Biënnale 2006 is Entrop op zoek gegaan naar kunstenaars die er goed in slagen ook buiten de grenzen van het meer voor de hand liggende domein der kunsten hun weg te vinden. En hun activiteiten en interventies direct in de samenleving hun uitwerking te laten hebben. Vandaar de hoofdtitel van de tentoonstelling: 'Kunst werkt'.


2. Deelnemende kunstenaars en hun werken

Melle Smets (Enschede 1975)
Smets kreeg zijn opleiding aan de Arnhemse kunstacademie en noemt zichzelf 'expert'. Voor 'Kunst werkt' maakt hij een kast die oogt als een koelkast in een tankstationwinkel. Daarin liggen belegde broodjes, appelpartjes, bifiworstjes, drinkjoghurts etc.. Smets noemt het een 'stilleven uit de paralelle wereld'.

Jan van der Veer (Twijzel 1954)
Van der Veer manifesteert zich na zijn opleiding aan de Grafische School als beeldend kunstenaar. Op 'Kunst werkt' combineert hij autonoom beeldend werk met zijn werkzaamheden als curator van Kennisdorp Landgoed de Horst in Driebergen waar hij deelnemers/cursisten probeert te verleiden zich te verhouden tot beeldende kunst, vormgeving en poëzie.

Rob Sweere (Boxmeer 1963)
Sweere kreeg zijn opleiding aan de academies van Arnhem en Den Bosch en aan de Rijksacademie. Hij maakt veelal installaties. Hij plaatst een werk vóór het museum dat bestaat uit twee tegenover elkaar geplaatste kubussen op twee meter hoogte die via ladders te bereiken zijn. Vanuit de kubussen wordt de omgeving waargenomen als een vertikale schijf in tegenstelling tot de normale horizontale wijze die we gewend zijn.

Wout Herfkens (Rotterdam 1962)
Herkens, die zijn opleiding kreeg aan de academie in Arnhem, maakt beelden en installaties. Hij plaatst een studie voor een rouwruimte in Het Valkhof waarin de beschouwer wordt geconfronteerd met dood, verdriet en troost en die bereikbaar is via een smalle deur. In de ruimte staan en hangen beelden die met het thema te maken hebben.

Janske Hombergen (Amsterdam 1973)
Hombergen maakt toegepaste kunst en studeerde aan de academie in Arnhem. Zij gebruikte in haar werk al eerder het bekende poppenhuis van Lizzy Ansingh dat is te zien in het Historisch Museum Arnhem. Een aantal meubels en gebruiksvoorwerpen voerde ze uit tot levensgrote meubels. Voor 'Kunst werkt' maakt ze twee nieuwe zitobjecten. Eén is geïnspireerd op een pop uit het poppenhuis en de kleding die ze draagt (en de onzichtbare stoel onder die rok), de ander op een paspop die noodzakelijk is om kleding te maken.

The Building
The Building bestaat uit twee kunstenaars, Peter Jordaan (Arnhem 1954) en Marjolein de Groen (Groenlo 1961), en vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven die zich bewegen op het snijvlak van ondernemen en beeldende kunst. Zij nodigen een aantal vormgevers en kunstenaars uit om een vergaderruimte vorm te geven en in te richten. De ruimte wordt tijdens de duur van de expositie ook als zodanig gebruikt.

Shay Karniel (Ramat Yochnan, Israël 1967)
Shay Karniel studeerde aan de academie in Arnhem. Naast zijn commerciële werkzaamheden als grafisch vormgever maakt hij 'free cards' die zijn beïnvloed door zijn directe omgeving: van gevonden voorwerpen tot reclamefolders. Hij knipt en plakt deze beelden en teksten uit verschillende bronnen om met elkaar een compacte en verrassende eenheid te vormen. Op 'Kunst werkt' zijn ze te zien.

Floris Kaayk (Tiel 1982)
Kaayk studeerde aan de academie in Breda met als afstudeerrichting animatiefilm. Op 'Kunst werkt' presenteert hij een fictieve voorlichtingsfilm over een ziekte die voorkomt bij mensen met een metalen medisch implantaat dat uit zichzelf groeit. In een tweede film neemt hij een kijkje in de geïndustrialiseerde natuur waar door samengaan van natuur en industrie een nieuwe levensvorm ontstaat.

Wouter Bijl (Oss 1975)
Bijl studeerde aan de Arnhemse kunstacademie en maakt istallaties en werkt met audiovisuele media. Voor 'Kunst werkt' 'vertaalt' hij een aantal elementen uit videogames naar de werkelijkheid. Zo voert hij een zogenaamde 'spike trap', een architectonisch element uit de platform- en avonturengames, voor de tentoonstelling uit. Ook brengt hij de kleuren die in een game worden gebruikt over naar de bestaande ruimtes.

Peter Nijenhuis (Arnhem 1957)
Nijenhuis studeerde geschiedenis in Amsterdam maar is de laatste jaren actief als organisator van onder andere tentoonstellingen en festivals en is daarnaast actief als dichter/performer. Voor 'Kunst werkt' maakt hij samen met een aantal vrouwen en meisjes het werk 'Alleen Meisjes'. Het bestaat uit een groot aantal lappen textiel dat door hen aan elkaar is genaaid.

Albert Van Der Weide (Meppel 1949)
Van Der Weide is al meer dan 25 jaar actief als kunstenaar en is daarnaast Head of School for Fine Art van de Willem de Kooning Academie en het Piet Zwart Instituut in Rotterdam. Het thema 'macht' en de omgang daarmee speelt een grote rol in zijn oeuvre. Voor 'Kunst werkt' maakt hij een driedimensionaal werk waarin de krachtige oneliner 'Alle Macht Aan De Kunst' een prominente plaats inneemt.

Hans Jungerius (Doetinchem 1969)
Jungerius maakt monumentale kunst en installaties en werkt de laatste tijd veel met meubels die hij tot architectuur op schaal transformeert. Zijn bijdrage aan 'Kunst werkt' noemt hij 'Complex' en bestaat uit diverse gebouwen die zijn geplaatst op een basis die veel van een bunker of parkeergarage wegheeft. Jungerius reageert met 'Complex' op de westerse architectuur van de jaren zeventig en de Sovjetarchitectuur van na de tweede wereldoorlog. Met zijn werk wil hij 'het morele failliet van het modernisme' aan de kaak stellen.

Jaap Kroneman (Roermond 1968)
Kroneman is beeldend kunstrenaar en grafisch vormgever en werkzaam in zeer verschillende disciplines. Zijn opleiding kreeg hij aan de Arnhemse academie. Voor 'Kunst werkt' maakt hij op een braakliggend terrein in de buurt van het voormalige kunstenaarsinitiatief De Melksalon in Arnhem wisselende exposities, waarnaar op de expositie in het Valkhof wordt verwezen. Kroneman noemt het een 'geënsceneerde anti-tentoonstelling'.

Hans Walraven (Wamel 1962)
Walraven studeerde vrije kunst aan de Arnhemse academie. Voor 'Kunst werkt' maakt hij een installatie met onder andere het t-shirtproject 'Discrimineren kun je leren' en het schilderij 'Ode aan het gewone volk', zijn "meest ontroerende schilderij tot nu toe", zoals hij zegt.

Marcel Smink (Heumen 1976)
Is omgevingskunstenaar en studeerde aan de academie in Arnhem. Voor 'Kunst werkt' maakt hij een schaalmodel van een 'tweede huis' dat op ruim een meter boven de grond zweeft. Het huis is gemeubileerd maar kan niet worden betreden. Het gaat Smink niet zozeer om het huis zelf, maar meer om het tweede huis als 'plek' waarop de mogelijke bezitter zijn droom van het leven in een authentieke omgeving projecteert. Volgens Smink is de behoefte aan een dergelijke plek ook de bron van de vele bouw- en verbouwprogramma's op televisie.

Niek Verschoor (Leiden 1954)
Het in 'Kunst werkt' getoonde project 'Operatie Icarus Down' is een initiatief van beeldend kunstenaar Niek Verschoor (studeerde aan de academie in Arnhem) in samenwerking met andere kunstenaars, kunststudenten en onder andere de politie en brandweer van Rotterdam. Kunstenaars en studenten draaiden, als reflectie op de plaats van geweld in onze samenleving, zeven maanden mee met de opleiding van de Luchtmobiele Brigade in Schaarsbergen. Hieruit ontstond een eigen legeronderdeel; de Dutch Airborne Art Rangers. De Rangers kwamen onder andere in actie op de campus van de Radboud Universiteit in Nijmegen en in Rotterdam, waar ze een 'luchtlanding' uitvoerden vanaf het dak van het WTC. Ze vielen binnen in de tentoonstellingsruimte TENT van het CBKRotterdam, waar een beschouwing volgde over Breugels schilderij 'De Val van Icarus' en het commentaar daarop van de dichter W.H. Auden.

Elske Revelman de Vries (Doetinchem 1975)
Revelman de Vries studeerde aan de academie in Arnhem en is productvormgeefster. Voor 'Kunst werkt' maakte ze 'Gouden Bergen', een werk van 20 x 15 x 10 centimeter dat verguld is en dat per opbod te koop is. Zij wil daarmee de aandacht vestigen op de rol die geld en commercie spelen in de huidige maatschappij. Daarnaast wil ze met haar werk de waarde van kunst ter discussie stellen.

Jan van IJzendoorn (Tiel 1953)
Van IJzendoorn kreeg zijn opleiding aan de Arnhemse kunstacademie en is beeldhouwer en omgevingskunstenaar. 'Turridea Oppidum Batavorum' heet het werk dat hij maakte voor 'Kunst werkt' dat bestaat uit meer dan dertig slakken die aan de gevel van het museum zijn bevestigd. De slakkenfamilie Turridea komt overal ter wereld voor, zowel onder als boven water. De slakken die nu aan de gevel zitten verwijzen naar de plek waar de Bataven de oudste stedelijke nederzetting hebben gesticht, daar waar nu het Valkhof staat. 'Kunst is als een slak, het is overal waar water leven brengt en mensen samenleven en ze past zich immer eigenzinnig aan', zegt Van IJzendoorn. 'Tegen de gevel van het Huis van de Kunst woont TOB nu tijdelijk, maar altijd in het eigen intieme huis.'

Rob Voerman (Deventer 1966)
Voerman bezocht de kunstacademie in Kampen en maakt grafiek, beelden en installaties. Zijn werk wordt gekenmerkt door een dialoog tussen de oude archaïsche verschijning van het boerenleven en de moderne technische en hoogontwikkelde samenleving. Zijn werk herinnert aan de architectuur van schuurtjes zoals ze zijn te vinden op volkstuincomplexen en bij boerderijen. Sinds enkele jaren probeert Voerman een architectuur te ontwikkelen van fictieve leefgemeenschappen die leven in afgelegen gebieden of die moderne stedelijke gebieden annexeren. Een symbiose van hippiegemeenschappen die houten bouwwerken in de bossen bouwen aan de rand van de beschaving, de hut van de Una-Bomber in de bossen van Montana, Art Deco en andere invloeden. Voorbeelden zijn op 'Kunst werkt' te zien.

vGtO
Tussen het zuidelijk stadsdeel van Arnhem en het dorp Elst wordt in de toekomst een park aangelegd dat Lingezeegen moet gaan heten. Kunstenaars is gevraagd om ideeën te leveren voor de mogelijke invulling van dit park. Het kunstenaarsduo vGtO (Terry van Gurp (1961 Breda) en René Oudenhoven (1959 Venray), beiden studeerden aan de academie te Arnhem) heeft die handschoen opgenomen. De twee keren zich tegelijkertijd tegen de trend om kunstenaars in te schakelen om 'braaf mee te lopen bij de algemene tendens om de wereld verder op te leuken'. Op 'Kunst werkt' toont vGtO een maquette van het park met als begrenzing een hoog hek: het concentratiekamp Lingezeegen. Een kamp om op ideeën te komen met boven de poort de tekst 'Je moet er maar op komen'. 'Gevleugelde woorden die wij als kunstenaar al vele malen gehoord hebben'.

Ieke Trinks (Oudega 1977), Judith de Bruin (Haarlem 1977) en Ivonne Zijp (Geldern, BRD 1971) 'Gek op het gewone' is de titel van een project dat Trinks, De Bruin en Zijp uitvoeren in Kunsthuis 13 in Velp en dat zijn pendant krijgt op 'Kunst werkt'. De drie gaan in de gemeente Rheden onder andere op zoek naar herinneringen van de inwoners en het typisch 'Rhedense'. Ook wordt de leefomgeving van bewoners van een verzorgingstehuis onderzocht en dierbare objecten die ze daar om zich heen hebben verzameld. Op 'Kunst werkt' wordt hiervan onder andere door middel van video's verslag gedaan.

Suze May Sho
Suze May Sho is een kunstenaarscollectief dat bestaat uit twee beeldend kunstenaars, Rosell Heijmen (Didam 1973), Jessica Helbach (Alkmaar 1972) en grafisch vormgever Connie Nijman (Heemskerk 1973), die allen aan de academie in Arnhem studeerden. De beeldtaal van het collectief bevindt zich op de grens tussen kunst en vormgeving. Voor 'Kunst werkt' maken ze een 'moodboard' op basis van het 7 S'en model van McKinsey (Shared Vision, Strategy, Structure, Systems, Staff, Style, Skills).

Marcel Doorduin (Den Haag 1969)
Marcel Doorduin (academie Arnhem en Rijksacademie) vroeg voor 'Kunst werkt' een aantal kunstenaars hun toekomstvisie in de vorm van een maquette van 200 bij 200 centimter vorm te geven. Het zo ontstane beeld is een toren van acht maquettes met daar omheen een stellage die door het publiek kan worden betreden. De deelnemende kunstenaars zijn: Bert van Ommen, Aafke Bennema, Neelke Jacobs, Brigitta van Weeren, Andrée Van de Kerckhove, Henri Burgers en Pieter Becks.

De twee projecten die worden getoond op 'Kunst werkt'

Beeldplan Het Beekdal
De beeldend kunstenaars Wim Korvinus en Jan van IJzendoorn onderzoeken met hun 'Beeldplan Kunst & Landschap' wat de mogelijkheden zijn om vanuit de beeldende kunst een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van de 'Renkumse Poort'. Dit gebied is een belangrijke ecozone binnen het Veluwse landschap. De twee kunstenaars ontwikkelen twee plannen, één voor tijdelijke/incidentele projecten en één voor duurzame/structurele projecten. Belangrijk uitgangspunt daarbij is 'het laten spreken van de beken' in het gebied. Op 'Kunst werkt' wordt hun onderzoek getoond.

Het Elfbergenpad en 'De Kunst van het Wandelen'
Het Elfbergenpad is een wandelroute door delen van de Zuid-West Veluwe. De beeldende kunstenaars Brieke Drost en Mary Overtoom hebben de route als uitgangspunt genomen voor hun project 'De Kunst van het Wandelen'. Geluidskunstenaars en schrijvers nemen in paren van twee steeds een deel van het 'pad' voor hun rekening. Ze maken een wandellogboek en een geluidskunstwerk op cd waarmee ze de wandelaar begeleiden tijdens zijn tocht. De eerste delen zijn al verschenen, op 'Kunst Werkt' wordt het project gepresenteerd.

---- --
PERSBERICHT

Kunst werkt
Biënnale Gelderland 2006
9 september t/m 5 november in Museum Het Valkhof

Een presentatie van eten en drinken dat je kunt kopen in een tankstation, slakken van 70 centimeter op de blauwglazen gevel van het museum, een kleed van honderden lapjes stof gemaakt door Nijmeegse meisjes. Het zijn drie voorbeelden van werken van de meer dan veertig vooral jonge Gelderse kunstenaars die gastcurator Pieter Entrop selecteerde voor de Biënnale Gelderland 2006, getiteld 'Kunst werkt'. Entrop ging op zoek naar kunstenaars die een rol willen spelen in de 'echte' wereld. Zij leveren de meest creatieve ideeën aan bedrijven, overheden en organisaties. De Biënnale wordt georganiseerd door het Centrum Beeldende Kunst Gelderland en is van 9 september t/m 5 november 2006 te zien in Museum Het Valkhof in Nijmegen.

Volgens Entrop ontstaat in de samenleving een schaarste aan creativiteit en innovatieve ideeën. Kunstenaars vormen bij uitstek een groep die aan de vraag van bedrijven, overheden en organisaties naar zulke ideeën gehoor kan geven. Voor 'Kunst werkt' ging hij op zoek naar voorbeelden van zulke vormen van samenwerking, maar ook naar kunstenaars die zich buiten de gebaande paden van de beeldende kunst begeven.

De tentoonstelling met werk van de ruim veertig Gelderse kunstenaars laat een breed scala zien aan hedendaagse kunstuitingen. Van de inrichting van een rouwruimte en een fictieve voorlichtingsfilm over een niet-bestaande ziekte tot slakken op de blauwglazen museumgevel en utopische leefgemeenschappen. Er is op de tentoonstelling niet alleen ruimte voor individuele kunstwerken, maar nadrukkelijk ook voor projecten waarin kunstenaars met anderen samenwerken. Een goed voorbeeld van zo'n samenwerkingsproject tussen kunstenaars en de overheid is volgens Entrop de ontwikkeling van het Beekdal bij Renkum. Deze belangrijke ecozone wordt de komende jaren hersteld. Twee kunstenaars zijn ingeschakeld om mee te denken over de toekomst van het gebied. Verder wordt ten zuiden van Arnhem een nieuw park ingericht met behulp van kunstenaars. Het project 'Operatie Icarus Down' is een samenwerkingsverband tussen militairen en kunstenaars, dat zich bezint op geweld in de samenleving.

Opening. 'Kunst werkt', de Biënnale Gelderland 2006 wordt op zondag 10 september om 16 uur geopend. Tijdens de opening maakt Peter Nijenhuis zijn werk 'Alleen Meisjes' dat bestaat uit honderden lapjes stof die door Nijmeegse meisjes aan elkaar worden gezet.

'Kunst werkt'. Biënnale Gelderland 2006. Van 9 september tot en met 5 november in Museum Het Valkhof, Kelfkensbos 59 Nijmegen. T: 024-3608805, www.museumhetvalkhof.nl. Open: dinsdag t/m vrijdag 10-17 uur; zaterdag, zondag en feestdagen 12 tot 17 uur.

Curator Pieter Entrop geeft tijdens de expositie twee rondleidingen door de tentoonstelling in Museum Het Valkhof: zondag 1 oktober en zondag 29 oktober van 14.30 tot 15.30 uur.

Einde persbericht