2006 SCHRIFTELIJKE VRAGEN
80 Vragen van heer drs. E. Smid
(vragen binnengekomen op 20 juli 2006
en antwoorden door het college verzonden op 22 augustus 2006)
Vorige week had een uitbraak van legionella in Amsterdam 23 gewonden en één dode tot gevolg.
De bron van de besmetting is hoogstwaarschijnlijk een koeltoren op het Post CS-gebouw in de hoofdstad. Een plaats waar veel inwoners van die stad dagelijks langskwamen.
Maandag werd bekend dat in Deventer een vrouw is overleden na besmet te zijn geraakt met de legionellabacterie. En in april bleek een vrouw uit Zuid-Holland een besmetting te hebben opgelopen.
De stichting Veteranenziekte heeft onlangs aangegeven dat veel besmettingen zijn te voorkomen als Gemeentelijke Gezondheidsdiensten hogere prioriteit geven aan het opsporen van mogelijke bronnen van legionella in de publieke ruimte. In Amsterdam was er volgens de stichting nauwelijks controle op mogelijke risicogebieden door de GGD. En veel bedrijven weten niet eens dat er een koelcentrale op het dak staat.
De CDA-fractie zou graag van het college willen weten hoe dit in onze stad met de controle van de Gemeentelijke Gezondheidsdiensten op bronnen van legionellabesmetting geregeld is.
En stelt hiervoor de volgende vragen:
1. Deelt het college met het CDA de zienswijze dat de GGD een belangrijke taak heeft tot het preventief controleren van de publieke ruimte op mogelijke gevaren voor de volksgezondheid?
Nee. GGD-en hebben op grond van de Wet Collectieve preventie volksgezondheid een taak op het gebied van technische hygiënezorg gekregen. De rijksoverheid heeft dit wel in de wet opgenomen maar heeft de lokale overheid geen bijbehorende middelen verstrekt. In 2003 en 2004 hebben het college en de gemeenteraad duidelijke keuzes moeten maken ten gevolge van noodzakelijke bezuinigingen. Dit hield in dat aan de GG&GD geen lokale middelen t.b.v. technische hygiënezorg zijn toebedeeld. Reële mogelijkheden voor externe financiering hebben zich niet voorgedaan.
In geval van een legionellainfectie bij de mens heeft de GG&GD wel een taak op grond van de Infectieziektewet. Zodra er patiënten zijn waarbij deze diagnose is gesteld, wordt dit gemeld aan de GG&GD. De GG&GD registreert, analyseert en onderneemt (zo nodig) actie. Zij geeft dan informatie en advies aan zorgaanbieders, media en (verontruste) burgers. Dit gaat vooral over het beperken van (verdere) gezondheidsschade.
2. Zijn er bij de GGD recent gevallen bekend van besmetting met de legionellabacterie in de stad of de regio Utrecht?
Ja (zie schema hieronder). Zodra er een patiënt met legionellabesmetting is, wordt dit aan de GG&GD gemeld door het laboratorium dat de infectie constateert. Uit onderzoek blijkt dat gemiddeld de helft van de besmettingen wordt opgelopen in het buitenland.
Longontsteking veroorzaakt door Legionella is bij de GGD'en in de regio Utrecht in de volgende aantallen gemeld:
|Aantal gevallen van |Gemeente |Provincie Utrecht - 3 | |Legionellapneumonie |Utrecht (GG&GD |GGD'en (inclusief | | |Utrecht) |gemeente Utrecht) | |2003 |4 |18 | |2004 |1 |15 | |2005 |1 |14 | |2006 (januari - 1 |5 |Niet beschikbaar | |augustus) | | |
3. Kan het college aangeven of de GGD prioriteit geeft aan het opsporen van mogelijke bronnen van legionella in de publieke ruimte? Zo ja, in welke vorm ? Zo nee, waarom is dit (nog) niet het geval?
Nee, zie het antwoord bij vraag 1.
4. Is het college bekend welke risico's er binnen onze gemeente bestaan ? Hoe ziet het college de verantwoordelijkheid van de gemeentelijke overheid in het voorkomen van legionellabesmettingen en waar ligt volgens het college de verantwoordelijkheid van bedrijven en burgers?
Nee, het is niet bekend hoe groot de risico's op legionellose binnen de gemeente Utrecht zijn. Gezien het geringe aantal patiënten gedurende de afgelopen jaren vergeleken met de rest van de provincie is het risico in ieder geval niet hoger dan elders. Zie verder antwoord op vraag 5.
5. Ziet het college mogelijkheden om mogelijke potentiële bronnen van legionella in de publieke ruimte in kaart te brengen? Bijvoorbeeld fonteinen, zwembaden en koelcentrales.
Nee, het onderzoeken van alle theoretisch mogelijke bronnen en het nemen van beheersmaatregelen in al die situaties is erg kostbaar, zowel in absolute zin als wat betreft de verhouding tussen kosten en baten. Deze vraag is ook opgekomen na de uitbraak van Legionellose bij bezoekers van de Flora in Bovenkarspel. Na uitgebreid overleg tussen de ministeries van VROM, VWS en GGD'en is gekozen voor een gedifferentieerde preventieve aanpak. Deze aanpak behelst dat locaties in 4 risicocategorieën zijn ingedeeld. Aan de hoogste 2 categorieën zijn wettelijke beheersmaatregelen opgelegd. Dit betekent in de praktijk het volgende.
Een deel van de locaties in de hoogste 2 risicocategorieën (bijvoorbeeld ziekenhuizen) hebben een eigen zorgplicht op basis van de Kwaliteitswet zorginstellingen. Verder vallen de meeste van de genoemde instellingen óf rechtstreeks onder de rijksoverheid óf heeft een particuliere eigenaar en vallen daarmee dus ook onder hun verantwoordelijkheid. De gemeente is alleen formeel toezichthouder bij evenementen waarvoor zij een vergunning heeft afgegeven. Alleen als de gemeente het beheer van een object in handen heeft, heeft zij een directe verantwoordelijkheid (zoals gemeentelijke zwembaden of fonteinen).
In haar verantwoordelijkheid ten aanzien van de gemeentelijke zwembaden, wordt voorzien door de Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling, afdeling Sport & Recreatie, bouw en technisch installatie beheer. Zij hebben in het kader van bovengenoemde wettelijke beheersmaatregelen een risicoanalyse gemaakt en een beheersplan opgesteld. In het kader daarvan moeten de douches twee keer per jaar worden gecontroleerd op legionella. Ook het zwemwater moet op basis van opgesteld beheersplan worden gecontroleerd. Deze controles worden conform beheersplan uitgevoerd. De te nemen maatregelen bij een eventuele overschrijding van de normconcentraties zijn ook vastgelegd middels genoemd beheersplan.
Wat betreft de fonteinen is tijdens de afgelopen hittegolf door de dienst Stadswerken besloten deze uit te schakelen.
---- --