Reactie Nederlandse Taalunie op uitgave Witte Boekje
Den Haag, 16 augustus 2006
Reactie Nederlandse Taalunie op uitgave Witte Boekje
Nederland, Vlaanderen en Suriname hebben in het kader van de
Nederlandse Taalunie gekozen voor eenheid op het gebied van de
spelling. Bij de recente actualisering van de Woordenlijst Nederlandse
Taal (opgenomen in het Groene Boekje) was dat dan ook een belangrijk
uitgangspunt. Om die reden is bijvoorbeeld samengewerkt met makers van
woordenboeken en automatische spellingcontrole en met taaladviseurs.
Daardoor is die eenheid nu groter dan ooit.
We betreuren het als die eenheid in het gedrang komt. Daarmee zijn de
gebruikers van de taal niet gediend. Dat blijkt bijvoorbeeld ook uit
reacties van leraren. In zoverre vinden wij het jammer dat een
spellinggids als het Witte Boekje op punten afwijkt van de officiële
Woordenlijst Nederlandse Taal. Gelukkig is die afwijking minimaal, als
we de makers ervan goed begrepen hebben (overeenkomst voor misschien
wel 95% of meer). Bovendien, en daar zijn we blij om, wordt bij een
afwijkende schrijfwijze van een woord ook steeds de officiële spelling
vermeld.
Inhoudelijk is het op dit moment nog te vroeg om op het Witte Boekje
te reageren. Leden van de werkgroep spelling, maar ook andere
deskundigen in het taalgebied zullen er zeker naar kijken en te zijner
tijd laten weten wat zij ervan vinden.
Waarom passen we de spelling aan?
Het Nederlands leeft en verandert. Daarom heeft de overheid in 1994
besloten dat elke tien jaar een aangepaste Woordenlijst Nederlandse
Taal verschijnt om antwoord te kunnen geven op actuele spellingvragen.
Verouderde woorden verdwijnen, nieuwe woorden worden toegevoegd.
Bestaande spellingregels worden getoetst aan de praktijk. Het
uitgangspunt is en blijft: zo min mogelijk veranderen maar wel de
noodzakelijke verbeteringen aanbrengen. In oktober 2005 is een
geactualiseerde versie van de Woordenlijst Nederlandse Taal
uitgebracht. Deze is met ingang van 1 augustus 2006 officieel van
kracht in het onderwijs en bij de overheid.
Wat zijn de verbeteringen?
Met de publicatie van de Woordenlijst Nederlandse Taal in oktober 2005
zijn er nu richtlijnen voor spellingkwesties die tot nu toe niet
duidelijk waren of waarvoor geen richtlijnen bestonden. De uitleg van
de regels is uitgebreider en begrijpelijker. Fouten en
onduidelijkheden zijn rechtgezet. De Woordenlijst en de uitleg zijn
gratis online te raadplegen op www.woordenlijst.org.
Het maakt niet meer uit welk naslagwerk u raadpleegt: alle
spellinggidsen, woordenboeken en andere taalboeken met het keurmerk
officiële spelling volgen nu voor het eerst één uniforme spelling. Dat
geeft veel meer duidelijkheid.
Hoeveel woorden veranderen er?
De effecten van de recente aanpassingen zijn heel beperkt. Gemiddeld
verandert 0,04% van de woorden in een tekst. Dat is één wijziging op
de 2.500 woorden. De meeste woorden die veranderen, komen maar weinig
voor. Veel 'nieuwe spellingen' zijn niet nieuw, maar sluiten aan bij
wat in de praktijk al gangbaar is. Het nieuwe online komt in de
praktijk al veel vaker voor dan het oude on line, het nieuwe
tevoorschijn veel meer dan het oude te voorschijn. Ook voor het basis
en voortgezet/secundair onderwijs zijn de wijzigingen zeer beperkt.
Waarop hebben de belangrijkste wijzigingen betrekking?
De belangrijkste wijzigingen hebben te maken met drie kwesties die
vaak tot spellingvragen leiden:
1. de tussen-n, de 'pannenkoekregel'
2. aan elkaar, los of met een streepje
3. hoofdletters of kleine letters
Meer informatie nodig?
Zie: http://taalunieversum.org/spelling/
Nederlandse Taalunie