De binnenhavens van Den Haag en Scheveningen
Vandaag de dag is het bijna niet meer voor te stellen dat Den Haag een
bloeiende Havenstad is geweest. Van ca. 1350 tot 1950 was de
scheepvaart DE levensader van de stad DEN HAAG. In 1345 kreeg Den Haag
zijn aansluiting op de Delftse Vliet. In 1619 werd de grachtengordel
rondom Den Haag voltooid en in 1900 werd de Laakhaven aangelegd. Deze
werd speciaal voor de industrie ontworpen en aangelegd. Dat Den Haag
ooit de zesde binnenhavenstad van Nederland was, is slechts weinigen
bekend.
Veel oude Haagse binnenhavens zijn eerst gegraven en daarna weer
gedempt. Daarover zijn in de loop der eeuwen felle discussies gevoerd.
Kunstenaars schreven bij de laatste grote dempingsactie in 1901, die
onder meer betrekking had op de Amsterdamse Veerkade: "Ziende deden
ons graven, blinden deden ons dempen". Maar ingewijden wisten wel
beter: functieverlies, stank en epidemiegevaar waren belangrijker
motieven dan de door de kunstenaars veronderstelde blindheid door de
stadsbestuurders. Het Kanaal naar Scheveningen diende weliswaar niet
tot meerdere glorie van de badplaats Scheveningen, maar maakte het wel
mogelijk dat Scheveningen uitgroeide tot de grootste haringhaven van
Nederland.
Den Haag kent ook zijn eigen scheepstype: de Haagvaarder. Dit schip
werd in de 19e en 20e eeuw speicaal gebouwd met het oog op de vaart
naar Den Haag, door de Wagenbrug. Dankzij de inzet van particulieren
en behoudsorganisaties zijn daar nog enkele van bewaard. Waaronder die
van de Ooievaart aan de Bierkade. De stichting Haagse Historische
Binnenhaven, initiatiefnemer van de tentoonstelling HAVENSTAD DEN
HAAG, beijvert zich ervoor om tenminste één van die gerestaureerde
Haagvaarders een permanente ligplaats in Den Haag te geven. Bij
voorkeur als pronkjuweel van een museumhaven in de Laakhaven.
In de tentoonstelling wordt een fascinerend beeld geschetst van de
binnenhavens van Den Haag en Scheveningen sinds 1345. Alle vormen van
vaart (wol, bier, turf, trek, beurt en haring) passeren de revue.
Daarnaast wordt de geschiedenis van de Haagse binnenhavens en de nauwe
verwevenheid hiervan met de geschiedenis van de stad en haar bewoners
verteld.
De tentoonstelling is nog tot en met 30 september 2006 te bezichtigen
in de tentoonstellingsruimte van het Haags Gemeentearchief. Van
maandag tot en met vrijdag van 9-19u, donderdag tot 21u en zaterdag
van 9.30-17u. De toegang is gratis.
Het boek VAREN OP DEN HAAG EN SCHEVENINGEN is te koop ( 8,50) op de
studiezaal van het Haags Gemeentearchief. Hier is ook de catalogus
Havenstad Den Haag ( 5,00) verkrijgbaar. Deze laatste is tevens te
koop bij het contactcentrum. Beiden in het Atrium van het Stadhuis.
Gemeente Den Haag