Utrecht, 14 augustus 2006. Mensen met een lichamelijke aandoening hebben een grotere kans op psychische stoornissen. Dat geldt bijvoorbeeld voor mensen met astma/COPD, reuma, chronische rugpijn, hoge bloeddruk, en spijsverteringsproblemen. Ook hebben zij een verhoogde kans om voor het eerst een psychische stoornis te ontwikkelen. Bovendien gaat een lichamelijke aandoening in combinatie met een psychische stoornis gepaard met een extra verslechtering van het functioneren.
Dat blijkt uit het rapport Psychische stoornissen bij mensen met een lichamelijke aandoening van het Trimbos-instituut waarin de 'co-morbiditeit', het samengaan van lichamelijke aandoeningen en psychische stoornissen, bij vijf typen lichamelijke aandoeningen zijn onderzocht, te weten astma/COPD, reuma, chronische rugpijn, hoge bloeddruk, en spijsverteringsproblemen. Mensen met één van deze vijf lichamelijke aandoeningen hadden in het afgelopen jaar ongeveer anderhalf keer zoveel kans op psychische stoornissen dan mensen zonder deze ziekte. Van mensen met een spijsverteringsprobleem had bijvoorbeeld 34% het afgelopen jaar een psychische aandoening tegenover 23% van de mensen zonder spijsverteringsproblemen. Zij hebben, evenals mensen met chronische rugpijn en reuma ook een verhoogde kans op het voor het eerst ontwikkelen van psychische stoornissen. Het omgekeerde komt minder voor. Alleen mensen met een angststoornis hebben een verhoogde kans om later chronische rugpijn te ontwikkelen.
Alle vijf de lichamelijke aandoeningen gaan ook gepaard met slechter functioneren. Mensen met een combinatie van een lichamelijke aandoening en een psychische stoornis zijn er slechter aan toe. Soms zelfs nog slechter dan wanneer de effecten van de beide afzonderlijke aandoeningen bij elkaar zouden worden opgeteld. Dit geldt niet alleen voor het psychische en lichamelijke welbevinden, maar bijvoorbeeld ook voor het aantal ziektedagen en daarmee voor de productiviteit en kosten voor de samenleving. Ook maken mensen met één van de onderzochte lichamelijke aandoeningen (uitgezonderd astma) vaker gebruik van gezondheidszorgvoorzieningen voor psychische problemen dan mensen zonder de betreffende aandoeningen.
Tot op heden waren er in Nederland nog geen betrouwbare gegevens beschikbaar over co-morbiditeit in de algemene bevolking onder volwassenen. Voor beleid op gebied van preventie en de inrichting van de zorg zijn dit soort onderzoeksresultaten echter essentieel. De gegevens in dit rapport zijn afkomstig uit de studie NEMESIS (Netherlands Mental Health Survey and Incidence Study), het eerste landelijke onderzoek naar de geestelijke gezondheid van de algemene Nederlandse bevolking van 18-65 jaar, dat in 1996-1999 werd gehouden door onderzoekers van het Trimbos-instituut.
Psychische stoornissen bij mensen met een lichamelijke aandoening. Nemesis 1996-1999. J. Verdurmen, M. ten Have, S. van Dorsselaer, H. van 't Land, W. Vollebergh, R. de Graaf. Uitgave Trimbos-instituut (NMG), 2006. Te bestellen via www.trimbos.nl/producten of 030-2971180. Bestelnummer AF0679, prijs 18,-.
---
Voor meer informatie, bel Henk Maurits (030 - 297 11 38) of Harald Wychgel (030 - 297 11 16), voorlichters Trimbos-instituut. Bezoekadres: Da Costakade 45, Utrecht.
Postadres: Postbus 725, 3500 AS Utrecht.
Telefoon (030) 297 11 00 Fax: (030) 297 11 11