Waterschap Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden
Waterschap waarschuwt voor botulisme
20 juli 2006 - Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden waarschuwt
voor botulisme, een besmettelijke ziekte waar watervogels en vissen
aan sterven. In sommige gevallen kan het ook voor huisdieren en vee
gevaar opleveren.
Het mooie weer van de afgelopen weken zorgt er voor dat het water in
plassen en sloten opwarmt. In water dat warmer is dan 20 graden kunnen
bacteriën die het zogenaamde botulinegif produceren zich sterk
ontwikkelen.
Op enkele plaatsen in ons beheersgebied zijn dode watervogels
aangetroffen, onder andere in de gekanaliseerde Hollandse IJssel bij
Montfoort, in de gracht bij Fort De Klop in Utrecht en in watergangen
in de wijk Galecop in Nieuwegein. Hierbij bestaat het vermoeden van
botulisme, hoewel dit nog niet door het Centraal Instituut voor
DierziekteControle in Lelystad (CIDC-Lelystad) is bevestigd.
Om verspreiding van de ziekte te voorkomen heeft het waterschap de
dieren zo snel mogelijk uit het water verwijderd. Het uitbannen van de
bacterie is niet mogelijk omdat deze van nature in het water en de
bodem aanwezig is.
Waterschap waarschuwen
Mensen die dode of zieke watervogels en vissen in of langs het water
zien liggen, kunnen dit melden bij het waterschap. Het waterschap is
24 uur per dag bereikbaar via het centrale meldpunt (030) 634 57 00.
Een snelle melding stelt het waterschap in staat snel actie te
ondernemen en verdere verspreiding tegen te gaan. U kunt hiervoor ook
de gemeente bellen.
Niet zwemmen
De watergangen waarbij het vermoeden van botulisme bestaat zijn geen
officieel zwemwater. Zwemmen in open water dat niet is aangewezen als
officiële zwemwaterlocatie is altijd al op eigen risico en wordt dus
ook afgeraden. Maar bij locaties waar botulisme is geconstateerd is
het zeer onverstandig om te recreëren of te zwemmen. Het is ook
raadzaam om honden aangelijnd te houden.
Wat is botulisme?
Botulisme is een voedselvergiftiging, die wordt veroorzaakt door de
botulismebacterie (Clostridium botulinum). Deze bacterie komt overal
in het milieu in kleine hoeveelheden voor.
Ze is dan echter niet actief. De bacterie wordt actief bij een
watertemperatuur van 20 graden of meer. Ondiep en stilstaand water
vormt hierbij in het bijzonder een risico, omdat dit water in de zomer
erg warm kan worden. Wanneer de temperaturen lager worden, wordt de
bacterie minder actief en verdwijnt het risico op besmetting.
Verschillende typen botulisme
Van botulisme komen meerdere typen (A t/m G) voor. Bij sterfte onder
watervogels gaat het meestal om type C, een type dat niet gevaarlijk
is voor mensen. Honden zijn vrijwel niet gevoelig voor botulisme. Type
B is gevaarlijk voor rundvee, al is de besmettingskans gering.
Bij een vermoeden van botulisme laat het waterschap de dode dieren
onderzoeken, om na te gaan om welk type het gaat.
Hoe herkent u een botulismebesmetting?
Watervogels en vissen vertonen bij botulisme verlammingsverschijnselen
en ademhalingsproblemen. Ook eten ze slecht. Watervogels kunnen
bovendien geen geluid meer maken. De verlammingsverschijnselen
manifesteren zich bij de vogels aan kop, nek, vleugels en poten.