Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit

Toespraak bij de opening van 'Europa Natuurlijk'

Toespraak van de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, dr. C.P. Veerman, uitgesproken door SG C.J. Kalden, bij de opening van 'Europa Natuurlijk', Amsterdam, 29 juni 2006

Dames en heren,

Wat is het toch verfrissend om met kinderen in de natuur bezig te zijn. Ik verheug me erop straks met Amsterdamse kinderen een speurtocht over het terrein van Artis te lopen. Het afgelopen jaar heb ik in contacten met kinderen veel verstandige - en vaak ook lastige - vragen over de natuur gehoord.

Daarom is natuureducatie zo belangrijk. LNV hamert al lang op het belang van onderwijs en voorlichting over natuur en milieu aan kinderen. Op school natuurlijk, maar ook in natuurgebieden en andere gelegenheden zoals dierentuinen. Geen moeite moet ons teveel zijn om kinderen in aanraking te brengen met de natuur; want de natuur ervaren en kennen is haar liefhebben. Wat je liefhebt, dat bescherm je. En dat de natuur bescherming behoeft staat natuurlijk buiten kijf.

Wij als overheid doen er veel aan de natuur te beschermen. Dit jaar zetten we een heel belangrijke stap met het aanwijzen van maar liefst
162 zogenoemde Natura 2000-gebieden. Ze zijn genoemd naar het Europese netwerk van beschermde natuurgebieden. Met het aanwijzen van de Natura 2000-gebieden levert Nederland een substantiële bijdrage aan de totstandkoming van dat netwerk: alles bij elkaar gaat het in ons land om ruim 1 miljoen hectare droge en natte natuur die in het vervolg dus niet alleen ruimtelijke, maar ook wettelijke bescherming genieten.

Maar met de aanwijzing van die Natura 2000-gebieden en onze nationale Ecologische Hoofdstructuur zijn we er natuurlijk nog niet. Natuurgebieden moeten actief beschermd, beheerd en waar nodig verder ontwikkeld worden. Dat kan en wil de rijksoverheid niet alleen doen. Wat dat betreft sla ik al jaren op dezelfde trom: bij natuurbescherming en -beheer (en talloze andere beleidsterreinen, maar dit terzijde) moeten alle betrokken partijen de handen uit de mouwen steken. Provincies, gemeenten, natuurbeschermingsorganisaties, terreinbeheerders en andere maatschappelijke organisaties spelen minstens zo'n belangrijke rol als de rijksoverheid.

En dat geldt niet alleen voor de bescherming, het beheer en de ontwikkeling van de natuur. De organisaties die ik net noemde hebben nog een belangrijke taak: er voor zorgen dat het belang van natuur- en milieubescherming tussen de oren van de mensen komt te zitten. Dat mensen - kinderen en volwassenen - leren te begrijpen waarom die Natura 2000-gebieden zo nodig zijn.

Daarom, dames en heren, ben ik zo gelukkig met het initiatief van een aantal Nederlandse dierentuinen om samen het project 'Europa Natuurlijk' bij de horens te vatten. Dierentuinen hebben natuurlijk vele functies, maar in mijn opvatting is de educatieve een van de meest in het oog springende. Neem alleen al de volle naam van deze dierentuin: Natura Artis Magistra, de natuur is de leermeester van de kunst. De educatieve taak van deze dierentuin stond dus al bij de oprichting in 1838 centraal.

Dat Artis, Dierenpark Emmen, Blijdorp en Burgers' Zoo zich nu gaan inspannen om kennis en informatie over Natura 2000 te gaan verspreiden toont aan dat ze hun taak op het gebeid van voorlichting en educatie heel serieus nemen en breed opvatten.

En dan is er nog iets. Dierentuinen bereiken een groot en heel divers publiek. Artis alleen al is goed voor een miljoen bezoekers per jaar; ook de andere dierentuinen trekken indrukwekkende aantallen. Die drommen mensen alleen al maken dierentuinen tot een ideaal voorlichtings- en educatiekanaal. Het verheugt mij dan ook dat juist deze vier dierentuinen via een convenant het educatieve project 'Europa Natuurlijk' gaan uitvoeren.

Ik had het ook over de diversiteit van het dierentuinpubliek. Natuurgebieden hebben toch vooral aantrekkingskracht op wat ik nu maar even 'bewuste natuurliefhebbers' noem. Gewapend met veldkijker en plantengids, dat soort mensen.

Bij dierentuinen is dat heel anders. Het gaat om jong en oud, om Nederlanders en buitenlandse toeristen, om yuppen en buitenlui, om allochtoon en autochtoon. Die leren vanaf vandaag in de deelnemende dierentuinen het belang inzien van Natura 2000 als onderdeel van de Ecologische Hoofdstructuur en het bredere Europese netwerk van natuurgebieden.

Ik feliciteer de Nederlandse dierentuinen dan ook van harte met hun initiatief en wens ze veel succes, ook met de mogelijkheid om er collega's in heel Europa bij te betrekken. Want nogmaals: voorlichting en educatie zijn van essentieel belang als we onze mooie natuur in rijkdom willen doorgeven aan de volgende generatie.

Ik dank u voor uw aandacht.