Ministerie van Buitenlandse Zaken

ziektekostenverzekering

Afrika krijgt eigen ziektekostenverzekering

Ministerie van Buitenlandse Zaken

Stichting Health Insurance Fund

Persbericht

28 juni 2006

Minister Agnes van Ardenne (Ontwikkelingssamenwerking) en oud Aegon topman Kees Storm, voorzitter van het Health Insurance Fund (HIF), lanceren op 28 juni in aanwezigheid van de top van het Nederlandse bedrijfsleven een baanbrekend initiatief voor een ziektekostenverzekering voor Afrika. Het HIF gaat een nieuw, innovatief verzekeringsfonds voor landen in Afrika introduceren, waardoor groepen mensen met een laag inkomen door een subsidie op hun premie zich collectief kunnen verzekeren voor hun gezondheidszorg. Met dit verzekeringsprincipe kunnen meer mensen in Afrika gebruik gaan maken van basisgezondheidszorg incl. aidsremmers.

Voor de zorgverlening wordt gebruik gemaakt van zowel publieke als particuliere zorgverleners, waarmee door de verzekeraar zorgcontracten worden afgesloten.

De zorgverleners krijgen betaald op basis van geleverde prestaties. Bij deze ziektekostenverzekering staat de uitvoering dus centraal, waardoor deze aanpak zal bijdragen aan een effectiever werkende gezondheidszorg in Afrika . De beschikbare artsen, verpleegkundigen en zorgcentra kunnen beter worden benut en de kwaliteit van de zorg zal toenemen.

Tijdens een bijeenkomst van De Grote Onderneming (DGO), een samenwerkingsverband van de top van het Nederlandse bedrijfsleven gericht op de bestrijding van HIV/Aids in Amsterdam tekenen minister voor Ontwikkelingssamenwerking, Agnes van Ardenne en HIF-voorzitter Kees Storm vandaag symbolisch een eerste verzekeringspolis. Uiteindelijk zullen via het het Health Insurance Fund zeker 230.000 mensen uit de lage inkomensgroepen in Afrika, straks kunnen beschikken over een ziektekostenverzekering voor basisgezondheidszorg incl. aidsremmers. Mensen, die als ze vandaag ziek worden, de rekening voor een huisarts of ziekenhuisbehandeling niet kunnen betalen. Dankzij een tijdelijke subsidie op hun ziektekostenpremie van het HIF kunnen zij zich wel verzekeren. Minister Van Ardenne ondersteunt het HIF met 100 miljoen euro voor de komende zes jaar.

Voorafgaand aan de VN-top over armoedebestrijding vorig jaar spraken Nederlandse `captains of industry' van onder meer Heineken, Shell en Unilever met premier Balkenende en minister Van Ardenne over een gezamenlijke aanpak van het toenemende aantal mensen in Afrika dat als gevolg van HIV/Aids, malaria en tuberculose overlijdt, omdat zij niet worden behandeld. De capaciteit van basisgezondheidszorg in Afrika is nog volstrekt ontoereikend. Uitbreiding van de capaciteit, dat wil zeggen meer klinieken, meer Afrikaanse dokters en verpleegsters, en een efficiënte-, duurzame organisatie van de zorg (inclusief de reeds beschikbare capaciteit) is van cruciaal belang. `Iedere dag overlijden nog veel te veel mensen onnodig aan goed behandelbare of te voorkomen ziekten zoals HIV/Aids, tuberculose en malaria. Dankzij dit initiatief kunnen grote groepen mensen met een laag inkomen zich verzekeren voor basisgezondheidszorg. Zo kunnen we duizenden mensenlevens sparen. Mensen die nodig zijn om hun eigen gezin te onderhouden en die nodig zijn voor de ontwikkeling van hun eigen land' aldus minister Van Ardenne.

Onderzoek van zowel de Wereldbank als de WHO heeft uitgewezen dat voor een goed werkende gezondheidszorg in Afrika de realisatie van een ziektekostenverzekering onontbeerlijk is.

De ziektekostenverzekering van het HIF is bedoeld voor groepen mensen met een laag inkomen, zoals vrouwengroepen, boerenorganisaties, laagbetaalde onverzekerde werknemers, studenten en mensen met een microlening. Een toegankelijke gezondheidszorg en een goede behandeling van zieke werknemers stelt hen in staat om aan het werk te blijven. En dat is één van de belangrijkste doelstellingen van het nieuwe verzekeringsfonds. `Alleen als mensen werken kan een locale economie draaiende worden gehouden en kunnen mensen in het eigen levensonderhoud en dat van hun familieleden voorzien', aldus HIF voorzitter Kees Storm.

De financiering van het verzekeringsfonds wordt gerealiseerd via verzekeringspremies en subsidies van donoren. Alle verzekerden betalen een inkomensafhankelijke eigen bijdrage voor de verzekeringspremie. De dekking is gebaseerd op het solidariteitsprincipe waardoor brede groepen in de samenleving kunnen profiteren van de uitbreiding van de capaciteit in de gezondheidszorg. De verzekeringspakketten zijn altijd een combinatie van basisgezondheidszorg inclusief HIV/Aids, tuberculose- en malariabehandeling.

Onderscheidend in deze aanpak is dat de nadruk ligt op de uitvoering en realisatie van de projecten. Voor de uitvoering wordt Stichting PharmAccess betrokken. Dit is een organisatie die ruime ervaring heeft bij het opzetten en monitoren van gezondheidszorg projecten in Afrika voor werknemers en familie van werknemers van grote internationale bedrijven. Daarnaast voert PharmAccess programma's uit in Afrika, die gefinancierd worden door de Postcode Loterij/Stop AIDS NOW!, de Nederlandse- en de Amerikaanse overheid. Naast het HIF dragen de Nederlandse verzekeraars Achmea, SNS Reaal en Aegon bij aan een privaat investeringsfonds dat gaat investeren in lokale verzekeraars en uitvoeringsorganisaties van de programma's. Dit private investeringsfonds en het HIF zijn samen bepalend voor deze nieuwe publiek private aanpak.

Het HIF zal haar baanbrekende plannen middels een aantal `pilot' projecten en allereerst in Nigeria gaan opzetten. In Lagos voor de vereniging van lokale marktvrouwen en voor de `Lady Mechanics', een groep werkende vrouwelijke mecaniciens en in de Kwara provincie voor de bevolking op het platteland. Vervolgens wil het HIF haar projecten uit gaan breiden naar andere landen in Zuidelijk en Oost-Afrika.

Meer informatie:


- Health Insurance Fund, Jacqueline van Tongeren, 06-51209900


- Ministerie van Buitenlandse Zaken, Marie-Christine Lanser-Reusken, woordvoerder minister voor Ontwikkelingssamenwerking 06-53180757
Achtergrondinformatie bij het persbericht
In het bestuur van Stichting HIF hebben zitting: Margreeth de Boer (voormalig minister van VROM), Maarten Dijkshoorn (Voorzitter raad van bestuur Eureko/Achmea), Professor Jacques van der Gaag (Decaan van de Economische Faculteit aan de Universiteit van Amsterdam), Sjoerd van Keulen (Voorzitter raad van bestuur SNS REAAL Groep), Professor Joep Lange (Hoogleraar Interne Geneeskunde en hoofd van het Center for Poverty-related Communicable Diseases, Academisch Medisch Centrum Amsterdam (AMC) en voormalige voorzitter van de International Aids Society), Peter van Rooijen (Board member van het Global Fund for AIDS Tuberculosis and Malaria) en Kees Storm (Voormalig CEO Aegon). Kees Storm is tevens voorzitter van het bestuur van Stichting HIF.

Stichting PharmAccess International (Stichting PAI) is de uitvoerende organisatie van Stichting HIF. Stichting PAI verzorgt de voorbereiding, implementatie en management van de projecten. Dit houdt onder meer in: onderzoek, projectorganisatie, opstellen van kwaliteitsstandaarden en protocollen in lijn met de lokale regelgeving, het leveren van technische assistentie alsmede het geven van trainingen ten behoeve van capaciteitsopbouw in de gezondheidszorg. Stichting PAI werkt veelal samen met locale Health Maintenance Organisaties (HMO's). Dit zijn organisaties die de administratieve èn de medische aspecten van gezondheidszorgprogramma's managen en controleren.

Stichting PAI heeft relevante ervaring opgedaan met het ontwikkelen en begeleiden van `workplace' programma's voor onder andere Celtel, Heineken, Diageo/Guinness, Coca Cola, Shell en de Nederlandse ambassades. Verder zijn er contacten met onder andere Unilever en andere bedrijven. Tevens heeft Stichting PAI een innovatief verzekeringssysteem in Namibië mede opgezet en ondersteund. Dit project wordt gefinancieerd door de Nationale Postcodeloterij en STOPAIDS NOW! Voor de medische kwaliteitsborging en het monitoren van de projecten wordt nauw samengewerkt met het Center-for Poverty-related Communicable Diseases (AMC/UVA) en voor de sociale en economische evaluatie met het Amsterdam Insitute for International Development (een samenwerkingsverband van de UVA en de VU).

PricewaterhouseCoopers (PwC) treedt op als adviseur van Stichting HIF en richt zich als zodanig op de algemene structuur van het fonds, de governance-aspecten en verricht `due diligence' bij locale organisaties. PwC heeft in Afrika verschillende locale vertegenwoordigingen, welke worden ingeschakeld. PwC heeft op het terrein van HIV/Aids ruime ervaring opgedaan door haar betrokkenheid bij het financieel beheer van programma's van het `Global Fund for AIDS, Tuberculosis and Malaria' (GFATM).

Rationale
Het voorgestelde initiatief, het `Health Insurance Fund' is zeer innovatief en baanbrekend. Deze stichting zal door subsidie op de verzekeringspremie lage inkomsengroepen in staat stellen zich te verzekeren voor basisgezondheidszorg. De zorg wordt verleend door publieke en particuliere zorgverleners (klinieken, gezondheidscentra etc.) waarmee zorgcontracten worden afgesloten.

Dit is een methode die tot nog toe nog nauwelijks is toegepast.

Uit analyses van de Wereldbank en de WHO blijkt dat de bevordering en totstandkoming van een ziektekostenverzekeringssysteem in Afrika van groot belang is voor de ontwikkeling van een goed functionerend systeem van gezondheidszorg. Conform de uitkomsten van deze analyses streeft Stichting HIF ernaar volgens een `output based' benadering een concrete invulling te geven aan een fundamentele behoefte. Door voor minderbedeelden een subsidie op de premies van de ziektekostenverzekering te realiseren , kunnen meer mensen gebruikmaken van basisgezondheidszorg incl. aidsremmers.. De betrokkenheid van accountants en de verzekeringsbranche bij het opzetten van een dergelijk systeem is in verband met hun ervaring en expertise noodzakelijk. Bij het te ontwikkelen verzekeringssysteem hoort immers een efficiënte en betrouwbare organisatie- en financieringsstructuur. Het ontwikkelen van degelijke verzekeringssystemen draagt bij aan een duurzame infrastructuur van de gezondheidszorg in Afrika.

Activiteiten
De projecten zullen initieel in enkele landen worden uitgevoerd. Afhankelijk van de situatie in het land en de bestaande voorzieningen wordt een basisverzekeringspakket ontwikkeld naar de behoefte van de relevante doelgroep. Pakketten zijn altijd een combinatie van basisgezondheidszorg en HIV/Aids-, tuberculose- en malariabehandeling.

De inhoudelijke invulling van de projecten geschiedt per land. De hoogte van de premies zullen per land verschillend zijn en dientengevolge ook de hoogte van de subsidieverlening. In Nigeria is een financiële en operationele `due diligence' uitgevoerd op de lokale HMO evenals studies met betrekking tot context, doelgroepen, de macro-economische omstandigheden en de locale infrastructuur. Er wordt ondermeer nauw samengewerkt met de lokale overheid van Kwara State en Apollo. Apollo is de grootste geïntegreerde gezondheidszorgorganisatie van Azië en heeft uitgebreide ervaring op het gebied van het leveren van zorg ook aan lage inkomensgroepen. Het programma in Nigeria zal in de zomer van 2006 van start gaan. Doelgroepen in dit programma zijn boeren in Kwara State en markvrouwen in Lagos. Er is momenteel onderzoek gaande om te bezien naar welke landen in Zuidelijk of Oost-Afrika het initiatief kan worden uitgebreid.

Verwachte effecten
Bij succes zullen naar verwachting meer donoren en ook private partijen bijdragen aan de Stichting HIF. Er wordt zo op een meer structurele manier gewerkt aan het opzetten van een solide gezondheidszorginfrastructuur, waarbij op termijn ook de overheden zelf kunnen investeren. De aanname is dat er op deze wijze een kwalitatief betere infrastructuur ontstaat die leidt tot een effectievere en ruimere toegang tot algemene gezondheidszorg en HIV/Aids, tuberculose en malaria behandeling.