Den Haag, 28 juni 2006
Bijdrage van het lid Dijsselbloem (PvdA) aan het algemeen overleg met de minister voor Vreemdelingenzaken en Integratie en de minister van Justitie
inzake de verdwijningen van Indiase alleenstaande minderjarige vreemdelingen (AMV's) uit opvanglocaties (27062, nr. 49)
De feiten
Voorzitter, We moeten in dit debat de feiten voor zich laten spreken.
Er zijn de in de afgelopen jaren oplopende aantallen minderjarigen uit India in Nederland aangekomen en weer verdwenen. Als je de aantallen sinds 2001 optelt bijna 300 kinderen.
Gedurende de looptijd van het onderzoek verdwenen er nog 125.
Oktober 2004 werd er nadrukkelijk aan de bel getrokken door het COA.
Het duurde tot eind oktober 2005 voordat er een strafrechtelijk onderzoek werd gestart.
Vanaf februari werden alle Indiase AMA s ondergebracht in Oisterwijk. Maar daar werden geen extra maatregelen van beveiliging en toezicht genomen, er werden geen afspraken gemaakt met de regionale politie. En de vreemdelingenpolitie was, vanwege ziekteverzuim, nagenoeg geheel 2005 afwezig op het centrum in Oisterwijk.
De conclusie van het IND onderzoek is danook ontluisterend: er zijn heel veel diensten bij de AMA s betrokken. De samenwerking is voor verbetering vatbaar. Het ontbreekt daarin aan regie. Nederland wordt gebruikt als stepping stone en dat zou bij betere samenwerking kunnen veranderen.
Onmacht
MdV, Bij mijn fractie bestaat een groot gevoel van onmacht en woede. Onmacht omdat wij niet naïef zijn,. We weten dat mensensmokkel big business is en dat we het niet zullen uitroeien. Woede omdat iedereen die eerder had kunnen en moeten ingrijpen dat niet heeft gedaan.
Als er honderden Nederlandse kinderen in India zouden zijn verdwenen dan zou er een steen op zijn plek blijven liggen, zo groot zou de verontwaardiging dan zijn geweest.
We staan erbij en kijken ernaar. En die praktijk moet worden doorbroken.
Is er inmiddels wel sprake van regie tussen alle betrokken diensten rond AMA s en hoe is dit geregeld? De minister schrijft het EMM moet die positie krijgen . Maar is dit nu ook feitelijk zo?
Is nu wel helder dat de IND of het EMM (KLPD) op basis van haar gegevens voortdurend nieuwe patronen bloot legt, analyseert en zo spoedig mogelijk aan de bel trekt zodat de route en de bende zsm kunnen worden opgerold?
Zitten politie en OM nu wèl weer in de AMA-taskforce en gaat dat nu weer standaard wèl gebeuren?
Is nu wel duidelijk afgesproken wie er aangifte doet van de verdwijning van kinderen uit de opvang? In de besloten overleggen die we hadden boden NIDOS en COA nog tegenstrijdige informatie over wie nu het voortouw moet nemen. Is dat nu opgelost?
En gaan de afspraken nu wel worden nagekomen? En wie luidt de bel als dat weer niet gebeurt?
Worden er nu heldere afspraken gemaakt met regiokorpsen van politie en met het OM over welke prioriteit deze zaken moeten krijgen? Of blijft het mogelijk dat, ondanks dat het al over honderden kinderen gaat, er geen onderzoek wordt gestart.
Ik zeg nadrukkelijk korpsbeheerders èn OM omdat de Minister ons duidelijk heeft gemaakt dat het lang niet altijd om een direct opsporingsonderzoek gaat en dus niet altijd bevoegdheid OM is.
Is nu wel toezicht en beveiliging op centra met kinderen feitelijk van kracht? Zijn de keycards en de camera s in werking?
Er was nog een onderzoek van het WODC gaande, mede op ons verzoek, naar het hele fenomeen van MOB gaan van AMA s. Is dat onderzoek klaar?
U hebt in uw brief toegezegd op korte termijn de kamer nader te berichten over de stand van zaken tav de uitvoering van de aanbevelingen van het IND-rapport. Wat is de stand van zaken?
Uit de besloten overleggen kwam ook naar voren dat we de jongeren niets kunnen bieden wanneer zij bereid zouden zijn mee te werken aan opsporing en vervolging van de bendes, het gaat om smokkel en niet handel. Daarom staat de B9 regeling niet voor hen open. Wat is de visie van de minister hierop? Hoe kunnen we deze jongeren uit de klauwen van de smokkelaars halen, wat hebben we hen te bieden?
Wat wordt er nu feitelijk nog gedaan aan internationale samenwerking. Zowel terug richting India als verder op de route in andere EU-landen? Worden er nog pogingen gedaan de jongens te achterhalen? Wat weten we inmiddels méér?
Brief
Er zitten een aantal onjuistheden in de brief van minister Verdonk.
Zij schrijft dat 85% vd jongeren MOB zijn vertrokken zonder eerste gehoor.
Dat is niet juist.
Zij schrijft dat waneer jongeren kort na aankomst vertrekken er geen leeftijdsonderzoek kan worden aangeboden. Dat is niet juist.
Zij schrijft dat vanwege het ontbreken van het Leeftijdsonderzoek er naar verwachting niet in alle gevallen sprake is van minderjarigen. Dat is niet juist. Wanneer nodig hebben er wel leeftijdsonderzoeken plaatsgevonden. In veel gevallen waren het echter evident minderjarigen. In slechts één geval is vastgesteld dat het een meerderjarige betrof.
De Minister biedt in de brief beperkte informatie over de bestemming van de jongeren. In het rapport stond meer informatie, relevante informatie, die ook een ander beeld oproepen. En: uit eerdere onderzoeken oa van de Marechausse en uit database had meer informatie gehaald kunnen worden. Waarom heeft de Minister die informatie niet aan de Kamer gemeld?
Verder is bekend dat wij bezwaar hebben tegen het volledig vertrouwelijk wegleggen van het IND-rapport. De Minister van Justitie zei daarover nou niet direct elk onderdeel is vertrouwelijk maar het totaal maakt onderdeel uit van het strafrechtelijk dossier .
Die benadering leidt tot een grote inperking van het grondwettelijk recht van de Kamer op informatie, waarbij die informatie in principe openbaar is. Ik teken dan ook echt bezwaar aan tegen deze uitleg van de afspraak dat informatie alleen vertrouwelijk wordt aangeboden aan de Kamer als het staatsbelang in het geding is.
Mij is gebleken dat er in de afgelopen jaren meerdere onderzoeken zijn geweest naar mensensmokkel vanuit India. Er si sprake van een EURO-KIBO zaak in 1995 waarin ook tientallen kinderen uit India oa als huis- of seksslaven werden gesmokkeld richting Canda, VS of elders . Er was een onderzoek van de KMar over de periode 2001-2003. In die periode verdwenen 118 AMA s uit de opvang. Is dat juist? Wat waren de overeenkomsten in deze zaken? Waren die eerdere onderzoeken geen aanleiding tot verhoogde alertheid op opnieuw een smokkelroute/bende uit India?
Er zou sprake zijn van een specifieke route, een visum-truc. Ik heb daar in het besloten overleg meer in detail naar gevraagd. Maar toen geen reactie gekregen op de vraag is deze route en truc nu onklaar gemaakt? Is er ingegrepen?
Tenslotte de discussie over het beleid
De Minister stelt dat MOB-gaan niet te voorkomen is tenzij AMA s in gesloten locaties worden gehuisvest. Lees: worden opgesloten. We hebben het nog steeds over minderjarigen die niets fout hebben gedaan, behalve dat ze niet rechtmatig in ons land zijn. Geen criminelen maar kinderen.
Deze stelling komt op mijn fractie over als een geweldige vlucht naar voren. We praten liever niet meer over wat er niet goed is gegaan in deze zaak, laten we praten over nieuw beleid.
Dit is precies waarom de overheid zichzelf niet verbeterd. Een lerende overheid kijkt ook terug. Nee we gaan weer nieuw beleid maken. Maar als dat ook weer slecht wordt uitgevoerd zijn we terug bij af. .
Met de PvdA is altijd te praten over noodzakelijke beleidswijzigingen. Maar tijdens de verbouwing zijn we open. Normaal is dat goed, in dit geval heel slecht. Nederland staat open voor mensensmokkel en we laten kansen liggend aar wat aan te doen.
Dus voorop staat oude afspraken over wie doet wat wordt geactiveerd of vervangen door betere afspraken. En voorop moet staan dat we echt eerder in de benen komen om nieuwe bendes en smokkelroutes aan te pakken. Dat is de kern.
De Minister wil dus het beleid aanpassen. Zien we dat juist?
Hebben we al niet eens eerder geprobeerd de AMA s in besloten opvang vast te zetten? Heeft de rechter daar toen niet een streep doorgehaald? Stuit dit niet onmiddellijk op wetten en verdragen? Nog los daarvan: veel jongeren worden jarenlang opgevangen in Nederland. Wilt u een jongere van 15 bijvoorbeeld echt 3 jaar opsluiten?
Vz, we zullen die discussie voeren als de minister met onderbouwde voorstellen komt. Maar in de tussentijd moet de bescherming van kinderen die onder verantwoordelijkheid van de Nederlandse overheid vallen op korte termijn echt beter.
Partij van de Arbeid
Partij van de Arbeid