2006
Reden tot zorg over gezondheid Nederlanders
28 juni 2006
De Nederlandse gezondheid scoort in vergelijking met Europa heel
behoorlijk, maar behoort niet tot de top. Door vergrijzing zullen
chronische ziekten en daarmee ook de zorgkosten de komende twintig
jaar fors toenemen. Gezondheidszorg is kostbaar, maar levert ook veel
op.
De levensverwachting van vrouwen neemt in Nederland minder snel toe
dan in de landen om ons heen. Daarnaast blijven de
gezondheidsachterstanden van kansarme Nederlanders onverminderd groot.
Ongezond gedrag, zoals roken, en overgewicht, zijn belangrijke
oorzaken van ziekte en sterfte. Vooral jongeren leven ongezond, zij
drinken steeds meer en worden steeds zwaarder. Om het tij te keren,
moet preventie effectiever gemaakt worden.
Dit zijn enkele van de belangrijkste bevindingen uit Zorg voor
Gezondheid, de vierde Volksgezondheid Toekomstverkenning (VTV) die het
RIVM vandaag aanbiedt aan Minister Hoogervorst van VWS. Deze nieuwe
editie besteedt onder meer aandacht aan regionale en internationale
vergelijkingen, aan kosten en opbrengsten van gezondheidszorg en aan
gezondheid en zorg vanuit een levensloopperspectief. Ook blikt de VTV
vooruit naar de toekomst.
De levensverwachting van de Nederlander is weer iets toegenomen en de
extra levensjaren zijn meestal gezonde jaren. Sinds het einde van de
jaren negentig is de levensverwachting zonder lichamelijke beperkingen
sterk toegenomen met zes tot zeven jaar, vooral door minder problemen
met horen, zien en bewegen.
De gezondheidsachterstanden van kansarme Nederlanders zijn groot. Dat
blijkt onder andere uit de grote verschillen in gezondheid tussen
GGD-regios in Nederland. Zo is er tussen de slechtste en de beste
regio een verschil van drie jaar in levensverwachting en twaalf jaar
in gezonde levensverwachting. Het laagste percentage inwoners met
ernstig overgewicht is 6%, het hoogste 16%. Het percentage rokers
loopt uiteen van bijna 28% tot 36%. Slechte gezondheidsscores gaan
hand in hand met een gemiddeld laag opleidingsniveau in de regio.
Voor jongeren is de trend ongunstig. Zij worden steeds zwaarder:
overgewicht komt in 2004 bijna twee keer zo vaak voor dan in 1997. Het
alcoholgebruik onder jongeren blijft stijgen, vooral bij meisjes.
Dronk in 1992 43% van de meisjes, in 2003 was dit gestegen tot 57%.
Bij jongens was dit in 2003 60%. Binnen Europa is overmatig
alcoholgebruik in het weekend onder jongeren alleen in Ierland nog
hoger. In ons land is dat 28%, in Ierland 32%.
Een belangrijke uitdaging voor de gezondheidszorg is het bevorderen
van gezond gedrag, vooral bij jongeren. Dat gedrag staat niet op
zichzelf, maar hangt nauw samen met de omstandigheden waarin men
opgroeit, woont of werkt. Daarom vergt gezondheidsbevordering een
aanpak die zich naast gedragsverandering ook
richt op een gezonde omgeving. Succesvolle voorbeelden daarvan zijn de
bevordering van de verkeersveiligheid en de ontmoediging van
tabaksgebruik. Ook voor overgewicht en problematisch alcoholgebruik
zou een mix van op gedrag en omgeving gerichte maatregelen consequent
moeten worden ingezet. Daarnaast is een betere samenwerking met andere
partijen en andere sectoren buiten de gezondheidszorg belangrijk.
Investeren in de gezondheidszorg kan een hoog rendement hebben. Zo
heeft de zorg in de afgelopen decennia daadwerkelijk bijgedragen aan
een langer en gezonder leven, en vermindering van de beperkingen van
chronische ziekten. Een betere volksgezondheid leidt tot meer welvaart
niet alleen omdat de arbeidsproductiviteit toeneemt, maar ook omdat
aan gezondheid een grote waarde wordt toegedicht. Volgens studies in
de Verenigde Staten en Europa overtreffen dergelijke opbrengsten
ruimschoots de investeringen in de gezondheidszorg.
Naast de VTV 2006 heeft het RIVM recentelijk themarapporten
uitgebracht over onder andere de kosten van ziekten en preventie en
opbrengsten van de gezondheidszorg. Meer informatie is te vinden op
onderstaande websites:
* www.rivm.nl/kostenvanziekten
* www.rivm.nl/gezondheidszorgbalans
* www.rivm.nl/zorgatlas
* www.rivm.nl/nationaalkompas
Noot aan de redactie
Voor vragen kunt u contact opnemen met:
Annemieke Bol, Afdeling Communicatie RIVM, (030) 274 39 82
Postbus 1, 3720 BA Bilthoven, T:030-2749111, F:030-2742971
Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu