Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer

Speech Minister Dekker bij Restauratie Rijksmuseum Muiderslot, 27 juni 2006, Muiden

Majesteit, Koninklijke Hoogheid, Dames en heren,

De kennis van de vaderlandse geschiedenis is slinkende - zo luidt een veel gehoorde klacht. Met name onder jongeren is steeds minder historisch besef. Zo deed Interview-NSS een paar jaar geleden onderzoek naar de kennis van jongeren over de Tweede Wereldoorlog. Maar liefst 40% van de ondervraagden dacht, dat de Kristallnacht te maken had met de Duitse inval in Nederland.

Is dat erg? Ik ben overtuigd van wel. Want een collectief geheugen is een bindmiddel. Het is een bindmiddel en een uiting van onze identiteit. In een tijd dat we ons afvragen wie we zijn, en wat van nieuwkomers kan worden verwacht - in zo'n tijd is het goed te weten vanwaar we gekomen zijn.

De vraag is hoe wij ervoor kunnen zorgen dat geschiedenis levend blijft. Dat de wereld van onze grootouders voor onze kinderen toegankelijk en vatbaar blijft. Goed geschiedenisonderwijs is een eerste stap. Na de droge feiten en jaartallen uit mijn schooltijd is er meer aandacht gekomen voor de maatschappelijke context en een thematische aanpak.

Daarmee is de geschiedenis dichter bij de leefwereld van de jeugd gebracht. Inmiddels klinkt de roep om een historische canon, een geheel van feiten en verhalen over onze vaderlandse geschiedenis waarmee we onze jeugd een samenhangend beeld van onze herkomst bieden. Juist om de geschiedenis als gedeeld referentiekader meer inhoud te geven. Maar wil geschiedenis écht gaan leven, dan moet zij tastbaar zijn.

Majesteit, Koninklijke Hoogheid, Dames en heren,

We zijn bijeen op een plek die zwanger is van geschiedenis. Misschien is het Muiderslot wel het best bewaarde middeleeuwse kasteel van Nederland. Het bekendste is het in ieder geval. Door Floris V in 1280 gebouwd, heeft het de tand des tijds goed doorstaan. De moordenaars van Floris V, de dichters en kunstenaars uit de Kring van P.C. Hooft, de soldaten van Napoleon - allen liepen ooit rond tussen deze muren. Niet voor niets is het Muiderslot als deel van ons nationale erfgoed eigendom van de Staat.

Vandaag zetten we de derde restauratie van het Muiderslot luister bij. Want meer dan een eeuw geleden namen Cuypers en Berden het slot al onder handen en in 1950 was het de beurt aan Ton Koot. Maar waar eerder herstel centraal stond, gaat het de Rijksgebouwendienst deze keer vooral om de toegankelijkheid.

Letterlijk en figuurlijk. Letterlijk omdat dit Rijksmuseum de bezoeker al veel te bieden heeft. Vertrekken die ingericht zijn met meubels en schilderijen uit de tijd van Hooft, om maar iets te noemen.

Figuurlijk, omdat zowel het museum als de Rijksgebouwendienst meer van de geschiedenis van het kasteel zichtbaar wilden maken voor het publiek. Daartoe zijn twee nieuwe routes door het kasteel gemaakt: de Torenroute en de Ridderroute. Beide brengen het Middeleeuwse karakter van het kasteel tot leven. Met name aan de jonge bezoeker is goed gedacht. Jonge 'ridders' en 'prinsessen' krijgen op meer plaatsen de ruimte in het kasteel. Ondertussen worden ze met moderne multimediale middelen geïnformeerd.

Ik ben blij dat directie en medewerkers van het museum tevreden zijn met het resultaat. Want het was geen gemakkelijk traject. De Rijksgebouwendienst heeft in de korte tijd van de wintersluiting de nieuwe routes in het kasteel tot stand gebracht. Het is aan de bevlogenheid en betrokkenheid van de medewerkers van het museum en van de Rijksgebouwendienst te danken dat de planning voor deze operatie gehaald is.

Hulde voor uw inzet! De bezoeker plukt er straks de vruchten van.

Voor de Rijksgebouwendienst was de restauratie van het Muiderslot een belangrijk project. Aan de hand van de opgedane ervaringen zal de RGD bekijken of andere door haar beheerde monumenten met een erfgoedfunctie op een vergelijkbare wijze kunnen worden opengesteld.

Wat mij betreft wel. Want wil geschiedenis gaan leven, dan moet zij tastbaar zijn. Aan ons die schone taak. Ik geef nu graag het woord aan de voorzitter van de Raad van Toezicht, Harm Bruins Slot.

Ik dank U wel.