Zorgconsumentenwet
Kamerstuk, 26-6-2006
De Voorzitter van de Eerste en Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
MC/P&C-2692733
26 juni 2006
Eerder heb ik aan Eerste en Tweede Kamer toegezegd medio 2006 terug te
komen op de vraag naar één Zorgconsumentenwet. In de afgelopen periode
is over deze belangrijke vraag onder meer van gedachten gewisseld met
de Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie (NPCF), die in het
voorjaar haar pleidooi voor een Zorgconsumentenwet heeft vastgelegd in
een brochure. Ook is een discussiebijeenkomst met
patiëntenorganisaties georganiseerd, waarin men zich uitsprak over de
belemmeringen die zorgconsumenten in de praktijk ervaren bij het maken
van keuzes, in de daadwerkelijke zorgverlening en bij het zonodig
halen van hun recht.
Nadere afweging
Uit de tot nu verrichte analyse wordt in ieder geval bevestigd dat de
bestaande wettelijke regels zijn verspreid over een groot aantal
wetten en dat de rechten van zorgconsumenten vaak ingewikkeld zijn
geformuleerd. Verder is gebleken dat de rechten onvoldoende bekend
zijn bij zorgconsumenten en zorgverleners. Ook blijkt dat voor
zorgconsumenten soms lastig is te bepalen welke instantie of partij
men kan aanspreken met vragen, of waar men terecht kan met klachten of
geschillen. Echter, in de discussie spelen ook andere overwegingen. We
kunnen om te beginnen vaststellen dat veel belangrijke thema's voor de
zorgconsument al goed geregeld zijn.
De wettelijke bepalingen zijn vaak geformuleerd als plichten voor de
zorgverlener of zorgverzekeraar en niet als rechten voor de
zorgconsument. Hierbij moeten we niet vergeten dat dergelijke plichten
worden opgelegd, juist om de rechten van de zorgconsument te
waarborgen. Langs die weg is er steeds een professional
verantwoordelijk voor het invullen van de rechten van de consument en
is deze daarvoor niet op zichzelf aangewezen. Bij de formulering van
wetsbepalingen als rechten voor de zorgconsument zou moeten worden
voorkomen dat onduidelijk blijft jegens wie deze rechten dan gelden,
want dit zou de positie van de zorgconsument juist verzwakken.
Dat rechten voor zorgconsumenten verspreid zijn over meerdere wetten,
komt eruit voort dat we te maken hebben met een systeem van wet- en
regelgeving dat verschillende aspecten van de gezondheidszorg
reguleert. Rechten voor de zorgconsument kunnen niet eenvoudig uit die
wetten en in één wet worden geplaatst, zonder afbreuk te doen aan het
systeem van die afzonderlijke wetten.
Vanwege de genoemde redenen wil ik zorgvuldig te werk gaan. Daarom heb
ik behoefte aan nadere analyse. Langs twee wegen wordt daar aan
gewerkt:
1. Staat van de Gezondheidszorg van de Inspectie voor de
Gezondheidszorg
Binnenkort presenteert de IGZ haar jaarlijks onderzoek `Staat van de
Gezondheidszorg', dat dit jaar geheel gewijd is aan de
patiëntenrechten. De IGZ onderzoekt de patiëntenrechten in Nederland
en beoordeelt deze op de aanwezigheid van onduidelijkheden, knelpunten
en lacunes. In drie achtergrondstudies wordt deze vraagstelling vanuit
verschillende perspectieven benaderd. Zo wordt vanuit het juridisch
perspectief onderzocht welke rechten patiënten hebben op grond van de
thans geldende wettelijke regelingen en de rechtspraak en welke
problemen zich daarbij voordoen.
Het spreekt voor zich dat de Staat van de Gezondheidszorg
belangwekkend materiaal zal bevatten om tot een goed oordeel te komen
over de meerwaarde van een aparte Zorgconsumentenwet. De IGZ verwacht
de Staat van de Gezondheidszorg aan het eind van de zomer te kunnen
afronden.
2. Advies door de Raad voor de Volksgezondheid & Zorg
Verder vraag ik de Raad voor de Volksgezondheid & Zorg (RVZ) met een
advies te komen over een Zorgconsumentenwet. Ik heb de raad verzocht
zijn onderzoekprogramma aan te passen om hier snel aan tegemoet te
kunnen komen. De RVZ is hiertoe bereid en verwacht zijn advies eind
oktober te kunnen uitbrengen. Uiteraard zal ik de RVZ voorzien van de
studies van de Inspectie, zodra deze beschikbaar komen.
Ik vind de vraag naar een Zorgconsumentenwet een zo belangrijk thema,
dat er een glasheldere analyse aan ten grondslag moet liggen. Zodra de
RVZ advies heeft uitgebracht bepaal ik mede op basis daarvan mijn
standpunt, dat ik aan het parlement kenbaar zal maken.
Reeds in gang gezette activiteiten
Vooruitlopend op de uitkomsten van het bovenstaande traject, kan ik u
al zeggen dat één van mijn tussentijdse conclusies is, dat beter onder
de aandacht dient te worden gebracht welke rechten de
patiënt/consument reeds heeft. Los van de vraag of we tot een
Zorgconsumentenwet moeten komen, concludeer ik dat er een voorziening
dient te zijn die de burger in staat stelt, om gericht de relevante
informatie over zijn rechten en plichten te kunnen vinden. Een webstek
is hiervoor een geschikte vorm. Mijns inziens moeten en kunnen we op
dit punt snel tot actie overgaan. Hiertoe zal de informatie op
kiesBeter.nl over patiëntenrechten worden uitgebreid en de presentatie
ervan worden verbeterd.
Op het vlak van informatievoorziening en kwaliteit geef ik prioriteit
aan de uitvoering van de brief "Kwaliteit van de Zorg: hoog op de
agenda" d.d. 10 februari 2006 (Tweede Kamer, vergaderjaar 2005-2006,
28.439, nr. 12). Informatie over verschillende keuzemogelijkheden
heeft veel aandacht, maar we zijn er nog niet:
o De ontwikkelingen van goede indicatoren om kwaliteit zichtbaar te
maken, wordt met kracht voortgezet. Ik verwijs voor deze aanpak naar
de eerdergenoemde brief "kwaliteit van de zorg: hoog op de agenda".
Het overleg met betrokken partijen naar aanleiding van deze brief
begint goed op gang te komen. Ik zal dit najaar de Tweede Kamer over
de voortgang informeren.
o Duidelijkheid over wat "verantwoorde zorg" is moet daarbij centraal
staan.
o Er is brede consensus dat naast het meten van feitelijke kwaliteit
het van groot belang is om de feitelijke ervaringen van consumenten op
een vergelijkbare manier te meten. Deze zomer wordt in overleg met
alle partijen de organisatie van de hiervoor te hanteren meetstandaard
ingericht.
De Minister van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport,
H. Hoogervorst
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport