De Voorzitter van de Tweede Kamer Postbus 90801
der Staten-Generaal 2509 LV Den Haag
Anna van Hannoverstraat 4
Binnenhof 1 A Telefoon (070) 333 44 44
2513 AA S GRAVENHAGE Fax (070) 333 40 33
www.szw.nl
2513AA22XA
Contactpersoon Ons kenmerk FEZ/VBI/2006/52078
Doorkiesnummer Datum 26 juni 2006
Onderwerp Comply-or-Explain-brief
Aanleiding
Met deze brief geef ik invulling aan de afspraken die tijdens het AO tussen de Commissie voor
de Rijksuitgaven en de Minister van Financiën zijn gemaakt over de inhoud van de
zogenoemde `Comply-or-Explain"-brieven. Deze brieven dienen er toe de Kamer nog voor het
zomerreces gedetailleerde informatie te geven over het (eventueel) ontbreken van outcome- of
outputgegevens in de op stapel staande begroting 2007. Ik maak van de gelegenheid gebruik
de Kamer tegelijkertijd te informeren over enkele voorgenomen wijzigingen in de structuur
van de SZW-begroting.
Stand van zaken SZW-begroting
Met ingang van 2005 is de begroting van SZW omgevormd naar een begroting waarin samen-
hangende beleidsdoelen op de artikelen centraal staan. Tegelijkertijd zijn ook de indicatoren
opnieuw beoordeeld en waar nodig aangepast. Bij die gelegenheid is met de Tweede Kamer
intensief gecommuniceerd over de opzet van de SZW-begroting.
Bij de opstelling van de vorige SZW-begroting is een beperkt aantal wijzigingen doorgevoerd,
mede als uitwerking van de aanbevelingen van de VBTB-evaluatie. Ook in de voorbereiding
van de begroting voor 2007 is een aantal wijzigingen aangebracht. De relatie tussen de
geformuleerde algemene doelstellingen, de operationele doelstellingen en de indicatoren is
kritisch bezien. Waar daartoe aanleiding bestond zijn doelstellingen aangepast of vervallen, en
zijn nieuwe indicatoren geformuleerd. In die gevallen waar geen taakstellende indicatoren
kunnen worden geformuleerd wordt de beoordeling van de kwantitatieve ontwikkeling met
kengetallen mogelijk gemaakt.
Bij de artikelen op de SZW-begroting 2007 is een drietal situaties actueel:
- artikelen 21 t/m 25, 29, 35: de algemene doelstelling en/of operationele doelstellingen
worden volledig door indicatoren afgedekt, d.w.z. 100% `comply';
- artikelen 30 t/m 33: de algemene doelstelling en/of operationele doelstellingen worden in
belangrijke mate door indicatoren afgedekt, daar waar dit niet het geval is betreft het
doelstellingen met een gering budgettair beslag;
Ons kenmerk FEZ/VBI/2006/52078
- artikel 26 t/m 28, artikel 34: dit zijn artikelen waarvoor minder of geen indicatoren
beschikbaar zijn, d.w.z. in belangrijke mate `explain'. De artikelen 26 t/m 28 betreffen de
arbeidsverhoudingen, waar de doelstellingen van de regering in belangrijke mate voorwaar-
denscheppend zijn. Uitvoering of toepassing van het instrumentarium liggen overwegend in
handen van de sociale partners. Doelstellingen kunnen in dergelijke gevallen maar ten dele
worden gekwantificeerd. In de VBTB-systematiek betekent het dat bij deze artikelen
periodieke beleidsdoorlichtingen en evaluaties een nadrukkelijke rol krijgen in de
informatievoorziening over werking en effectiviteit van het beleid. Artikel 34 betreft de
borging van voldoende dekking in de sociale fondsen en het spaarfonds AOW, een doelstelling
die met de desbetreffende instrumenten (het verstrekken van rijksbijdragen) wordt
gerealiseerd.
In de bijlagen van deze brief wordt meer gedetailleerd ingegaan op enkele
structuurwijzigingen in de SZW-begroting 2007 (bijlage 1) en wordt een toelichting gegeven
voor de beleidsartikelen welke niet voor 100% comply zijn (bijlage 2).
De Minister van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid,
(mr. A.J. de Geus)
---
Ons kenmerk FEZ/VBI/2006/52078
Bijlage 1: structuurwijzigingen in de SZW-begroting 2007
Artikel 23, Re-integratie, algemene doelstelling (AD)
Begroting 2007 Begroting 2006
Bevorderen van de uitstroom naar regulier Voorkomen van uitval uit arbeid en
werk van die uitkeringsgerechtigden en inschakeling in reguliere arbeid van hen
werklozen die dat niet op eigen kracht die dat niet op eigen kracht kunnen.
kunnen.
Artikel 23, Re-integratie, operationele doelstelling (OD)
Begroting 2007 Begroting 2006
Ondersteuning bij het verkleinen van de Het voorkomen van uitval uit arbeid en het
afstand tot regulier werk aan die toeleiden naar reguliere arbeid van hen die
uitkeringsgerechtigden en werklozen die dat niet op eigen kracht kunnen door het
dat niet op eigen kracht kunnen. bieden van reïntegratievoorzieningen.
Toelichting
De aanpassing is de invulling van de motie/brief Bakker (Tweede Kamer 2005-2006; 30300,
nr. 45) en antwoordbrief (Tweede Kamer 2005-2006; 28719 en 30300, nr. 28). Deze gaf aan
dat de `toetssteen re-integratie' (het maatschappelijke effect) de uitstroom naar werk dient te
zijn. De operationele doelstelling beschrijft de ondersteuning van de doelgroep door de
uitvoeringsorganen.
Artikel 24, Sociale werkvoorziening, operationele doelstelling 1 en 2
Begroting 2007 Begroting 2006
OD: Het realiseren van aangepaste arbeid OD1: Het realiseren van aangepaste
door personen met een WSW-indicatie, arbeid voor degenen die hiervoor zijn
waar mogelijk in een zo regulier mogelijke geïndiceerd.
werkomgeving. OD2: Het bevorderen van de
arbeidsbekwaamheid van de sw-
werknemer.
Toelichting
De nieuwe operationele doelstelling is een samenvoeging van de doelstellingen uit de
begroting 2006. De outputindicator bij de tweede oorspronkelijke doelstelling, percentage
begeleid werken, zal vanaf 2007 niet meer als outputindicator, maar als kengetal opgenomen
zijn binnen één nieuwe operationele doelstelling. Volgens het wetsvoorstel voor de
modernisering van de Wsw zal vanaf 2007 geen sprake meer zijn van specifieke sturing op de
vorm begeleid werken.
---
Ons kenmerk FEZ/VBI/2006/52078
Artikel 29, Arbeidsomstandigheden, arbozorg en verzuim, operationele doelstelling
Begroting 2007 Begroting 2006
OD: Bevorderen dat werkgevers en OD1: Beperken van de arbeidsrisico's
werknemers in bedrijven een effectief en waaraan werknemers zijn blootgesteld.
efficiënt arbo- en verzuimbeleid voeren. OD2: Beperken ziekteverzuim en instroom
in arbeidsongeschiktheidsregelingen ten
gevolge van arbeid.
Toelichting
Als reactie op het verdiepingsonderzoek van de ARK is de opzet van artikel 29 kritisch tegen
het licht gehouden. Daarbij is een verbetering aangebracht in de samenhang tussen de
algemene doelstelling, de operationele doelstelling, de indicatoren en de kengetallen. De
resultaten hiervan zijn in het nieuwe begrotingsartikel zichtbaar.
Artikel 30, Inkomensbescherming met activering, operationele doelstelling 1
Begroting 2007 Begroting 2006
Zorgdragen dat voldoende middelen Zorgdragen dat een aanvulling tot inkomen
worden verstrekt aan gemeenten voor op minimumniveau wordt verstrekt aan
inkomensaanvulling tot minimumniveau mensen die niet zelf (volledig) kunnen
aan mensen die niet zelf (volledig) kunnen voorzien in hun levensonderhoud.
voorzien in hun levensonderhoud.
Met deze wijziging wordt een duidelijker verband gelegd tussen de doelstelling en de meting
daarvan via de outcome-indicator bijstandslastenreductie WWB.
Artikel 30, Inkomensbescherming met activering, operationele doelstelling 2
Begroting 2007 Begroting 2006
Zorgdragen dat werknemers bij Zorgdragen dat een tijdelijke en
werkloosheid een tijdelijk loonvervangend activerende inkomensvoorziening wordt
inkomen ontvangen én tot werkhervatting verstrekt aan werknemers die werkloos
worden gestimuleerd. zijn geworden.
Met deze wijziging wordt duidelijker aangesloten bij het beleidsuitgangspunt van het kabinet
t.a.v. de WW, namelijk dat werkhervatting het uiteindelijke oogmerk van beleid is.
---
Ons kenmerk FEZ/VBI/2006/52078
Artikel 34, Rijksbijdragen aan sociale fondsen en spaarfonds AOW
Begroting 2007 Begroting 2006
OD1: Het medebekostigen van de sociale OD1: Het medebekostigen van de sociale
verzekeringen uit de schatkist ter dekking verzekeringen uit de schatkist ter dekking
of voorkoming van tekorten in de fondsen. of voorkoming van tekorten in de fondsen.
OD2: Het waarborgen dat de AOW vanaf
2020 ondanks de vergrijzing betaalbaar
blijft
De tweede operationele doelstelling is bevat in operationele doelstelling 1.
---
Ons kenmerk FEZ/VBI/2006/52078
Bijlage 2: VBTB-gehalte SZW-begroting 2007 per beleidsartikel
De algemene lijn is dat in de begroting van SZW per begrotingsartikel bij de algemene
doelstelling (AD) of, wanneer dat beter past, bij de operationele doelstelling (OD) outcome-
indicatoren worden gepresenteerd. Bij de operationele doelstelling worden output-indicatoren
vermeld. Voor de beleidsartikelen waar dergelijke indicatoren geheel of gedeeltelijk ontbreken
geef ik in deze bijlage een toelichting. Bij onderstaand overzicht past de kanttekening dat
bespreking van de SZW-begroting 2007 in de Ministerraad nog tot wijzigingen aanleiding kan
geven.
Artikel 26 Overlegstructuren, collectieve arbeidsvoorwaardenvorming en medezeggenschap
Operationele doelstelling 26.1 Het bevorderen van zelfregulering door sociale
partners
Motivatie Output/outcome zijn moeilijk objectief meetbaar. Het
toepassen van het voor zelfregulering aangeboden
instrumentarium ligt bij de sociale partners. Er worden wel
kengetallen opgenomen.
Operationele doelstelling 26.2 Afstemmen en onderling coördineren van
overheidsbeleid en het beleid van sociale partners
Motivatie Output/outcome zijn moeilijk te vatten in een zinvolle en
bestendige indicator. Dit is het gevolg van de telkens
wisselende onderwerpen bij het overleg met sociale
partners.
Artikel 27 Regulering van individuele arbeidsrelaties
Operationele doelstelling 1, bevorderen van gelijke kansen op (toegang tot) de arbeidsmarkt
door bescherming te bieden tegen ongelijke behandeling bij arbeid en beroep, is van outcome-
indicatoren voorzien.
Operationele doelstelling 27.2 Zorgdragen voor een goede balans tussen
rechten en plichten van werkgevers en werknemers
voortvloeiend uit de arbeidsovereenkomst
Motivatie Output/outcome zijn moeilijk objectief meetbaar. De
doelstelling van het beleid is te komen tot een
transparante regelgeving waarbij op evenwichtige wijze
rekening wordt gehouden met zowel de bescherming van
de werknemers als met de benodigde flexibiliteit voor de
werkgever. Voor dit evenwicht is geen objectieve indicator
te geven. Er worden wel kengetallen opgenomen.
---
Ons kenmerk FEZ/VBI/2006/52078
Operationele doelstelling 27.3 Zorgdragen voor een adequaat normenstelsel
voor arbeids- en rusttijden
Motivatie Output/outcome zijn moeilijk objectief meetbaar. De
doelstelling van het beleid is te komen tot een
transparante regelgeving waarbij op evenwichtige wijze
rekening wordt gehouden met zowel de bescherming van
de werknemers als met de benodigde flexibiliteit voor de
werkgever. Voor dit evenwicht is geen objectieve indicator
te geven.
Artikel 28 Pensioenbeleid
Operationele doelstelling 2, verbeteren van de houdbaarheid van het stelsel van aanvullende
pensioenen, en operationele doelstelling 3, verbeteren van de betrokkenheid van deelnemers
bij hun pensioenvoorziening, zijn van outcome-indicatoren voorzien.
Operationele doelstelling 28.1 Vergroten van het bereik van aanvullende
pensioenen
Motivatie Output/outcome zijn moeilijk objectief meetbaar. In 2006
wordt evaluatieonderzoek uitgevoerd op de omvang van
de zogenoemde `witte vlek'. Streven is een halvering
t.o.v. 1996. Deze indicator is gebaseerd op omvangrijk
(dus duur) steekproefonderzoek en wordt daarom niet
jaarlijks gemeten. Een alternatieve indicator die aansluit
bij de OD en die is gebaseerd op bestaande
gegevensbronnen is niet voorhanden. Nagegaan zal
worden of de huidige indicator op een alternatieve wijze
kan worden ingevuld, door uit te gaan van kenmerken van
pensioenregelingen en gegevens over het totale
werknemersbestand.
Artikel 30: Inkomensbescherming met activering
Operationele doelstelling 1, zorgdragen dat voldoende middelen worden verstrekt aan
gemeenten voor inkomensaanvulling tot minimumniveau aan mensen die niet zelf (volledig)
kunnen voorzien in hun levensonderhoud; en operationele doelstelling 2, zorgdragen dat
werknemers bij werkloosheid een tijdelijk loonvervangend inkomen ontvangen én tot
werkhervatting worden gestimuleerd, zijn van outcome-indicatoren voorzien.
---
Ons kenmerk FEZ/VBI/2006/52078
Operationele doelstelling 30.3 Verstrekken van een tijdelijke financiële
ondersteuning aan kunstenaars
Motivatie Output/outcome zijn moeilijk objectief meetbaar. De
WWIK kent geen uitstroomdoelstelling, wel is de
uitkeringsduur gebonden aan een maximum van 4 jaar,
waarbij een progressieve inkomens-eis van kracht is. Er
worden wel kengetallen opgenomen.
Operationele doelstelling 30.4 Zorgdragen dat een aanvulling tot inkomen op
minimumniveau wordt verstrekt aan oudere
herkeurde arbeidsongeschikten
Motivatie Output/outcome zijn in beginsel wel meetbaar maar in
verhouding tot de uitgaven en/of administratieve lasten
relatief kostbaar en tijdrovend. Het relevante instrument,
de BIA, is een overgangsregeling voor een steeds kleiner
wordende groep uitkeringsgerechtigden. Ultimo 2016 zal
het uitkeringsrecht op grond van de BIA vervallen. Er
worden wel kengetallen opgenomen.
Operationele doelstelling 30.5 Zorgdragen dat een tijdelijke tegemoetkoming
wordt verstrekt aan bepaalde arbeidsongeschikten
die herbeoordeeld zijn in de zg.
herbeoordelingsoperatie.
Motivatie Output/outcome zijn in beginsel wel meetbaar maar in
verhouding tot de uitgaven en/of administratieve lasten
relatief kostbaar en tijdrovend. Gezien het geringe aantal
gerechtigden, het geringe uitkeringsbedrag en de korte
looptijd van de regeling zijn geen indicatoren
geformuleerd.
Artikel 31, Inkomensbescherming met activering bij arbeidsongeschiktheid
Operationele doelstelling 1, zorgdragen dat een permanente inkomensvoorziening wordt
verstrekt aan volledig en duurzaam arbeidsongeschikte werknemers en een in principe
tijdelijke inkomensvoorziening aan gedeeltelijk arbeidsgeschikte en tijdelijk volledig
arbeidsongeschikte werknemers, is van outcome-indicatoren voorzien.
---
Ons kenmerk FEZ/VBI/2006/52078
Operationele doelstelling 31.2 Zorgdragen dat een aanvulling tot inkomen op
minimumniveau wordt verstrekt aan
jonggehandicapten.
Motivatie Output/outcome zijn in beginsel wel meetbaar maar in
verhouding tot de uitgaven en/of administratieve lasten
relatief kostbaar en tijdrovend. De meting van output/
outcome voor deze doelstelling wordt meegenomen bij
OD1. Daarom zijn geen afzonderlijke indicatoren
opgenomen. Er worden wel kengetallen opgenomen.
Artikel 32, overige inkomensbescherming
Operationele doelstelling 1, zorgdragen dat een aanvulling tot inkomen op minimumniveau
wordt verstrekt aan alleenstaande nabestaanden, wezen of halfwezen voor wie het niet
mogelijk is om zelfstandig in hun levensonderhoud te voorzien, en operationele doelstelling 2,
zorgdragen dat een minimuminkomen wordt verstrekt aan personen van 65 jaar en ouder, zijn
van outcome-indicatoren voorzien.
Operationele doelstelling 32.3 Zorgdragen dat een aanvulling tot inkomen op
minimumniveau wordt verstrekt aan zieke,
arbeidsongeschikte en werkloze werknemers.
Motivatie Output/outcome zijn in beginsel wel meetbaar maar in
verhouding tot de uitgaven en/of administratieve lasten
relatief kostbaar en tijdrovend. Recht op een toeslag uit
hoofde van de TW is slechts aan de orde bovenop een
ander uitkeringsrecht. Output/outcome wordt gemeten bij
de regeling waar de TW op aanvult (ZW, WW, WAO,
WAZ, WAJONG, WAMIL). Er worden wel kengetallen
opgenomen.
Artikel 33 Tegemoetkoming specifieke kosten
Operationele doelstelling 2, zorgdragen dat een financiële tegemoetkoming in de kosten van
kinderen wordt verstrekt aan ouders of verzorgers, is van outcome-indicatoren voorzien.
Operationele doelstelling 33.1 Zorgdragen dat gemeenten een tegemoetkoming
kunnen verstrekken aan burgers voor noodzakelijke
kosten voortvloeiend uit bijzondere omstandigheden
die niet uit eigen middelen kunnen worden voldaan.
Motivatie Output/outcome zijn moeilijk objectief meetbaar. De
bevoegdheden op het terrein van de bijzondere bijstand
zijn namelijk bij gemeenten belegd. Er worden wel
kengetallen opgenomen.
---
Ons kenmerk FEZ/VBI/2006/52078
Operationele doelstelling 33.3 Het zoveel mogelijk bij leven verstrekken van een
eenmalige financiële tegemoetkoming in de
immateriële schade bij werknemers, of huisgenoten
van werknemers, met maligne mesothelioom door
asbestblootstelling.
Motivatie Output/outcome zijn in beginsel wel meetbaar maar in
verhouding tot de uitgaven en/of administratieve lasten
relatief kostbaar en tijdrovend. Gezien het geringe aantal
gerechtigden en het geringe uitkeringsbedrag zijn geen
indicatoren geformuleerd. Er worden wel kengetallen
opgenomen.
Artikel 34 Rijksbijdragen aan sociale fondsen en spaarfonds AOW
Algemene doelstelling 34 Borgen van voldoende dekking in sociale fondsen
en spaarfonds AOW
Motivatie Output/outcome zijn niet te vatten in een zinvolle
indicator. Wanneer de budgettaire overheveling van
begroting naar fondsen is geschied, is het beoogde effect
gerealiseerd. De vermogenspositie van de fondsen is dan
verbeterd in de mate die was beoogd. In de begroting van
het spaarfonds AOW worden kengetallen opgenomen.
10
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid