Ministerie van Buitenlandse Zaken

Beantwoording Kamervragen over geweld tegen homodemonstranten in Moskou

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4
Den Haag | |Directie Mensenrechten en Vredesopbouw Bezuidenhoutseweg 67
Postbus 20061
2500 EB Den Haag | |

|Datum |23 juni 2006                        |Behand|Joris Geeven         |
|      |                                    |eld   |                     |
|Kenmer|DMV/MR-06/225                       |Telefo|070 - 348 53 13      |
|k     |                                    |on    |                     |
|Blad  |1/1                                 |Fax   |070 - 348 50 49      |
|Bijlag|1                                   |joris.geeven@minbuza.nl      |
|e(n)  |                                    |                             |
|Betref|Beantwoording vragen van de leden   |                             |
|t     |Timmermans en Timmer over geweld    |                             |
|      |tegen homodemonstranten in Moskou en|                             |
|      |over de toename van homohaat in een |                             |
|      |aantal Europese landen              |                             |
Graag bied ik u hierbij de antwoorden aan op de schriftelijke vragen gesteld door de leden Timmermans en Timmer over geweld tegen homodemonstranten in Moskou en over de toename van homohaat in een aantal Europese landen. Deze vragen werden ingezonden op 30 mei 2006 met kenmerk 2050614240.

De Minister van Buitenlandse Zaken,

Dr. B.R. Bot

Antwoord van de heer Bot, minister van Buitenlandse Zaken, op vragen van de leden Timmermans en Timmer (PvdA) over geweld tegen homodemonstranten in Moskou en over de toename van homohaat in een aantal Europese landen.

Vraag 1
Heeft de politie van Moskou vreedzaam demonstrerende homo's, die met een gay pride parade het feit herdachten dat dertien jaar geleden homoseksualiteit uit het wetboek van strafrecht is gehaald, met geweld uit elkaar geslagen en opgepakt? Heeft de politie rechtsextremisten hun gang laten gaan toen zij met grof geweld de demonstrerende homo's aanvielen?

Antwoord
Op zaterdag 27 mei werd in Moskou een 'Gay Parade' gehouden, waarvoor geen vergunning was verleend door het stadsbestuur van Moskou. Het beroep dat de organisatoren van de 'Gay Parade' tegen deze beslissing aantekenden werd door de rechter afgewezen. Zo'n 1.000 politie- agenten waren op 27 mei op de been om de 200 'Gay Parade' demonstranten en honderden tegen-demonstranten uit elkaars buurt te houden. Toen 'Gay Parade' demonstranten bij de Kremlin muren bloemen probeerden te leggen bij het graf van de Onbekende Soldaat werd dit verhinderd door de oproerpolitie. Enkele organisatoren en diverse deelnemers werden gearresteerd. De overige 'Gay Parade' demonstranten verplaatsten zich vervolgens volgens oorspronkelijk plan naar het gemeentehuis, waar zich al een grote groep tegendemonstranten had verzameld. Deze tegen-demonstranten probeerden met geweld de 'Gay Parade'-demonstratie te verstoren en gooiden onder andere met rookbommen en vuurwerk. Hiertegen trad de politie hard op en arresteerde een aantal tegendemonstranten.

Vraag 2
Deelt u de mening dat er sprake is geweest van excessief geweld van de zijde van de Moskouse politie en dat de autoriteiten ernstig nalatig zijn geweest bij het verhinderen van rechtsextremistisch geweld tegen vreedzame demonstranten? Deelt u voorts de mening dat de vrijheid van demonstratie en de non-discriminatie op basis van seksuele gerichtheid verankerd zijn in Europese verdragen, zoals het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM), die ook door Rusland zijn ondertekend en geratificeerd?

Vraag 3
Zo ja, bent u bereid de Russische autoriteiten aan te spreken op het niet nakomen van hun verdragrechtelijke verplichtingen? Bent u bereid dit met name aan de orde te stellen in de Raad van Europa, waarvan Rusland op dit moment het voorzitterschap voert? Zo ja, bent u bereid in EU-verband een initiatief te nemen om ervoor te zorgen dat zo mogelijk de Europese Unie tegen het Russische optreden krachtig stelling neemt?

Antwoord
Het EU-voorzitterschap zal op korte termijn in Moskou met de Russische autoriteiten spreken over een aantal mensenrechtenkwesties. De EU zal bij deze gelegenheid om opheldering vragen en tegenover de Russische autoriteiten zijn bezorgdheid uitspreken over de gebeurtenis. Het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) kent aan eenieder zonder verder onderscheid des persoons het recht op vrijheid van meningsuiting, vereniging en vergadering toe. Het vellen van een oordeel over het nakomen van verdragrechtelijke verplichtingen onder het EVRM is voorbehouden aan het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg. Ik maak mij wel zorgen over het feit dat er in Europese landen demonstraties worden verboden. Waar nodig zal ik mijn ambtgenoten hierop aanspreken.

Vraag 4
Was de gay pride parade verboden door het stadsbestuur van Moskou, een verbod dat werd bekrachtigd door een rechterlijke uitspraak? Zo ja, waarop was dit verbod gebaseerd? Hoe beoordeelt u het verbod van het Moskouse stadsbestuur alsmede de rechtelijke uitspraak in het licht van de verplichtingen van Rusland krachtens het EVRM? Indien u de mening deelt dat dit strijdig is met de verdragsrechtelijke verplichtingen van Rusland, bent u dan bereid ook hierover, zo mogelijk in EU-verband, de Russische autoriteiten aan te spreken?

Antwoord
Het stadsbestuur heeft geen vergunning voor de demonstratie verleend. De door vragenstellers geciteerde bron RIA Novosti spreekt van een "unsanctioned" en "banned" parade. Een Moskous kantongerecht bevestigde het verbod van het gemeentebestuur. Zoals uiteengezet in het antwoord op vraag 1 heeft de politie in eerste instantie ingegrepen toen demonstranten bloemen probeerden te leggen bij het graf van de Onbekende Soldaat. Dit werd zowel door de commentator van genoemd persbureau Novosti als door minister van Buitenlandse Zaken Lavrov (tegenover het "standing committee" van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa), opgevat als een provocatie - ontheiliging van één van Ruslands heiligste plaatsen. Zoals uiteengezet in het antwoord op vraag 3 zal het EU-voorzitterschap tegenover de Russische autoriteiten namens de EU zijn bezorgdheid uitspreken over de gebeurtenis.

Vraag 5
Deelt u de mening dat er in meer Europese landen, zowel in Oost- als in West-Europa, een zorgwekkende opleving van homofobie te zien is? Zo ja, welke mogelijkheden ziet u om deze trend in Europees verband te keren?

Antwoord
Uitingen van homofobie doen zich helaas in veel Europese landen nog altijd voor, Nederland niet uitgezonderd. De nationale staten moeten het voortouw nemen bij de strijd tegen homofobie. Ik heb in EU-verband het initiatief genomen om een EU-verklaring uit te brengen binnen de Raad van Europa waarin de onaanvaardbaarheid van intolerantie ten aanzien van homoseksuelen wordt benadrukt. De verklaring wordt één dezer dagen uitgebracht.


---- --