Technische Universiteit Delft
Kringlopen
23 mei 2006 door M&C
Promotie van dhr. A. van Timmeren: "Autonomie én Heteronomie.
Integratie van duurzame kringlopen in de gebouwde omgeving"
23 juni 2006 | 10:00 uur
plaats: Aula TU Delft
hr. A. van Timmeren | bouwkundig ingenieur
promotoren | Prof.ir. L.C. Röling, prof.ir. J. Kristinsson (em. hgl,
(2001) fac Bk) en prof.ir. C.A.J. Duijvestein (fac Bk)
Autonomie én Heteronomie. Integratie van duurzame kringlopen in de
gebouwde omgeving
De methoden en technieken die worden toegepast bij de huidige
essentiële infrastructuren voor de energie- en sanitatievoorziening
zijn te duiden als traditioneel en centralisatie- paradigma volgend.
Er is sprake van schaalvergroting. Door de globalisering in combinatie
met de liberalisatie van de energie- en (in mindere mate) vaste
afvalmarkt is dit zelfs structureel. Er is toenemende heteronomie van
essentiële voorzieningen, vooral van energie en sanitatie. Stringente
regelgeving maakt dit vaak onontkoombaar. Oplossingen voor nieuwe of
bestaande problemen zijn daarbij als padafhankelijk en endogeen te
karakteriseren. Er wordt slechts weinig gedaan aan de onderliggende
milieuproblemen. Sterker nog, ook deze nieuwe oplossingen hebben
vrijwel altijd onverwachte en onbedoelde neveneffecten, en kunnen
opnieuw tot problemen leiden. Het besef dat andere, meer duurzame
alternatieven gevonden kunnen worden door juist af te stappen van de
specifieke kenmerken van de traditionele paradigma's, lijkt bij een
grote groep van de relevante actoren nog te ontbreken. Dit onderzoek
benadrukt het belang voor volhoudbaarheid van een wederkerige relatie
tussen centrale en decentrale systemen, en de integratie
(interconnectie) van oplossingen voor de energie, afval en
afvalwatervoorziening.
Gesteld kan worden dat differentiatie en flexibiliteit op het gebied
van ruimtelijke ordening voorwaardelijk zijn om te kunnen inspelen op
de onzekerheden op de lange termijn. Voorkomen moet worden dat het
proces van verstedelijking en de uitleg van infrastructurele netwerken
gebaseerd op het op afstand transporteren en oplossen van de
essentiële stromen zich los van elkaar ontwikkelen. Een nauwkeurige,
integrale (Eu)regionale planning gebaseerd op een combinatie van
conventionele (centrale) systemen en toegevoegde decentrale systemen
vermindert de risico's van mogelijke impasse als gevolg van
onvolhoudbaarheid van de bestaande netwerken en systemen, met alle
bijkomende gezondheidsrisico's. De cultuurfilosoof Ton Lemaire stelde
hieromtrent "waar het op aan komt, is de juiste verhouding te vinden
tussen het globale en het lokale. Het lokale zou door de globalisering
niet teniet moeten worden gedaan maar opnieuw een plaats moeten
krijgen". Een uitwerking van volhoudbaarheid, voorzieningszekerheid en
onafhankelijkheid lijkt zowel in geval van verdere ontwikkeling op
grond van het toekomstpad van schaalvergroting (`economies of scale')
als van decentralisatie (`scale economy') noodzakelijk, zo niet
essentieel. Het komt neer op het combineren van voordelen van
heteronomie en autonomie.