Plezier in het werk: CNV Dienstenbondleden geven rapportcijfers
22-06-2006
Werk is een middel om de kost te verdienen. Maar werk is ook een bron
van plezier en zingeving. CNV Dienstenbond heeft zich ten doel gesteld
meer zicht te krijgen op de mate waarin de leden plezier in hun werk
hebben. Daarom is alle leden gevraagd deel te nemen aan een websurvey.
Uiteindelijk hebben 1074 deelnemers de enquête ingevuld. Voor het
onderzoek is gebruik gemaakt van de website www.betterbeyourself.nl,
die eigendom is van bureau &Samhoud. De website geeft ondervraagden de
gelegenheid krijgen om een rapportcijfer toe te kennen aan elementen
waarvan middels statistisch onderzoek is vastgesteld dat ze invloed
uitoefenen op de mate van plezier in het werk.
Medewerkerstevredenheid
De enquête begint met enkele algemene vragen. In de eerste plaats
mogen de deelnemers aan het onderzoek aangeven in hoeverre ze het eens
zijn met de stelling "ik ga met plezier naar mijn werk". Ze krijgen
hiervoor de keus uit vijf antwoordcategorieën, variërend van "volledig
mee oneens" tot "volledig mee eens". Uit het onderzoek blijkt dat 61%
van de ondervraagden met (al dan niet veel) plezier naar het werk
gaat. De volgende algemene vraag gaat over de mate van tevredenheid
als medewerker. De deelnemers kunnen hiervoor een rapportcijfer (1-10)
geven. Het algemene oordeel over de tevredenheid als medewerker ligt
op 6,4. Kijkend naar de afzonderlijke clusters ontlopen die elkaar
niet veel als het gaat om de algemene tevredenheid (Cluster Handel met
6,3 iets onder het gemiddelde; cluster Zakelijke Dienstverlening met
6,5 net iets erboven).
Plezierpijlers
De vragen die volgen zijn telkens gerangschikt rond een bepaald thema,
bijvoorbeeld balans en openheid. Het bureau &Samhoud noemt deze themas
plezierpijlers. Niet alle pijlers zijn even belangrijk, maar allemaal
dragen ze bij aan plezier in het werk . &Samhoud onderscheidt acht
plezierpijlers: balans (balans tussen werk en privé, afwisseling in
het werk); bevestiging en waardering (coaching, waardering); openheid
(eerlijkheid tussen collegas, betrokken worden bij beslissingen);
kansen en uitdagingen (voldoening die het werk geeft, persoonlijke
groei); inspirerende werkomgeving (werkplek, inspirerende
bedrijfsmissie); vieringsmomenten (stilstaan bij belangrijke momenten,
ontspannende evenementen); vrijheidsgraden (eigen tijd indelen,
handelen naar eigen inzicht) en tenslotte loon en beoordeling
(salaris, functioneringsgesprekken). In onderstaande tabel staan de
rapportcijfers voor de afzonderlijke pijlers.
De plezierpijlers staan gerangschikt op niveau van belangrijkheid. De
pijler met de meeste invloed op plezier in het werk staat bovenaan.
Plezierpijler
Gemiddelde score Dienstenbond
Balans
6.4
Bevestiging en waardering
6.0
Openheid
5.8
Kansen en uitdagingen
6.2
Inspirerende werkomgeving
6.2
Vieringsmomenten
5.9
Vrijheidsgraden
6.5
Loon en beoordeling
5.7
Opvallendste uitschieters zijn openheid, vieringsmomenten en loon &
beoordeling; deze scoren onder de zes een onvoldoende in
rapportcijfertermen. Met name openheid is een opvallend element. Uit
onderzoek van &Samhoud blijkt namelijk dat medewerkers openheid het
afgelopen jaar belangrijker zijn gaan vinden; in 2004 stond openheid
nog op de vijfde plaats van belangrijkheid, in 2005 is dat dus de
derde plaats geworden. Dat in ogenschouw nemend maakt de score van 5,8
extra belangwekkend.
Voor vieringsmomenten en loon & beoordeling geldt in mindere mate dat
de relatief lage score invloed op het totale plezier in het werk
heeft. Bij het aspect loon en beoordeling is overigens duidelijk
verschil merkbaar tussen enerzijds het salariselement en anderzijds de
beoordelingscomponent. Dit blijkt heel duidelijk als we nog een niveau
dieper in de onderzoeksresultaten duiken, als we kijken naar de
afzonderlijke vragen die horen bij deze plezierpijler. Met name de
vragen over functioneringsgesprekken kunnen rekenen op een lage
waardering van de ondervraagden. De ontevredenheid uit zich het
sterkst in de Handel.
Tevredenheid over aantal en nut functioneringsgesprekken
Cluster
Gemiddelde voor aantal
Gemiddelde voor nut
Handel
4,4
4,8
Media
4,8
5,0
Financiële dienstverlening
6,1
5,5
Zakelijke dienstverlening
5,5
5,2
Totaal
5,2
5,1
Tevredenheid over aantal en nut functioneringsgesprekken
Belang versus waardering
Bij het kijken naar afzonderlijke vragen is niet alleen de hoogte van
de scores interessant, maar ook het belang van de betreffende vraag
voor plezier in het werk. Dit belang is in eerder onderzoek
vastgesteld door voor ieder item na te gaan in hoeverre deze bijdraagt
aan plezier in het werk. In ons onderzoek is het belang vervolgens
afgezet tegen de waardering, het gemiddelde rapportcijfer dat de
deelnemers aan een bepaald item gegeven hebben.
Als we kijken naar items die leden van CNV Dienstenbond binnen de
enquête relatief hoog waardeerden en die een hoog belang voor plezier
in het werk hebben, kan -op volgorde van belangrijkheid voor plezier
in het werk- de volgende top drie worden samengesteld:
* Het plezier op het werk (6,6);
* De voldoening die het werk geeft (6,7)
* De mate waarin men trots is op het werk (6,7).
De aandachtsgebieden die de meeste aandacht behoeven zijn de zaken met
een hoog belang voor plezier in het werk maar met een relatief lage
waardering. Kijkend naar deze verbeterpunten komt, op volgorde van
belangrijkheid voor plezier in het werk, uit ons onderzoek de volgende
top drie naar voren:
* De waardering die ik voor mijn werk krijg (gemiddelde waardering:
5,9);
* De mate waarin de organisatiemissie mij inspireert (gemiddelde
waardering: 5,4);
* De mate waarin ik betrokken word bij beslissingen die voor mij
belangrijk zijn (gemiddelde waardering: 5,4);
Uit nadere analyse van de overige items met een relatief lage score en
een hoog belang voor plezier in het werk valt op dat het functioneren
van het management een aandachtspunt is. Coaching, betrokkenheid,
omgaan met kritiek het zijn zaken die om verbetering vragen. Daarnaast
is de informatievoorziening naar medewerkers toe voor verbetering
vatbaar. Leden van CNV Dienstenbond ervaren onvoldoende dat ze weet
hebben van en betrokken worden bij wat er in de organisatie gebeurt.
Item
Gemiddelde score Dienstenbond
De coaching door mijn leidinggevende
5.4
De mate waarin duidelijk is wat er in de organisatie gaande is
5.2
De mate waarin ik betrokken wordt bij beslissingen die voor mij
belangrijk zijn
5.4
De betrokkenheid van het managementteam bij medewerkers
5.3
De manier waarop mijn leidinggevende kritiek oppakt
5.6
De vakbond en plezier in het werk
Een ander deel van het onderzoek ging over de rol van de vakbond in
plezier in het werk. Op de vraag wie de meeste invloed heeft op
plezier in het werk, antwoordt de overgrote meerderheid (49%): "ik
zelf". Veel leden van CNV Dienstenbond beschouwen plezier in het werk
dus (in elk geval gedeeltelijk) als hun eigen verantwoordelijkheid.
Toch hecht men ook belang aan inspanningen van het CNV op dit terrein.
Dit kunnen we constateren op grond van de vraag die gesteld werd naar
aanleiding van de mededeling dat het CNV plezier in het werk als
belangrijkste doelstelling voor de komende jaren heeft gekozen. De
respondenten werkzaam binnen cluster Handel en Media blijken de
(toekomstige) inspanningen van het CNV op dit terrein het meest te
waarderen (8,1). Cluster Financiële Dienstverlening geeft als
gemiddelde score een 7,7. Cluster Zakelijke Dienstverlening scoort
precies op het totale gemiddelde: een acht.
Over de manier waarop CNV Dienstenbond het thema plezier in het werk
tijdens CAO-onderhandelingen vooral aan de orde moet stellen wordt per
cluster verschillend gedacht. Binnen cluster Handel en Media wordt
werksfeer door de meeste ondervraagden als het belangrijkste
aandachtspunt gezien. Binnen zowel het cluster Zakelijke als het
cluster Financiële Dienstverlening wordt het combineren van werk en
privé het vaakst als belangrijkste aandachtspunt genoemd. Ook het
thema scholing en ontwikkeling wordt door relatief veel ondervraagden
als belangrijkste aandachtspunt genoemd. Binnen het cluster Handel
noemen opvallend veel deelnemers veilig en gezond werken als
belangrijkste aandachtspunt voor plezier in het werk.
Dienstenbond CNV