2006
Begeleiding bij afvallen effectief en
goedkoop 22 juni 2006
De vermindering van overgewicht door begeleiding rondom voeding en
bewegen is mogelijk tegen redelijke kosten. Een gewichtsverlies van
gemiddeld 5% na één jaar kan al bereikt worden voor ongeveer 150,- per
patiënt. Bij een grotere investering is de kans groot dat patiënten
ook meer gewicht kwijtraken. Een caloriearm dieet en gedragstherapie
lijken het meeste effect te hebben. Dit concludeert het RIVM na een
vergelijking van kosten en effecten van 80 vormen van
leefstijlbegeleiding binnen de gezondheidszorg.
De onderzochte vormen van begeleiding zijn allen gericht op
verbetering van zowel het voedings- als beweeggedrag binnen de
gezondheidszorg. De vormen van begeleiding zijn geselecteerd uit de
internationale literatuur, maar zijn allen toepasbaar in Nederland. De
inzet van gewichtsverlagende medicijnen of chirurgische ingrepen zijn
hierbij buiten beschouwing gelaten. De kosten, die sterk afhangen van
de intensiteit van een begeleidingstraject, zijn voor elk traject op
dezelfde manier berekend, zodat deze onderling vergelijkbaar zijn.
Meer gewichtsverlies bij intensievere begeleiding
Volgens de berekeningen kan al met 150,- per patiënt een
gewichtsverlies van 5% na een jaar bereikt worden. Intensievere en dus
duurdere - begeleiding leidt tot meer gewichtsverlies na een jaar.
Globaal wordt voor elke extra 100,- een extra gewichtsverlies bereikt
van ongeveer 1 procent na een jaar. Investeringen in intensievere
begeleiding boven 1.000,- lijken echter niet meer te resulteren in
meer gewichtsverlies. De geschatte kosten voor 5% gewichtsverlies
liepen op naar 300,- à 400,- wanneer bepaalde typen onderzoeken werden
uitgesloten. De geschatte kosten voor 10% gewichtsverlies lagen echter
consistent rond de 700,-, ongeacht de selectie naar type onderzoek.
Caloriearm dieet en gedragstherapie meest effectief
In alle onderzochte begeleidingstrajecten werd aandacht besteed aan
voeding en lichaamsbeweging, maar de manier waarop verschilde. Bij de
trajecten waarin de patiënten een specifiek caloriearm dieet kregen
voorgeschreven (in tegenstelling tot een algemeen dieetadvies) en
waarin afvalpogingen ondersteund werden met gedragstherapie, raakten
de patiënten gemiddeld meer gewicht kwijt. Dit was onafhankelijk van
de kosten van de leefstijlbegeleiding.
Leefstijlbegeleiding veelbelovend
De kosten van leefstijlbegeleiding zijn laag en steken gunstig af bij
bijvoorbeeld de kosten van gewichtsverminderende medicatie. Verder
worden door verbetering van de leefstijl ook ándere positieve
gezondheidseffecten bereikt; los van het gewichtsverlies. Het verdient
daarom aanbeveling om de mogelijkheden te inventariseren voor een
betere organisatie en uitgebreidere implementatie van
leefstijlbegeleiding binnen de reguliere gezondheidszorg. Verder
onderzoek is nodig naar de effecten op lange termijn, de additionele
kosten die hiermee gepaard gaan, effectiviteit bij verschillende
doelgroepen en de optimale samenstelling van een begeleidingstraject.
Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu