21 jun 2006
Onderdeel: Wageningen UR
Nummer: P050wu
Ouderdom komt met gebreken, maar een optimaal voedingspatroon zou de
kwetsbaarheid van ouderen aanzienlijk kunnen beperken. Daardoor zouden
ouderen langer zelfstandig in goede gezondheid kunnen leven. Dat stelt
prof.dr.ir. Lisette de Groot in haar oratie aan Wageningen
Universiteit op 22 juni bij de aanvaarding van het ambt van bijzonder
hoogleraar Voedingsfysiologie.
Hoe dat voedingspatroon en hoe de bijbehorende leefstijl er precies
uitzien is pas ten dele duidelijk. âWe weten dat een mediterraan
voedingspatroon ook op hogere leeftijd nog steeds bijdraagt aan een
betere levensverwachtingâ, zo stelt de nieuwe Wageningse hoogleraar.
âMaar onze kennis van verouderingsprocessen en hoe die zijn te
beïnvloeden, is nog beperkt.â
Zij ziet het verouderingsproces als het niet meer feilloos werken van
onderhouds- en herstelmechanismen in het menselijk lichaam, te
beginnen op het niveau van cellen. Door ophoping van schade (onder
meer aan DNA) gaan cellen minder goed functioneren of sterven af,
leidend tot een toenemende kwetsbaarheid en functieverlies van organen
en orgaansystemen. In haar inaugurele rede âVoeding en veroudering:
verlies of winst?â gaat de Wageningse hoogleraar in op de manieren
voor ouderen om succesvol - dat wil zeggen: zonder te veel
functieverlies - ouder te worden.
Bij veroudering gaat het echter om meer dan een proces op moleculair
niveau. Externe en interne factoren beperken of vergroten de schade of
remmen of bevorderen het herstelmechanisme. Van deze factoren - de
genen, de omgeving, leefstijl, toeval en voeding - zijn alleen de
genen en het toeval niet direct te beïnvloeden. Er zijn dus
aangrijpingspunten voor de voeding, hoewel dit nog veel onderzoek
vereist.
In haar onderzoek zal prof. De groot zich onder meer richten op
botgezondheid. Vanaf het dertigste levensjaar neemt de botdichtheid al
langzaam af. Door osteoporose, waarbij botweefsel fragieler wordt,
breken jaarlijks zoân 80.000 55-plussers een botdeel. Naast calcium en
vitamine D is voor een goede conditie van het gestel vitamine B12
vereist. In een studie zal het team van prof. De Groot het effect van
extra hoeveelheden toegevoegd vitamine B12 op het voorkomen van
fracturen onderzoeken. Aan het project nemen drieduizend ouderen
gedurende twee jaar deel.
Ouderdomsanorexia
Ander onderzoek van prof. De Groot richt zich op de eetlust die wordt
gereguleerd door een scala aan maagdarmhormonen en vetcelhormonen. Bij
ouderen treden hierin veranderingen op. Ouderen hebben bijvoorbeeld
hogere gehaltes van een verzadigingshormoon, waardoor zij eerder een
verzadigd gevoel ervaren. Door de veranderingen in de stofwisseling
kan zgn. ouderdomsanorexia optreden.
Gewichtsverlies en tekorten aan bepaalde voedingsstoffen zijn het
gevolg. Eén op de zes cliënten in de chronische zorg en zelfs één
op de vier in de acute zorg blijken ondervoed. âMaar ook bij ouderen
die nog niet afhankelijk zijn van zorg is gewichtsverlies een veeg
tekenâ, aldus De Groot. Uit een omvangrijke Europese studie blijkt dat
gewichtsverlies van meer dan twee kilogram over een periode van vijf
jaar, de kans op sterfte verdubbelt in de daarop volgende tien jaar.
Dit gebeurt ongeacht het optreden van ziekte.
In haar onderzoek zal Lisette de Groot met collega Kees de Graaf de
regulatie van de stofwisseling voor de eetlust nader onderzoeken.
Daarbij wordt ook gekeken naar manieren om in het voedingspatroon in
te grijpen. In het onderzoek worden zowel jongeren als ouderen
betrokken.
Wageningen Universiteit