Meer informatie: dienst Interne en Externe Communicatie, tel. 071-5273282
Persbericht Universiteit Leiden
20 juni 2006
Invloed media bij criminaliteitsbestrijding sterk overschat
Regelmatig roepen politici en beleidsmakers dat het werk van
criminaliteitsbestrijders sterk beïnvloed wordt door de media. Maar
het is juist andersom, concludeert Barbra van Gestel. De rol van
journalisten wordt systematisch overschat, terwijl de invloed van de
bron van het nieuws - vaak de overheid, soms ook de burgers - juist
wordt onderschat. Van Gestel promoveert donderdag 22 juni aan de
Universiteit Leiden.
Mediaberichten zouden in sterke mate het optreden van
criminaliteitsbestrijders beïnvloeden. Dat is althans wat politici en
opinieleiders vaak beweren. Maar is dat eigenlijk wel zo? Sociologe
Barbra van Gestel bestudeerde aan de hand van twee gevalsstudies hoe
lokale media en lokaal overheidsbeleid zich in de praktijk tot elkaar
verhouden. Haar eerste studie richt zich op drugsoverlast rondom
raamprostitutie, de tweede op de toestroom van Bulgaarse
arbeidsmigranten. Beide gevallen spelen zich af in een grote stad in
Nederland. Van Gestel promoveert donderdag 22 juni 2006 aan de
Universiteit Leiden.
Op basis van mediaberichten, beleidsstukken, politiecijfers,
interviews en observaties analyseert Van Gestel het
nieuwsproductieproces en het beleidsproces. Wie beïnvloedt nu
eigenlijk wie en wie volgt wie? Lopen beleidsmakers achter het nieuws
aan of lopen verslaggevers juist aan de leiband van de overheid?
Overheid trekt eigen plan
Uit beide gevalsstudies blijkt dat (kritische) mediaberichten niet van
invloed zijn op de inhoud van het lokale overheidsbeleid.
Berichtgeving kan het besluitvormingsproces wel versnellen (in de fase
van agendavorming en evaluatie) of vertragen (in de fase van
besluitvorming en uitvoering), maar de overheid trekt uiteindelijk
haar eigen plan als het aankomt op de inhoud van beleid. De manier
waarop de problemen in de media gepresenteerd worden en de mogelijke
oplossingen van burgers, lokale groepen of journalisten worden door de
overheid niet overgenomen.
Journalisten volgen, maar initiëren niet
Van Gestel laat zien dat journalisten over het algemeen volgend zijn
in hun keuze voor een bepaald onderwerp en voor de wijze waarop ze dat
onderwerp inkaderen. De bevindingen uit dit onderzoek wijzen niet op
een aanjagende rol van de journalistiek. Voor de stelling van de Raad
voor het Openbaar Bestuur (ROB, 2003) dat de media het publieke debat
meer lijken te beheersen dan politici en bestuurders, vond Van Gestel
geen steun. Journalisten laten zich bij de productie van nieuws leiden
door bronnen die nieuwswaardige informatie aanleveren.
Media zijn platform voor de overheid
In een democratie worden media geacht een brug te vormen tussen
overheid en burgers. Maar, zo blijkt uit Van Gestels analyse, media
fungeren vooral als brug tussen de diverse overheidsinstanties die
zich met de bestrijding van criminaliteit bezighouden. Ze dienen
ondermeer alsl boodschapper in de communicatie tussen de verschillende
overheidsdiensten, politici, bestuurders en bestuursniveaus. De media
zijn zodoende als platform voor overheidsinstanties en politici, die
meer en meer over professionele voorlichtingsdiensten beschikken en de
mogelijkheden om de media naar hun hand te zetten, weten te benutten.
Meer informatie:
Barbra van Gestel, tel 06 22 79 24 33
Een recensie-exemplaar van het proefschrift is op te vragen bij
uitgeverij Aksant, telefoon 020 850 04 48, e-mail:
Barbra van Gestel, Nieuws, beleid en criminaliteit. Over de
wisselwerking tussen lokale media en criminialiteitsbestrijders.
Uitgeverij Aksant. ISBN 90 5260 218 2. Prijs 29,90. 324 pp.