Het Nederlandse Rode Kruis

15 juni 2006
Uruzgan: respecteer humanitair oorlogsrecht

Het humanitair oorlogsrecht moet door de Nederlandse troepen in Afghanistan breed worden toegepast. Dat bepleit Cees Breederveld, algemeen directeur van het Nederlandse Rode Kruis, in het NRC handelsblad van 12 juni 2006.

Toename geweld Afghanistan
In de Zuid - Afghaanse provincie Uruzgan vinden steeds meer geweldsincidenten plaats. Toch is de NAVO-geleide missie ISAF niet gekwalificeerd als een gevechtsmissie. Het lijkt echter onvermijdelijk dat Nederlandse militairen in gevecht raken met gewapende milities en mensen in dat kader gevangen nemen. Op zulke momenten zijn ze gehouden aan het humanitair oorlogsrecht. Dat zijn de regels die gelden in een gewapend conflict.

Toepassing humanitair oorlogsrecht
De situatie in Afghanistan is gekwalificeerd als een niet-internationaal gewapend conflict. De regels die dan gelden zijn basaler dan de regels die gelden in een internationaal gewapend conflict. Het Rode Kruis spoort ISAF-landen aan, om de meer uitgebreide regels van het oorlogsrecht toe te passen.

Hieronder vallen regels van het gewoonterecht (regels die niet in verdragen zijn opgenomen) én het recht dat geldt in een internationaal gewapend conflict - opgenomen in o.a. de Verdragen van Genève. Die regels geven in detail weer hoe gevangenen moeten worden behandeld en binnen welke juridische kaders gevochten dient te worden. Dit is van groot belang voor het lot van burgers en gevangenen. Het voorkomt situaties als in Guantánamo Bay en Abu Ghraib en geeft duidelijkheid aan de militairen over wat er van hen wordt verwacht.

Vertrouwen lokale bevolking
Naleving van het humanitair oorlogsrecht biedt ook kansen om het vertrouwen te winnen van de lokale bevolking. Het is te verwachten dat gevechten in de buurt van de burgerbevolking plaats zullen vinden. Burgers vormen een beschermde groep op basis van het oorlogsrecht. Voor Afghaanse burgers is het dus van levensbelang dat de regels worden gerespecteerd. Zorgvuldigheid bij naleving van oorlogsrecht geeft bovendien een positief signaal af. Dit bevordert de veiligheid van de militairen en voorkomt mogelijk verdere escalatie van het conflict.